Wat zijn NPS, designer drugs of research chemicals?

De eerste drugs waren altijd plantaardig. Denk aan opium, cannabis en koffie. Door ontwikkelingen in de wetenschap lukte het om de werkzame stoffen in planten in een laboratorium na te maken. Als de chemische vormen bekend zijn is het ook mogelijk om hierin kleine veranderingen aan te brengen. Dit is dan een iets ander molecuul dan het origineel. Een iets ander molecuul zorgt ook weer voor iets andere effecten. Men kan drugs als het ware ontwerpen, oftewel designen.

Deze ‘ontworpen drugs’ worden ook wel NPS (Nieuwe Psychoactieve Stoffen), designer drugs of research chemicals genoemd. Vaak is nog weinig bekend over de risico’s van deze middelen.

Voorbeelden zijn 2C-I, 4-FA (4-FMP), benzo fury (6-APB), mefedron (4-MMC, miauw miauw), 3-MMC, 2-MMC en methoxetamine (MXE). Ook regelmatig in het nieuws gekomen is de term flakka. Dat kan zowel verwijzen naar a-PVP als a-PiHP – beide middelen hebben een zeer sterke stimulerende werking.

Er bestaan inmiddels honderden van deze ‘ontworpen’ stoffen. Designer drugs kunnen vaak onderverdeeld worden in verschillende categorieën (zowel chemisch als qua effect). Zo’n middel kan opwekkend zijn, kalmerend of verdovend of een bewustzijnsveranderende (psychedelische) werking hebben.

Risico’s van designer drugs

Net zoals bij de meeste andere drugs heeft het gebruik van designer drugs risico’s. Naar veel designer drugs is nog maar weinig of helemaal geen onderzoek gedaan. Soms kan er alleen een inschatting van de risico’s gemaakt worden als we kijken naar de categorie waar het middel in valt. En of het lijkt op andere middelen waar wel wat onderzoek naar gedaan is. Ook wordt gekeken naar wat mensen er over schrijven op internet die het gebruikt hebben.

Andere risico’s zijn:

  • Het doseren kan lastig zijn omdat het middel nog maar weinig door mensen is gebruikt. Of de drugs zijn erg sterk (potent). Soms klopt ook niet wat er op de verpakking of website staat. Er kan meer of minder van de werkzame stof in een pil zitten dan op de website of verpakking staat.
  • Er is geen controle op de kwaliteit. Daarom weet je nooit helemaal zeker wat er precies in zit. Het kan daarom verstandig zijn om je drugs te laten testen.
  • Sommige middelen kunnen verslavend zijn. Dat werd duidelijk bij 3-MMC. Middelen uit die categorie, de cathinonen, zorgen vaak voor trek (craving). Iemand krijgt dan al snel zin om meer van de drug te nemen.
  • Ook combinaties kunnen gevaarlijk zijn. Het combineren van drugs geeft bijna altijd extra risico.

Sommige research chemicals zijn risicovoller dan andere. Ga je toch zo’n middel gebruiken? Wees dan extra voorzichtig en zorg dan dat je goed op de hoogte bent van de risico’s. En lees informatie over het middel. Op de website van Unity lees je meer tips over research chemicals.

Wat staat er in de wet over research chemicals en designer drugs?

Designer drugs worden ook gemaakt om de wet te ontduiken. Ontwerpers kunnen de moleculaire vorm van een bestaande drug iets aanpassen en zo een nieuwe stof maken. Die stof heeft dan een vergelijkbaar effect als een bestaande illegale drug (zoals speed of XTC), maar is nog niet verboden. Het maken en verkopen van dat nieuwe middel is dan (nog) niet verboden.

Sommige designer drugs zijn al verboden. Zoals 4-FA, 2C-B en 3-MMC. Maar er zijn nog honderden stoffen die niet verboden zijn.

Stofgroepenverbod

Er zijn plannen van de overheid om veel van deze designer drugs in één keer te verbieden. Dat gebeurt dan met zogenaamde parapluwetgeving, ook wel het stofgroepenverbod genoemd. Dan worden hele groepen, of categorieën middelen, direct op de Opiumwet gezet. En hoeft dus niet ieder middel apart te worden beoordeeld op schadelijkheid. Veel van deze stoffen mogen dan niet meer verkocht worden. Ook wil de overheid dat mensen weten dat het gebruik van deze middelen gevaarlijk kan zijn.

De plannen moeten nog wel worden goedgekeurd. Wanneer en of dat gebeurt, weten we nog niet.

In de video hieronder wordt meer uitgelegd over deze nieuwe wet.

Sommige mensen zeggen dat zo’n verbod ook voor problemen gaat zorgen. Het zou veel extra geld en mankracht kosten om te zorgen dat iedereen zich aan de regels houdt. Dit zou bij de politie en douane voor extra werk zorgen. Die hebben het al erg druk. Ook zeggen sommige experts dat er stoffen verboden zullen worden die voor wetenschappelijk onderzoek of andere legale doelen gebruikt worden. Door de nieuwe wet wordt het moeilijk om daar dan toch goedkeuring voor te krijgen. En ook dat levert veel extra werk op.

Meer informatie over designer drugs

  • Lees voor meer informatie over designer drugs op de website van Unity.
  • Op PsychonautWiki (Engelstalig) vind je uitgebreide informatie over veel middelen.

Versie: december 2023