Welke straffen worden gegeven bij alcohol in het verkeer?

De straf die je krijgt bij het gebruik van alcohol in het verkeer hangt af van:

• de hoeveelheid alcohol die je gedronken hebt (je promillage);
• het aantal jaren dat je een rijbewijs hebt.

Er zijn twee instanties die beboeten en straffen

• Ministerie van Justitie;
• CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen).

Word je aangehouden met een promillage vanaf 0,5 dan start justitie een strafrechtelijke procedure. Afhankelijk van hoe hoog het promillage is, krijg je een boete, rijontzegging of gevangenisstraf. Heb je korter dan vijf jaar je rijbewijs dan geldt 0,2 promille als maximum.

Het CBR kan je rijbewijs ongeldig verklaren. Het kan je verplichten tot:

• het volgen van een driedaagse cursus;
• het ondergaan van een onderzoek naar alcoholmisbruik of alcoholafhankelijkheid.

Word je aangehouden met een te hoog promillage alcohol, dan kan de straf dus bestaan uit een:

• boete (door justitie);
• rijontzegging (door justitie);
• taakstraf/gevangenisstraf (door justitie);
• verplichte cursus over alcohol in het verkeer, kosten rond de €700 (door CBR);
• verplicht onderzoek naar alcoholmisbruik en alcoholafhankelijkheid, kosten ongeveer €1000 (door CBR);
• invordering van rijbewijs (door CBR).

Tussen 0,5 en 1,3 promille krijg je in de regel een transactievoorstel. Dat betekent dat er geen strafvervolging is, maar dat je wel een boete moet betalen. Voor de tarieven van de boetes zie: Hoe hoog zijn de boetes bij alcohol in het verkeer?

Rijontzegging/gevangenisstraf (door justitie)

Vanaf 1,3 promille vindt wel strafvervolging plaats en kan de officier van justitie naast een boete nog andere straffen opleggen zoals een rijontzegging of zelfs gevangenisstraf. Een en ander is afhankelijk van de hoogte van het promillage. Heb je net je rijbewijs, dan zijn de straffen strenger.

Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen

Het CBR kan twee maatregelen opleggen. Het kan je verplichten:

• een cursus EMA (Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer) te volgen;
• een onderzoek te ondergaan naar alcoholmisbruik of afhankelijkheid van alcohol.

Onttrek je je aan een maatregel, dan verlies je je rijbewijs. In het verleden kon er ook een verplicht alcoholslot opgelegd worden, deze maatregel is echter sinds maart 2015 ingetrokken.

Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer (LEMA en EMA, door CBR)

De cursussen van het CBR, zoals EMA en LEMA, worden officieel niet bedoeld als een straf. Het is een maatregel ter bevordering van de verkeersveiligheid. De deelnemers ervaren het echter wel als een straf. Vandaar dat de cursussen hier wel worden genoemd.

De LEMA (Lichte Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer) en de EMA (Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer) zijn cursussen die de deelnemer bewust maken van de werking van alcohol in het verkeer en de risico's daarvan. Instellingen binnen de verslavingszorg voeren de cursus uit. De cursus moet je zelf betalen (zie deze pagina voor de meest recente tarieven). Doorloop je de cursus met goed resultaat, dan blijft je rijbewijs geldig. Doorloop je de cursus met onvoldoende resultaat, dan wordt het rijbewijs ongeldig verklaard.

De LEMA duurt twee ochtenden of twee middagen. Bij een promillage tussen 0,8 en 1,0 (alcoholgehalte vanaf 350 tot 435 ug/l) verlangt het CBR dat je de LEMA volgt. Voor beginnende bestuurders (korter dan 5 jaar je rijbewijs) is dit bij een promillage tussen de 0,5 en 0,8 (alcoholgehalte vanaf 220 tot 350 ug/l).

De EMA duurt duurt één hele dag en twee dagdelen. Bij een promillage tussen 1,0 en 1,8 (alcoholgehalte vanaf 435 tot 785 ug/l) moet je de EMA volgen, beginnende bestuurders bij een promillage tussen 0,8 en 1,3 (alcoholgehalte vanaf 350 tot 570 ug/l). Daarnaast moet je de EMA ook volgen als je in de laatste vijf jaar minstens twee keer bent aangehouden met alcohol op waarvan minstens één met een alcoholpromillage van 0,5 (alcoholgehalte van 220 µg/l), voor beginnende bestuurders is dit een promillage van 0,2 (alcoholgehalte van 88 ug/l). Zie ook: Wat houdt de LEMA en EMA in?

Onderzoek naar alcoholmisbruik/-afhankelijkheid (door CBR)

Vanaf 1,8 promille zal het CBR een onderzoek doen naar je alcoholgebruik. Dat zal het CBR ook doen wanneer in je 5 jaar tijd 3 keer gepakt wordt met een promillage van 0,8. Doel van dit medisch-psychiatrisch onderzoek is erachter te komen of je afhankelijk bent van alcohol of dat je alcohol misbruikt.

Zie de vraag: Een onderzoek door het CBR, wat houdt dat in?

Vanaf 1,3 promille krijg je dus te maken met zowel justitie als met het CBR.

Voorbeeld bij 1,2 promille

Je bent een man van 70 kilo en drinkt 7 glazen in 2 uur tijd: promillage 1,18. Je wordt aangehouden. De straf is als volgt:

- Boete: €750; - Rijontzegging: 4 maanden voorwaardelijk. Beginnende bestuurder 4 maanden onvoorwaardelijk; - Verplichte driedaagse EMA-cursus, kosten € 954. Totale kosten: € 750 + € 954.

Alcoholslot (door CBR)

Sinds maart 2015 heeft de Raad van State besloten dat het alcoholslot niet meer opgelegd kan worden. Voor mensen die het alcoholslot programma (ASP) al vóór het najaar van 2014 opgelegd kregen en die geen bezwaar of (hoger) beroep hebben lopen of voor wie dat niet meer mogelijk is, verandert er niets. Zij moeten het programma volgen om een geldig rijbewijs met code 103 te krijgen of houden. Doen zij dit niet, dan blijft hun rijbewijs gedurende vijf jaar ongeldig.

Het alcoholslot is een startonderbreker. Mensen die een alcoholslot in hun auto ingebouwd hebben, moeten blazen voordat ze starten. Heb je meer dan 0,2 promille dan zal de auto niet starten. Ook tijdens de rit moet je blazen. De gegevens worden opgeslagen en uitgelezen bij een zogenaamd uitleesstation. Mensen die een alcoholslotprogramma opgelegd hebben gekregen, moeten ook nog een motivatieprogramma (van drie dagdelen) volgen en moeten bij de gemeente een nieuw rijbewijs vragen dat voorzien is van een speciale code. Je oude rijbewijs is dus niet meer geldig. Het alcoholslot zal tenminste twee jaar in je auto zitten. Dat kan langer duren als uit de gegevens van het alcoholslot blijkt dat je toch vaak met alcohol op probeert te rijden. De kosten van het aanbrengen van het alcoholslot, het huren ervan en het regelmatig (om de 46 dagen) laten uitlezen van het slot bij een uitleesstation lopen op tot wel €4000. De maatregel is ingevoerd in december 2011 en is dus niet meer geldig sinds maart 2015. In die tijd is het ASP zo'n 7000 keer opgelegd.

Lees ook meer over straffen bij drugs in het verkeer: Wat is de speekseltest voor drugs in het verkeer?

 

Bronnen:

1. Straffen rijden onder invloed, Alcoholinfo.nl
2. CBR

Versie: mei 2019