Cannabis / wiet en hasj: Werking en effect

Wil je meer weten over de werking en het effect van Cannabis / wiet en hasj? Hieronder lees je alle vragen en antwoorden over de werking en het effect van Cannabis / wiet en hasj. Kan je iets niet vinden? Stel dan je vraag aan een van onze medewerkers via Vraag & Antwoord.

Meer informatie over Cannabis / wiet en hasj Informatie over andere middelen

 

Welke invloed heeft cannabis op je weerstand?

Er worden soms verschillende dingen gezegd over de invloed van cannabis op het immuunsysteem. Maar wat doet cannabis nou precies met je immuunsysteem en is het een probleem als mensen blowen?

Disclaimer

Zowel het immuunsysteem, als cannabis, als het lichaamseigen endocannabinoid systeem, bestaan elk uit een enorme hoop verschillende onderdelen. Er zijn zoveel verschillende soorten weefsels, cellen, signaalstoffen, receptoren en moleculen betrokken dat het onmogelijk is om een kort artikel te schrijven dat alles omvat – op dit onderwerp zou je makkelijk 4 jaar lang kunnen promoveren. Daarnaast is er een hoop onderzoek gedaan naar het effect van cannabis op het immuunsysteem, maar al dat onderzoek legt natuurlijk ook juist bloot hoeveel we nog niet weten. Meer onderzoek is dus nodig. Wees je dus bewust dat alles wat volgt in werkelijkheid nog een stuk ingewikkelder en genuanceerder is.

We beginnen met de conclusie in algemene taal. Voor hen die meer willen weten volgt eerst wat noodzakelijke achtergrondinfo over het immuunsysteem en vervolgens in meer detail wat de meest recente wetenschappelijke literatuur laat zien hoe het gebruik van cannabis je immuunsysteem beïnvloedt. Voor degene die echt het naadje van de kous willen weten staan op het eind de gebruikte referenties.

Samenvatting: Cannabis en weerstand

Cannabis zorgt dat het immuunsysteem op twee manieren anders gaat werken. Ten eerste vermindert het de directe algemene aanval op alle ziekteverwekkers en geïnfecteerde cellen, waardoor virussen en bacteriën makkelijker kunnen binnendringen en nestelen in ons lijf. Ten tweede door het proces te verstoren waarin het lichaam leert nieuwe ziekteverwekkers te herkennen, specifiek op te ruimen en te onthouden. Toch is het nog maar de vraag of het recreatief gebruik van cannabis in de dagelijkse realiteit je weerstand vermindert; al deze onderzoeken kijken naar kleine groepen mensen, proefdieren, of cellen. In een recente, uitvoerige literatuurstudie (2) naar het verband tussen het gebruik van cannabis en je weerstand was de conclusie: er is niet genoeg bewijs om te bevestigen of te ontkennen dat cannabis je weerstand tegen ziekteverwekkers wezenlijk beïnvloedt.

Wat wel heel duidelijk is, is dat het roken van cannabis, puur of gemengd met tabak, schade toebrengt aan je longen toe waardoor je je buffer voor longziektes verkleint. Cannabis gebruiken via een vaporizer, waarbij plantmateriaal wordt verhit zonder te verbranden, of cannabis eten in de vorm van edibles (eetbare cannabisproducten), zijn manieren om schade aan je longen te beperken. Edibles, zoals spacecake, hebben echter weer andere risico’s dus dit raden we niet aan voor beginnende gebruikers. Als je dus cannabis wil gebruiken, kun je het beste vapen.

Waar hebben we het over: het immuunsysteem

Voordat ik samenvat welke cellen en stoffen specifiek voor dit artikel belangrijk zijn om te onthouden, vraag ik je eerst deze video van de Hogeschool van Utrecht te bekijken als snelle opfriscursus over hoe en in welke volgorde het immuunsysteem werkt.

Het immuunsysteem bestaat uit een “aangeboren” gedeelte, wat de eerste algemene verdediging is tegen ziekteverwekkers en binnendringers van buiten het lijf.

Onderdeel van dit gedeelte zijn:

  • macrofagen; witte bloedcellen die ziekteverwekkers opeten en onschadelijk maken, Natural Killer (NK) cellen die geïnfecteerde of dysfunctionele cellen herkennen en vernietigen,
  • complementstoffen, die direct ziekteverwekkers kunnen beschadigen en/of aan hen blijven plakken zodat macrofagen ze makkelijker kunnen vinden en opeten.
  • cytokinen; signaalstoffen die meer witte bloedcellen aantrekken naar de locatie van infectie en de werking van die witte bloedcellen beïnvloeden. Cytokinen kun je min of meer zien als de neurotransmitters van het immuunsysteem; er zijn er een heleboel en ze doen allemaal net wat anders, maar ruwweg kan je het hebben over pro-inflammatoire cytokinen die ontsteking bevorderen en anti-inflammatoire cytokinen die ontsteking onderdrukken. De cytokinen ken je misschien ook nog wel uit onze artikelen over slapen.

Het tweede gedeelte is het “aangeleerde” gedeelte van het immuunsysteem, wat specifieke ziekteverwekkers leert herkennen en opsporen en geïnfecteerde cellen doodt.

Ook worden specifieke antistoffen aanmaakt om die ziekteverwekkers onschadelijk te maken. Als je je ziek voelt en koorts hebt is het het “aangeleerde” immuunsysteem dat enorm aan het vlammen is.

In dit proces zijn er speciale dendritische cellen die op de locatie van de infectie de ziekteverwekker opeten, zich via het bloed een weg naar de lymfeklieren vinden en daar andere witte bloedcellen laten zien welke ziekteverwekker ze moeten gaan leren bestrijden. Er worden dan gespecialiseerde witte bloedcellen aangemaakt; T-cellen die net als NK cellen zieke cellen kunnen vernietigen en die daarnaast de immuunrespons in goede banen lijden. Ook worden B-cellen gemaakt die specifieke antistoffen produceren en ontstaan er zogeheten “Memory” cellen die specifieke ziekteverwekkers kunnen herkennen en herinneren, zodat een herinfectie snel en efficiënt in de kiem gesmoord kan worden. Dit heet ook wel immuniteit opbouwen. Ook bij dit proces spelen cytokines een hele belangrijke regulerende rol.

Waar hebben we het over: het endocannabinoid systeem

Wiet en hasj hebben een effect op je geest en op je lijf omdat ze de stoffen THC en CBD bevatten (en nog een flink aantal andere stoffen, maar we houden het voor de overzichtelijkheid even hierbij). Deze stoffen grijpen aan op een lichaamseigen signaalsysteem waarmee hersencellen en andere cellen in ons lijf met elkaar te communiceren; het endocannabinoid (eCB) systeem. Dit systeem is geen orgaan op zich; het is een verzameling van signaalstoffen (lichaamseigen cannabisachtige stoffen a.k.a endocannabinoiden a.k.a eCBs), receptoren die deze signalen waarnemen, en enzymen die eCBs aanmaken, transporteren en afbreken.

Dit systeem wordt in heel je lijf en door allerlei verschillende soorten cellen en weefsels gebruikt om een heleboel processen in goede banen te lijden. Zo wordt het eCB systeem in de hersenen gebruikt om de afgifte van andere neurotransmitters heel lokaal en dynamisch bij te sturen. In witte bloedellen wordt het eCB systeem gebruikt om afgifte van cytokines en de ontwikkeling / deling van cellen te reguleren.

Cannabis en je weerstand tegen ziekteverwekkers

Zowel het immuun- als het eCB systeem zijn dus enorm complex. De details van hoe de systemen precies samenhangen is vaak nog vaag of tegenstrijdig. Gelukkig kan je wel in grote lijnen iets zeggen over het effect van cannabis op het gehele immuunsysteem door naar groepen cannabis gebruikers te kijken en deze te vergelijken met niet-gebruikers. Er zijn een aantal studies gedaan die op deze manier kijken naar het effect van cannabis op onderdelen van het menselijke immuunsysteem, echter is het nog onduidelijk of de gevonden veranderingen ook wezenlijk invloed hebben op je weerstand tegen ziekteverwekkers in het dagelijkse leven(2).

Het is wel duidelijk dat cannabis de werking van het immuunsysteem verandert(3). Het doet dit op verschillende manieren: regelmatig recreatief cannabisgebruik zorgt ervoor dat het aantal NK cellen afneemt(4). Deze cellen vernietigen normaal gesproken zieke cellen snel en efficiënt zonder eerst de ziekteverwekker te hoeven leren kennen. Ook zorgt cannabisgebruik ervoor dat macrofagen in de longen minder goed functioneren; ze kunnen minder goed bacteriën en virusdeeltjes opeten en verteren(5). De twee belangrijkste celtypen van het “aangeboren” immuunsysteem worden dus minder actief, waardoor allerlei ziekteverwekkers minder snel worden vernietigd en langer de kans hebben om zich te nestelen en te vermenigvuldigen in het lichaam(6).

Vervolgens zijn er aanwijzingen dat de cellen die de schakel vormen tussen het “aangeboren” en “aangeleerde” immuunsysteem minder goed hun werk kunnen doen: de dendritische cellen verplaatsen zich minder makkelijk door het lijf om andere witte bloedcellen te gaan waarschuwen(5). Er zijn ook aanwijzingen dat het type en de hoeveelheid antistoffen dat in het bloed circuleert verandert door cannabisgebruik, hoewel studies hier tegenstrijdige resultaten laten zien(7).

Maar het belangrijkste effect van cannabis op het immuunsysteem is dat het de communicatie tussen witte bloedcellen via cytokines verstoort. Heel kort door de bocht kan je zeggen dat cannabis de aanmaak van pro-inflammatoire cytokines onderdrukt en die van anti-inflammatoire cytokines stimuleert(8). Dat klinkt misschien fijn – want ontsteking doet pijn en koorts hebben voelt vreselijk – maar dit is wel de manier waarop het “aangeleerde” immuunsysteem in werking treedt. Door de cytokine-signalen te verschuiven worden minder T-cellen aangemaakt die kunnen meevechten, en minder T-cellen die de rest van de “aangeleerde” immuunrespons coördineren, waardoor ook het proces van memory cellen aanmaken en immuniteit opbouwen wordt verstoort.

Cannabis en COVID-19

Nu zijn er gevallen waar je graag wil dat het immuunsysteem rustiger aan doet en waar gebruik van cannabis dus tot verlichting van klachten kan zorgen(3). Bijvoorbeeld bij auto-immuunziektes, waar witte bloedcellen gezond lichaamseigen weefsel aanvallen, of bij orgaantransplantatie, waarbij het immuunsysteem anders tegen het nieuwe orgaan in actie zou komen. Ook bij sommige virale infecties zoals het Coronavirus (COVID-19) is het niet per se het virus zelf maar de overmatige activiteit van het immuunsysteem waar mensen uiteindelijk aan komen te overlijden(9). Dit is de cytokinestorm waar je wellicht over hebt gehoord: er ontstaat een positieve feedback loop van pro-inflammatoire cytokines voor ontsteking zorgen die witte bloedcellen aantrekken die op hun beurt weer meer pro-inflammatoire cytokines aanmaken. Uiteindelijk ontstaat er een hardnekkige algehele longontsteking met een hele hoop overactieve T-cellen in de longen die het longepitheel stukmaken. Hierdoor kan iemand steeds minder zuurstof meer opnemen en zal uiteindelijk stikken.

Op het moment dat de immuunrespons op een longinfectie overslaat van bevorderlijk voor genezing en immuniteit, naar een overdreven schadelijke reactie, zou een medicijn dat specifiek aangrijpt op de CB2 receptor in een ziekenhuissetting wellicht een positief effect kunnen hebben, hoewel dit nog niet is onderzocht(10). Maar, in elk eerder stadium zorgt het gebruik van cannabis voor een verstoring van het natuurlijke proces waarmee ons lijf ziekteverwekkers uitschakelt en immuniteit opbouwt. En vergeet niet dat terwijl we helemaal gefocust zijn op het Coronavirus er ook nog talloze andere ziekteverwekkers op de loer liggen waar je graag efficiënt korte metten mee maakt.

Het is dus zeker niet vanzelfsprekend dat de ontstekingsremmende effecten van cannabis helpend zouden zijn in het geval van COVID-19. Het is echter ook niet zo dat gebruik van cannabis een extra risico vormt voor het krijgen van COVID-19 of de ziekte extra ernstig maakt. Als dat zo zou zijn, zouden we dat terugzien in de patiënten die op de ICs belanden en/of overlijden. We zien niet relatief meer cannabisgebruikers met ernstige corona klachten, zoals we dat wel zien bij rokers(11). Natuurlijk wordt die correlatie weer onduidelijker omdat mensen die cannabis gebruiken ook vaker tabak gebruiken(12).

Cannabis en longgezondheid

Roken is slecht voor je longen(13). Tabaksrook beschadigt de boel al flink, voor degene die hun joints gemengd roken, maar cannabisrook zelf is ook geen goed nieuws. Bij verbranding van wiet of hasj komt een boel teer vrij, wat allemaal in de longen komt omdat een tip van een joint niks weg filtert.  En bedenk dat bij het roken van filtersigaretten er ook al genoeg teer door de filters heen komt om je gezondheid ernstig te beperken. Daarnaast zijn mensen geneigd de rook van een joint dieper en langer in te ademen dan bij een sigaret en zo hun longen meer blootstellen. (Dat dieper inademen is overigens ook onnodig – THC wordt onmiddellijk en al in het begin van de longen opgenomen.)

Het roken van cannabis lijdt tot meer acute én chronische bronchitis (ontsteking van de bovenste luchtwegen), waardoor je meer gaat hoesten. Ook zorgt het voor verandering van het longweefsel(5); zowel door tabaksrook als cannabisrook ontstaat wildgroei van onvolgroeide longcellen die minder goed functioneren dan gewone longcellen. Bij cannabisgebruikers tref je ook een hoop ontregeling van longcellen aan die je niet bij tabaksrokers ziet. In apen is aangetoond dat het roken van cannabis extra schade geeft bovenop het roken van tabak: meer ontsteking van de lagere luchtwegen en meer wildgroei en littekenweefsel in de longblaasjes. De longblaasjes zijn de plek waar de lucht die je inademt in aanraking komt met het bloed en waar je zuurstof opneemt. Schade aan je longblaasjes zorgt voor verminderde zuurstofopname.

Elke ziekteverwekker die het op de longen gemunt heeft, zal sneller voor merkbare symptomen leiden als de gezondheid van de longen al niet zo lekker is om mee te beginnen. Iemand met kerngezonde longen kan meer schade oplopen voordat dit acuut gevaarlijk wordt voor de gezondheid, daarom is ook het advies om zeker in tijden van een longvirus pandemie vooral te stoppen met roken. Hetzelfde geldt voor roken van cannabis (zowel puur als gemengd met tabak). Vape-pennen die olie verdampen kan je voor de zekerheid ook maar beter overslaan, aangezien de hulpstoffen in die olie voor longschade kunnen zorgen(14). Manieren om cannabis te gebruiken die minder schadelijk zijn voor je longen zijn het gebruik van vaporisers die plantmateriaal verhitten zonder het te verbranden en het eten van cannabis in edibles.

Bij de laatste twee methodes bespaar je jezelf de longschade, wat op zichzelf al de moeite waard is. Echter, de werking van cannabis op het immuunsysteem blijft hetzelfde, ongeacht of je het rookt, vapet of eet(15).

Kortom

Er is nog veel onduidelijk en het menselijke immuunsysteem is erg complex. Hoewel onderzoek wel laat zien dat het gebruik van cannabis ongeacht de manier van inname zorgt voor veranderingen in hoe je immuunsysteem werkt, is het onduidelijk in hoeverre dit gevolgen heeft voor je weerstand tegen ziekteverwekkers in het dagelijkse leven. We arden dus niet aan om cannabis te gebruiken met als doel het verbeteren van je immuunsysteem. Roken van cannabis geeft extra risico doordat het je longgezondheid vermindert, waardoor longinfecties sneller tot problemen leiden. Je kan  cannabis dus beter vapen of eten in de vorm van edibles. Als je zeker wilt zij dat je geen extra risico loopt kan je beter helemaal niet gebruiken.

Referenties

  1. trimbos.nl/kennis/corona/drugs-en-corona/cannabis-en-corona
  2. ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK425755/
  3. frontiersin.org/articles/10.3389/fimmu.2017.01487/full
  4. jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/196389
  5. frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2016.00317/full
  6. onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jmv.24292
  7. eurekaselect.com/56570/article
  8. sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0009308402001597
  9. sciencedirect.com/science/article/pii/S1568997220301294
  10. link.springer.com/article/10.1007/s11481-015-9603-34
  11. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7083240
  12. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5505066
  13. jellinek.nl/vraag-antwoord/waarom-zijn-hasj-en-wiet-schadelijk-voor-de-longen
  14. cdc.gov/tobacco/basic_information/e-cigarettes/severe-lung-disease.html
  15. het.sagepub.com/content/23/3/149

 

Versie: juli 2020

Hoe werkt de opname, het effect en de afbraak van cannabis?

Zie voor dit onderwerp ook de animaties drugs in de hersenen en drugs in het lichaam.

Opname van cannabis

THC lost op in de rook en komt in de longblaasjes terecht. Via de longblaasjes wordt het in het bloed opgenomen. Van de longen gaat het bloed met THC naar het hart. Het hart pompt het bloed met THC vervolgens naar de rest van het lichaam en naar alle organen, onder andere naar de hersenen, lever en de nieren. De hersenen zorgen voor de effecten. De lever en nieren voor de afbraak en de uitscheiding.

Een deel van de THC wordt ook opgeslagen in het vetweefsel. Vanuit het vetweefsel wordt het weer heel langzaam afgegeven aan het bloed. Dat gebeurt in heel kleine hoeveelheden. Een gebruiker merkt daar niets van. Door die langzame afgifte uit het vetweefsel is hasj of wiet nog wel tot bijna een maand aantoonbaar in het lichaam.

Effecten van cannabis

Een deel van het THC-rijke bloed bereikt de hersenen. In de hersenen beïnvloedt THC de manier waarop zenuwen signalen aan elkaar doorgeven.

In de hersenen bevinden zich stoffen, die een rol spelen bij de overdracht van signalen. Deze overdrachtsstoffen worden ook wel neurotransmitters genoemd. Doordat overdrachtsstoffen zich kunnen binden aan de receptoren (ontvangers) van andere zenuwen, kunnen signalen in de hersenen overgedragen worden. Afhankelijk van het hersengedeelte waar dat gebeurt, veranderen dan bepaalde functies.

ANANDAMIDE

Enige jaren geleden is een overdrachtstof ontdekt, die van nature in de hersenen voorkomt en waarvan de effecten veel lijken op die van cannabis. Deze stof heet anandamide. Als cannabis de hersenen bereikt, imiteert het de werking van anandamide. In bepaalde gebieden van de hersenen zitten veel receptoren (CB-receptoren) waaraan anandamide en dus ook cannabis zich kan binden.

Gebieden in de  hersenen met veel anadamide receptoren zijn o.a.:

  • hypothalamus (reguleert de eetlust, voor meer informatie zie: Hoe komt het dat je een vreetkick krijgt van blowen? en Val je van blowen af?)
  • hippocampus (geheugen)
  • amygdala (emotie en angst)
  • cerebellum (spiercoordinatie)
  • basale ganglia (controle en plannen van beweging)
  • neocortex (cognitieve functies, integratie van zintuiglijke input)
  • beloningscentrum (ontstaan van lekkere gevoelens)

Op deze hersengebieden zal cannabis dus invloed uitoefenen. Een bekend effect van cannabis is bijvoorbeeld dat je dingen die net gebeurd zijn niet onthoudt. Zo weet je soms halverwege een zin niet meer wat je wilde gaan zeggen. De hippocampus is een plek die van groot belang is voor het geheugen. Binding van THC aan de anandamide receptoren verstoort de geheugenfunctie. Het wordt dan lastig recente gebeurtenissen te onthouden.

Sommige wetenschappers beschouwen de werking van anandamide als de noodrem van het brein die als functie heeft de zenuwcellen te beschermen tegen stress.

Afbraak van cannabis

Een deel van het THC-rijke bloed komt ook aan in de lever. In de lever wordt de THC afgebroken door enzymen. THC wordt omgezet in de lever door de iso-enzymen CYP2C9 en CYP3A4 van het cytochroom P450 systeem, tot 11-hydroxy-THC (11-OH-THC). Deze metaboliet is biologisch actief. Het is waarschijnlijk dat deze verbinding bijdraagt aan de effecten van cannabis. Vervolgens wordt 11-OH-THC omgezet tot 9-carboxy-THC (THC-COOH), dat biologisch inactief is. Tevens worden er vele andere, inactieve, metabolieten gevormd.1

Na opname wordt THC opgeslagen in het vetweefsel. Vanuit het vetweefsel wordt het weer heel langzaam afgegeven aan het bloed. Dit gebeurt in zulke kleine hoeveelheden dat je de effecten niet voelt. De lever breekt de THC af. De afbraak producten worden via de nieren door de urine afgescheiden. Bij eenmalig gebruik kan cannabis tot 5 dagen in de urine gevonden worden. Bij regelmatig gebruik kan het 3 weken duren.

Uitscheiding van cannabis

Een deel komt ook aan in de nieren. De nieren filteren de afbraakstoffen uit het bloed, waarna ze door de urine uitgescheiden worden. Als er wordt getest op wiet, wordt er niet op THC getest maar op één van de afbraakstoffen. Metabolieten van THC kunnen tot enkele weken en in enkele gevallen tot na een maand na het laatste gebruik van cannabis in de urine worden aangetoond.

 

Bron:

  1. cannabisbureau.nl

 

Versie: december 2015

Wat is het effect van cannabis?

Wat voor effect een middel heeft, heeft met een aantal factoren te maken. De drug (het middel zelf, de dosering en de manier van inname), de set (factoren in de persoon die het neemt, zoals geslacht, gewicht, psychische gesteldheid, et cetera) en de setting (factoren in de fysieke en sociale omgeving) bepalen samen de werking van een bepaald middel. Lees hier meer over bij: Wat zijn de effecten van drugs?

Bij roken werkt cannabis na enkele minuten. Het effect wordt minder na 2 tot 3 uur.

Gebruikers spreken vaak over high of stoned zijn. Met high zijn wordt een opwekkend of energiek effect bedoeld en ervaar je vooral psychische effecten. Met stoned zijn wordt een meer lichamelijk en ontspannen effect bedoeld. Je hebt geen zin om te bewegen. Van hasj en wiet kun je beide high of stoned worden. Dit hangt af van de soort hasj of wiet die gebruikt wordt en ervaart elke persoon verschillend.

Psychische effecten van cannabis

  • Vrolijk (lachkick).
  • Zorgeloos, ontspannen.
  • Verandering waarneming, kleuren worden intenser, muziek mooier.
  • Verandering van gevoel voor tijd en ruimte.
  • Prikkeling fantasie.
  • Concentreren op dingen die niet meteen je interesse hebben gaat moeilijker. Dat geldt ook voor logisch nadenken.
  • Vergeetachtigheid. Dingen die net gebeurd zijn, vergeet je soms. Als je aan het vertellen bent kun je makkelijk de draad kwijtraken.
  • Bij hoge dosis: in zichzelf gekeerd, tripeffecten.

Lichamelijke effecten van cannabis

  • Sloomheid.
  • Verhoging hartslag, hartkloppingen (vooral de eerste keren).
  • Duizelig.
  • Eetlust neemt toe, vooral voor zoetigheid (voor meer informatie zie: Hoe komt het dat je een vreetkick krijgt van blowen?).
  • Verslapping spieren. Hierdoor voelen ledematen zwaar aan.
  • Daling bloeddruk. Vooral als je ineens gaat staan.
  • Rode ogen.
  • Droge mond.

Verschil tussen hasj en wiet

Hoe de effecten van hasj of wiet worden ervaren, verschilt per persoon. Ook de omgeving waar gebruikt wordt, is belangrijk.

Sommige mensen claimen dat hasj meer voor een stoned effect zorgt, iemand wordt dan slomer en meer in zichzelf gekeerd. Wiet zou dan meer voor een high effect zorgen waarbij men meer actief blijft. Andere mensen zeggen juist precies het omgekeerde effect te voelen. Dit is dus zeer persoonsgebonden en is ook afhankelijk van de soort wiet of hasj die wordt gebruikt.

Een ander populair onderscheid tegenwoordig is het verschil tussen indica en sativa. Dit zijn twee verschillende cannabisrassen. De verschillende varianten zouden ook verschillende effecten veroorzaken. Dit onderscheid lijkt echter niet te kloppen. Lees hier meer over dit onderwerp: Wat is het verschil in effect tussen cannabis sativa en indica?

Verschil tussen eten en roken

Veel mensen ervaren een ander effect als ze cannabis eten in een spacecake in plaats van het te roken. Bij het roken komt het via de longen direct in het bloed en merk je het effect veel sneller. Zo wordt de hoeveelheid werkzame stof per trekje van een joint langzaam opgebouwd. Bij het eten duurt het een tijd voordat het werkt, dit kan wel twee uur duren.

Als het begint te werken voel je in één keer de volledige hoeveelheid waardoor het effect ineens stuk sterker kan zijn. Dit komt ook doordat de cannabis op een andere manier wordt verwerkt door je lichaam. Doordat het eerst door het verteringsstelsel gaat wordt er een groot deel van de actieve stof, THC, omgezet naar 11-OH-THC. Deze stof passeert gemakkelijker de bloed-hersenbarrière en is hierdoor sterker dan THC. Dit zorgt vervolgens voor sterkere effecten.

Je weet van tevoren vaak ook niet hoeveel er precies in een spacecake zit dus is doseren moeilijker. Daarnaast maken mensen nog wel eens de fout om niet lang genoeg te wachten met meer nemen. Dan wordt er na bijvoorbeeld een uur nog niks gevoeld en wordt gedacht dat het niet werkt waardoor iemand meer neemt. Dan neem je al snel te veel.

Voor meer informatie zie de pagina: Wat zijn de risico’s van spacecake?

Bad trip

Het kan wel eens voorkomen dat je te veel neemt en je niet prettig voelt. Dit kan zo beangstigend zijn dat je in paniek raakt. Dit komt vooral voor bij beginnende gebruikers, spacecake, toeristen en combigebruikers. Het is belangrijk om te weten dat je niet kan overlijden aan een overdosis cannabis en dat het vanzelf weer weg gaat. Vaak helpt het om even rustig met iemand te gaan zitten en  iets zoets te drinken. Als je weer op je gemak bent zal de angst afnemen. Voor meer informatie zie Hoe vaak gaat er iemand fout op cannabis?

Combineren

Hasj of wiet combineren met een ander middel kan tot onvoorspelbare effecten leiden. Voor meer informatie zie de volgende pagina’s:

 

Versie: november 2020

Hoe gebruik je cannabis?

De verschillende gebruikswijzen cannabis (wiet of hasj):

Je kunt cannabis op verschillende manieren consumeren. Alle manieren zorgen er uiteindelijk voor dat de werkzame stoffen via het bloed in de hersenen terecht komen. In de animatie “Drugs in het lichaam” zie je welke route cannabis aflegt in het lichaam bij roken en bij eten.

  • Roken: joint, stick of djonko
  • Roken: hasjpijp, waterpijp
  • Inhaleren: vaporizer, e-sigaret
  • Eten: spacecake, hasjbonbon
  • Drinken: thee, melk
  • Roken: dabben
  • Eten: cannabisolie

Joint, stick of djonkoJoint

De meest voorkomende manier om cannabis te gebruiken is de cannabis roken in een joint. Een joint is een sigaret met daarin tabak en wat verkruimelde wiet of hasj. In een joint kan een tipje meegedraaid worden om zo de hele joint te kunnen oproken en geen tabak of wiet in je mond te krijgen.

De naam joint slaat op de gewoonte om de hasj of wiet te delen met anderen. Eén iemand draait de joint en laat deze vervolgens rondgaan door de groep.

Je kunt een joint roken met of zonder tabak. Zonder tabak roken is erg populair in de Verenigde Staten. Puur roken heeft het voordeel dat je geen nicotine binnenkrijgt. Puur roken is minder verslavend dan met tabak.

Hasjpijp en waterpijp

Er zijn grofweg twee soorten pijpen: de ‘gewone’ hasjpijp en de waterpijp.

Bij een gewone hasjpijp wordt de rook rechtstreeks geïnhaleerd. Bij een waterpijp gaat de rook door water heen voor hij wordt ingeademd. De wiet wordt verbrand waarna de rook in het water terechtkomt. In het water wordt de rook gekoeld waardoor je de rook minder heet inhaleert dan bij een joint of hasjpijpje.

Het roken van een waterpijp blijft echter net als gewoon blowen schadelijk voor je longen. Op het moment dat de wiet wordt verbrand, komen er namelijk teer en koolmonoxide vrij. Bij een waterpijp blijft er wel iets van teer achter in het water maar dat is niet veel.

Naast een beetje teer blijft ook THC in het water achter. Dat betekent dus dat je meer moet roken om toch nog de effecten van de THC te voelen. Dit doet een eventueel positief effect waarschijnlijk weer teniet.

Vaporizer

Bij een vaporizer of verdamper wordt de hasj of wiet niet verbrand maar verdampt. Er is maar beperkt onderzoek gedaan naar vaporizers. Wel blijkt hieruit dat bij de juiste afstelling van de temperatuur geen teer en koolmonoxide vrijkomen. Naast de werkzame stof THC komen wel veel andere plantaardige stoffen vrij. De hoeveelheid THC die men binnen krijgt is vergelijkbaar met de hoeveelheid die men binnenkrijgt bij het roken van een joint.

Opgemerkt moet worden dat het onderzoek gedaan is met gestandaardiseerde cannabis. Dit wil zeggen dat vooraf bekend was hoeveel THC deze soort cannabis bevatte. Cannabis uit coffeeshops of van eigen teelt verschilt in sterkte.

Verkeerd afstellen van de temperatuur kan tot gevolg hebben dat toch teer en koolmonoxide vrijkomen, hoewel minder dan bij het verbranden van cannabis (1).

Eten van cannabis

Je kunt cannabis (hasj of wiet) eten in bijvoorbeeld een spacecake of hasjbonbon. Cannabis rauw eten kan ook, echter zal dit niet het zelfde effect veroorzaken. De cannabis moet eerst verhit worden voordat de werkzame stof actief wordt.

Een spacecake is een cake met daarin hasj of wiet. Meestal wordt bij de bereiding een beetje hasj of wiet in gesmolten boter opgelost. Hierdoor wordt de hasj of wiet gelijkmatig over de cake verdeeld. THC bindt gemakkelijk aan vet, boter is dus goed bruikbaar voor een gelijkmatige verdeling.

Het effect van eten is over het algemeen een stuk heftiger dan het effect van roken. De effecten houden ook langer aan, soms wel tot 12 uur. Belangrijk om te weten is dat bij eten de effecten pas na een uur tot twee uur beginnen. Als je dit niet weet en je neemt meer, is de kans op groot dat je teveel neemt. Ook weet je niet precies hoe sterk een cake is.

Overdosering leidt nooit tot overlijden maar vooral onervaren gebruikers en toeristen gaan fout op spacecake. Spacecake mag om die reden in sommige gemeenten niet meer verkocht worden in coffeeshops. Voor meer informatie zie de pagina: Wat zijn de risico’s van spacecake?

Drinken

Thee

Je kunt hasj en wiet ook drinken, bijvoorbeeld als thee. Je laat de verkruimelde wiet in een thee-ei trekken. Wil je er stoned van worden dan zijn de risico’s van drinken dezelfde als die van eten: het duurt zeker een uur tot twee uur voordat het werkt. Daarbij weet je nooit hoeveel hasj of wiet teveel is. De kans op fout gaan is groter.

Als wiet als medicijn wordt gebruikt, wordt er ook vaak thee van gezet. Men neemt dan meestal een kleine dosis zodat er geen bewustzijnsveranderende effecten zijn.

Melk

Een andere manier van hasj of wiet drinken is door het te verbrokkelen in melk, te verwarmen en vervolgens te zeven.

Deze zogenoemde hasjmelk wordt door sommige mensen gebruikt voor het slapen gaan. Een kleine dosis hasj of wiet maakt ontspannen en zorgeloos. THC werkt verslappend op de spieren. Je ledematen voelen zwaar aan. Dit bevordert het inslapen en doorslapen. Gebruik als slaapmiddel vergroot echter de kans dat je hasj of wiet echt nodig gaat hebben om te kunnen slapen. Ook bij hasjmelk bestaat net zoals bij spacecake en wietthee het risico van te veel nemen.

Dabben

Dabben is een relatief nieuwe methode om cannabis te gebruiken die is ontstaan in de Verenigde Staten. Bij dabben rook je een zeer sterk cannabis concentraat. Dit concentraat bevat vrijwel alleen de werkzame stoffen. Hierdoor is de kans dat je meer binnen krijgt dan prettig is groter dan bij andere manieren. Vandaar dat deze manier van inname voor beginnende gebruikers wordt afgeraden.

Cannabisolie

Dit is een extract van de cannabisplant waarbij de werkzame stoffen zijn opgelost in een olie. Hierdoor hoeft je de cannabis niet te roken en krijg je geen andere stoffen binnen. Je kunt de olie druppelen onder je tong of vermengen met een drankje om het in te nemen.

Er zijn verschillende soorten cannabisolie op de markt. Sommige soorten bevatten alleen de stof CBD. Anderen bevatten daarnaast ook de psychoactieve stof THC. Lees hier meer over cannabisolie: https://www.jellinek.nl/vraag-antwoord/risicos-cbd-olie-cannabis-olie/

Houdbaarheid

Wiet kun je niet eeuwig bewaren, afhankelijk van de manier van kweken. Gebruik van pesticiden beperkt de houdbaarheid. Als wiet niet goed meer is, wordt hij heel erg droog en geel tot bruin van kleur. De werking van de THC (de werkzame stof in wiet) verdwijnt. Voor meer informatie bekijk de pagina Hoelang kun je wiet bewaren?

 

Bron:

(1) www.interscience.wiley.com, A. Hazekamp e.a. 2005.

 

versie: november 2020

Wat is de beste manier om cannabis te gebruiken?

Het is zo dat bij roken altijd giftige stoffen vrijkomen als teer en koolstofmonoxide. Dus ook bij het puur roken van cannabis, in een pijpje of in een vloeitje. Het is zelfs zo dat je bij het roken van een joint ongeveer 4 keer meer schadelijke stoffen binnenkrijgt. Dit komt doordat de rook van cannabis anders is van samenstelling, het ontbreken van een filter en het dieper en langer inhaleren.

Je zou het kunnen eten (spacecake). Hierdoor heb je geen schade aan je longen. Wel is het zo dat het effect van cannabis veel onvoorspelbaarder is dan bij het roken. Je neemt al gauw te veel. En de effecten zijn ook in lagere doseringen anders, hallucinaties en angsten komen bij het eten van cannabis vaker voor.

De vaporizer (kruidenverdamper) is de beste manier om cannabis te gebruiken. Een vaporizer verbrand de cannabis niet, maar het ‘verdampt’ alleen de werkzame stoffen eruit. Hierdoor krijg je alleen de cannabinoïden (werkzame stoffen) binnen en geen schadelijke stoffen als teer en koolstofmonoxide. Voor meer informatie over vaporizers lees dit artikel op unity.nl. Het is namelijk wel belangrijk dat je een vaporizer van degelijke kwaliteit gebruikt, anders krijg je alsnog verbrandingsstoffen binnen.

 

Versie: juli 2020

Hoe herken je cannabisgebruik?

Het product hasj of wiet kan je ten eerste herkennen aan de sterke kruidige en zoete geur. Hasj ziet er uit als lichtbruine tot zwarte brokjes of een staafje. Het kan hard zijn of kneedbaar zijn. Wiet ziet er uit als een gedroogd kruid. Het zit vaak in plastic ziplock zakjes.

Of iemand gebruikt kan je herkennen:

Onder invloed

  • Oogwit iets rood doorlopen.
  • Wijdere pupillen.
  • Suffig, loom of juist opgewekt.
  • Zin om zoete dingen te eten (vreetkick).
  • Giechelen.
  • Kortetermijngeheugen functioneert slechter. Gebruikers kunnen dingen die net gezegd zijn zo weer vergeten.
  • Concentratie kan helemaal gericht zijn op een detail.

Frequent gebruik

  • Verwaarlozing van hobby’s, vrienden, school/werk.
  • Teruggang prestaties.

Als iemand deze symptomen laat zien wil dat niet automatisch zeggen dat iemand cannabis gebruikt of gebruikt heeft. Maar de mogelijkheid bestaat.

 

Versie: januari 2021

Hoelang is cannabis aantoonbaar in het lichaam?

Van alle drugs is cannabis (hasj of wiet) het langst in het lichaam terug te vinden. Hasj en wiet zijn 5 dagen tot 3 weken in de urine aantoonbaar. Als je sporadisch een beetje cannabis rookt, dan is het na 4,5 dagen al niet meer aantoonbaar. Als je maanden of jaren vrijwel dagelijks hasj of wiet gebruikt, kan de cannabis veel langer aantoonbaar zijn in de urine. In extreme gevallen is dat zelfs 4 tot 5 weken. Vanwege individuele verschillen is het lastig te zeggen hoe lang het precies aantoonbaar is.

Je lichaam breekt stoffen af (metabolisme). Elke stof heeft zijn eigen afbraakproducten. Testen op gebruik van hasj of wiet worden meestal uitgevoerd op urine. De urine wordt dan getest op afbraakstoffen van cannabis. Zitten die erin dan weet de tester dat er cannabis is gebruikt.

Er zijn een paar aspecten belangrijk bij de aantoonbaarheid.

  1. Halfwaardetijd
  2. Vetweefsel
  3. Frequentie en hoeveelheid van gebruik

Halfwaardetijd

De halfwaardetijd is de tijd die het lichaam nodig heeft om de concentratie van een stof in het bloed te halveren. Bij sommige stoffen is die heel kort (alcohol bijvoorbeeld), maar andere stoffen heel lang. THC bijvoorbeeld heeft een halfwaardetijd van meerdere dagen, afhankelijk van hoeveel je gebruikt.

Vetweefsel

Ook het vetweefsel is bij cannabis belangrijk. Cannabis wordt namelijk, nadat het in het bloed terechtkomt, afgegeven aan het vetweefsel. Vervolgens geeft het vetweefsel de cannabis weer heel langzaam af aan het bloed. Dit komt omdat cannabis goed in vet oplosbaar is, de meeste andere drugs zijn juist goed in water oplosbaar.

Het zijn dus twee stappen:

  • afgifte van cannabis door bloed aan vetweefsel: halfwaardetijd 30 minuten,
  • afgifte van cannabis in vetweefsel aan bloed: 2 tot 7 dagen.

Omdat de afgifte van cannabis vanuit het vetweefsel naar het bloed zo langzaam gaat, blijft cannabis nog zo lang aantoonbaar. Heb je meer vetweefsel dan kan de cannabis in meer vet opgeslagen worden en duurt het langer voordat het er allemaal uit is.

Frequentie en hoeveelheid van gebruik

Hoe vaker en hoe meer je gebruikt hoe langer cannabis aantoonbaar is in je urine. Dit komt omdat er dus meer cannabis in het vetweefsel ligt opgeslagen. Als je een tijd niet blowt dan is op een gegeven moment wel alle cannabis uit je lichaam. Het wordt dus niet voor altijd opgeslagen.

 

Testen op cannabis bij sollicitaties

Bij sollicitaties wordt niet op drugs getest. Als het al gebeurt, dan moet dit gemeld worden en de sollicitant moet uitdrukkelijk toestemming geven.

Positief door het meeroken van cannabis?

Sommigen denken dat je van meeroken een positieve uitslag kan krijgen, deze kans is echter extreem klein. Het onderzoek waarop dit is gebaseerd vond plaats onder zeer onrealistische omstandigheden. De proefpersonen namen plaats in een heel klein kamertje waar het zo rokerig was dat ze een motorbril moesten dragen om hun ogen te beschermen. Dit heeft toen geleid tot meetbare concentraties, maar onder normale omstandigheden zal het nooit zover komen.

Effecten hasj en wiet duren korter

De effecten die de gebruiker van hasj of wiet ervaart, volgen een heel ander tijdpad. De gebruiker ervaart de effecten al na enkele minuten. Die effecten duren 2 tot 4 uur. Van de afgifte van cannabis door het vetweefsel voel je dus niks.

Versie: juli 2020

Kun je iets doen om THC sneller uit je lichaam te laten verdwijnen?

Helaas kan je niets doen om THC sneller uit je lichaam te laten verdwijnen. THC wordt namelijk opgeslagen in je vetweefsel en daarna langzaam afgegeven aan je lichaam. Het enige wat je kan doen is niet meer blowen, dus ook geen trekje nemen.

Wil je weten hoelang THC nog aantoonbaar is in je lichaam, lees dan hier meer.

 

Versie: juli 2020

Wat is het verschil in effect tussen cannabis sativa en indica?

In de lekenpers wordt onderscheid gemaakt tussen de psychoactieve effecten van Cannabis indica en sativa, de effecten zouden soms zelfs aan elkaar tegengesteld zijn. Sativa wordt vaak omschreven als mentaal stimulerend en energiek, terwijl indica juist als ontspannend en rustgevend wordt bestempeld.

Er is overigens geen biochemische basis voor deze verschillen en behalve de zelfrapportage van gebruikers, is er geen enkel farmacologisch bewijs voor dit onderscheid. Biochemisch gezien bestaan er wel degelijk verschillende cannabisrassen, maar het onderscheid dat in de lekenpers gemaakt wordt in sativa en indica is feitelijk onzin.

Het is niet mogelijk om op basis van uiterlijke kenmerken zoals de vertakking, de hoogte van de plant of de vorm van de bladeren iets te zeggen over de chemische stoffen die in de plant voorkomen (Piomelli & Russo, 2016).

 

Bron: THC, CBD en de gezondheidseffecten van wiet en hasj: update 2016. Trimbos

 

Versie: november 2020

Hoe komt het dat je een vreetkick krijgt van blowen?

THC (de werkzame stof in hasj en wiet) bootst de werking van een bepaalde stof in de hersenen na. Dit stofje in de hersenen heet anandamide.

In de hersenen zitten receptoren waaraan anandamide zich kan binden. Een van die plekken waar deze receptoren zitten is het hongercentrum. Normaal gesproken komt bij een tekort aan voedsel anandamide vrij. De anandamide bindt zich dan aan de receptoren van het hongercentrum. De zenuwen van het hongercentrum worden geprikkeld waardoor je een hongergevoel krijgt en gaat eten. THC gaat op dezelfde receptoren zitten, waardoor je honger krijgt en gaat eten.

Parasympatisch zenuwstelsel

Een ander effect van THC is dat het het zogenaamde parasympathische zenuwstelsel activeert. Het parasympathische zenuwstelsel is dat deel van het zenuwstelsel dat vooral actief is als je rust. Het stimuleert de stofwisseling (speekselklieren, maag, galblaas, darmen) en de uitscheiding (nieren en blaas). Doordat THC het parasympathische zenuwstelsel activeert stroomt er meer bloed langs de spijsverteringsorganen met als gevolg dat de stofwisseling sneller verloopt en je sneller honger krijgt.

Sympatische zenuwstelsel

De tegenhanger van het parasympathische zenuwstelsel is het sympathische zenuwstelsel, dat vooral regulerend en stimulerend werkt op activiteit en prestatie. Het sympathische zenuwstelsel onderdrukt de spijsvertering, heeft een stimulerende werking op hartslag, ademhaling en spieren en wordt geactiveerd door opwekkende middelen, zoals amfetamine.

De invloed van geur

THC beïnvloedt ook de geur. Uit onderzoek bij muizen is gebleken dat THC de bulbus olfactorius beïnvloedt. Dit is een stukje in de hersenen dat betrokken is bij de waarneming van geur. Als muizen THC op hadden, bleven ze geuren opnieuw ruiken, terwijl de muizen zonder THC op een gegeven moment gewend waren aan geuren en die niet meer ruiken. Geur en smaak staan onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Als je iets goed kan ruiken, kan je dit ook beter proeven (1).

Tenslotte

Een vreetkick komt, als je langdurig, regelmatig cannabis gebruikt, steeds minder voor. Dat komt omdat je hersenen wennen aan het effect van THC.

 

Bron:

  1. Soria-Gómez, The endocannabinoid system controls food intake via olfactory processes, 2014

Versie: januari 2021

Slaap je beter of slechter door cannabis?

We weten nog niet alles van de invloed van cannabis op het slapen. Cannabis zorgt er voor sommige gebruikers voor dat ze zich ontspannen en dat ze slaperig worden. Je valt dan sneller in slaap. Maar cannabis verstoort ook de manier waarop je slaapt. Cannabis beïnvloedt de REM-slaap. Tijdens deze REM-slaap verwerk je gebeurtenissen van de voorgaande dag. Dit is erg belangrijk voor het vormen van herinneringen. Het kan dus lijken alsof je met cannabis beter slaapt maar eigenlijk slaap je alleen maar minder efficiënt. Het is aan jezelf om de afweging te maken waar je meer last van hebt, het langer wakker liggen of het minder efficiënt slapen.

Het roken van een andere soort wiet zal dit waarschijnlijk niet oplossen. Je kan dan beter kijken naar andere oplossingen. Bekijk bijvoorbeeld deze tips om beter te slapen.

 

Versie: januari 2021

Val je van blowen af?

Of je van blowen afvalt is niet duidelijk en verschilt waarschijnlijk per persoon. Cannabis heeft een stimulerend effect op de eetlust. Als je blowt kun je een ‘vreetkick’ krijgen. Er zijn dus redenen om van cannabis het tegendeel te verwachten. Cannabis wordt zelfs weleens gebruikt om de eetlust te stimuleren, bijvoorbeeld bij Aidspatiënten.

Echter wordt er ook gesuggereerd dat cannabis van invloed is op de snelheid van je metabolisme. Er is echter nog te weinig wetenschappelijk onderzoek naar gedaan om een gedegen uitspraak te doen over het effect hier van.

Wiet en hasj worden vaak vermengd met tabak. Nicotine remt de eetlust wel. Mogelijk dat de eetlust remmende werking van nicotine en eetlust stimulerende werking van cannabis elkaar opheffen.

Vreetkick

Veel blowers krijgen een ‘vreetkick’ van blowen. Dat komt omdat THC het hongercentrum (hypothalamus) in de hersenen prikkelt. Vooral zoete dingen hebben daarbij de voorkeur. Deze behoefte aan zoetigheid treedt meestal binnen een uur na het blowen op.

Een ander effect van THC is dat het het parasympathische zenuwstelsel activeert. Het parasympathische zenuwstelsel is dat deel van het zenuwstelsel dat vooral in rust actief is. Het stimuleert de stofwisseling (speekselklieren, maag, galblaas, darmen) en de uitscheiding (nieren en blaas). Doordat THC het parasympathische zenuwstelsel activeert stroomt er meer bloed langs de spijsverteringsorganen met als gevolg dat de stofwisseling sneller verloopt en je sneller honger krijgt.

Methoden om wel af te vallen zijn:

  • een half uur per dag extra bewegen.
  • veel groente, fruit, brood en weinig vette producten eten.
  • wees zuinig met tussendoortjes.

 

Versie: juni 2020

Waarom krijg ik van blowen een hese stem?

Bij het roken van wiet komt, net als bij het roken van tabak, teer en koolmonoxide vrij. Teer zet zich af op de stembanden en kan de stembanden aantasten.

Stembanden

Stembanden bevinden zich in de luchtweg. Als je geluid wilt maken, breng je je stembanden bij elkaar. De door de nauwe opening stromende lucht brengt de stembanden in een trilling. Hierdoor gaat de lucht trillen en ontstaat geluid. De stembanden zijn eigenlijk een soort plooien van slijmvlies met spiertjes die voor spanning kunnen zorgen.

Teer

Teer zet zich af op het slijmvlies. Niet alleen op de stembanden, maar op het gehele slijmvlies van de luchtwegen, dat loopt van je neus tot diep in je longen. Het slijmvlies heeft o.a. als taak het afvoeren van vuil. Door de teer kan het slijmvlies die taak minder goed vervullen. Het vuil blijft zitten en als reactie wordt extra slijm geproduceerd.

Geïrriteerde slijmvliezen

Het slijm wat door het roken wordt veroorzaakt hoopt zich op in je keel. Het kan je stembanden alleen passeren door te hoesten. Je stembanden raken hierdoor geïrriteerd, waardoor de slijmvliezen opzwellen. Het weefsel van de stembanden is dan verdikt. De normale trilling van de stembanden wordt belemmerd en de helderheid van je stem is verdwenen.

Chronische verdikking

Ook kan roken tot een chronische verdikking van de stembanden leiden. Onder het slijmvlies van de stembanden hoopt zich dan weefselvocht op. De stembanden kunnen daardoor moeilijker trillen. Vooral de hogere tonen geven dan problemen. De stem klinkt monotoon en hees.

Poliepen

Ook kan zich een poliep vormen op de stemband. Er ontstaat een beperkte verdikking en ook hierdoor kan je stem hees klinken.

Herstel

Het goede nieuws is dat de slijmvliezen zich kunnen herstellen als ze niet langer door rook geïrriteerd worden. Bij blijvende heesheid is het overigens verstandig om je huisarts te raadplegen.

Voorkomen

Niet blowen is de beste manier om problemen met je stem en keel te voorkomen. Een minder schadelijke manier van cannabis gebruiken (in vergelijking met roken), is door gebruik te maken van een kruidenvaporizer. De wiet wordt door zo’n vaporizer verhit zonder te verbranden. Er komen dan veel minder stoffen vrij die slecht zijn voor je keel. Ook wordt bij gebruik van een vaporizer geen tabak gebruikt.

 

Versie: februari 2022

Kun je allergisch zijn voor cannabis?

Hoewel dit niet vaak voor komt kan het gebeuren dat iemand een allergische reactie krijgt na contact met cannabis. Meestal uit zich dat na het roken met meer hoesten en pijnlijke longen, maar soms ook met een jeukende uitslag op de huid. Dit komt omdat er op de cannabis plant, net als op heel veel planten, eiwitten zitten die reacties kunnen veroorzaken als je een allergie hebt. Dit kan een allergische reactie zijn specifiek op de cannabis plant maar kan ook indirect leiden tot andere allergieën. Huidcontact is voldoende om zo’n reactie teweeg te brengen.

 

Versie: juli 2020

Klopt het dat hasj en wiet je longen kunnen zuiveren?

Dat hasj en wiet de longen zuiveren, is een fabel. Wat wel is aangetoond is dat hasj en wiet de bronchiën verwijden. Als de bronchiën zich verwijden krijg je meer lucht. Tegelijkertijd kan het teer dieper in de bronchiën doordringen.

Net zoals bij tabak ontstaat bij de verbranding van hasj en wiet teer en wel veel meer dan bij een normale sigaret. Het teergehalte ligt 4 tot 5 keer hoger dan bij een normale sigaret.

Dit komt doordat er:

  • bij hasj en wiet geen filters gebruikt worden. Hierdoor wordt twee tot drie keer meer teer afgezet in de longen
  • de rook diep geïnhaleerd wordt en langer vastgehouden wordt.

Alleen al door het inademen van grote rookvolumes en het langer vasthouden van de rook wordt 1,5 keer meer teer afgezet in de longen dan bij gewone sigaretten.

Het langer vasthouden van de rook van de longen is nergens voor nodig. Het heeft geen enkele invloed op het high of stoned worden. De THC wordt al binnen enkele seconden nagenoeg volledig door de longen in het bloed opgenomen. Inhaleren op dezelfde wijze zoals bij een sigaret is voldoende en iets minder schadelijk dan lang vasthouden van de rook en diep inhaleren.

Voor meer informatie over de schade aan je longen door blowen zie de volgende pagina: Waarom zijn hasj en wiet schadelijk voor de longen?

 

Bron:

Tashkin DP e.a. (1990) Effects of habitual use of marijuana and/ or cocaine on the lung. In: Research findings on smoking of abused substances, NIDA Research Monograph #99,DHHS Publication No. (ADM) 90-1960. Washington D.C.

 

Versie: juli 2020

Wat zijn cannabinoïden?

THC

THC (tetrahydrocannabinol) is de werkzame stof in cannabis. In het plantje zijn meer dan 500 verschillende stoffen gevonden. Een 100-tal stoffen behoort tot de groep cannabinoïden (1). Deze cannabinoïden worden alleen in de hennepplant aangetroffen. THC is de belangrijkste stof die voor het psychoactieve effect van cannabis zorgt. Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de actieve stoffen in cannabis, dus er wordt ook steeds meer bekend over de werking en welke invloed welke stof heeft. Twee andere belangrijke cannabinoïden zijn CBD (cannabidiol) en CBN (cannabinol). Er zitten dus nog veel meer stoffen in cannabis, maar we zullen ze hier niet allemaal behandelen.

CBD

CBD (cannabidiol) heeft zelf geen noemenswaardig psychoactief effect maar kan het effect van THC wel beïnvloeden. Uit onderzoek blijkt dat CBD mogelijk sommige negatieve effecten van THC kan tegengaan. Dat gaat dan waarschijnlijk wel om hoge doseringen CBD. Uit onderzoek uit 2022 en 2023 (2) blijkt namelijk dat dit effect kleiner is dan eerst werd gedacht.

CBD helpt mogelijk ook tegen epileptische aanvallen, angst, misselijkheid en bij reumatoïde artritis. Maar voor veel van deze toepassingen is nog meer onderzoek nodig.

CBD kan het effect van THC ook versterken. Dit gebeurt wanneer CBD ingenomen wordt voordat THC ingenomen wordt.

CBN

CBN ontstaat uit THC. THC kan geoxideerd worden tot CBN. Verse wiet bevat weinig CBN, oude veel. De concentratie CBN geeft aanwijzingen hoeveel THC de wiet oorspronkelijk bevatte.

 

Bron:

  1. THC-monitor: hoe sterk zijn wiet en hasj? – Trimbos-instituut
  2. CBD-gehalte in cannabis niet zo belangrijk als gedacht – Trimbos-instituut

Versie: juni 2023

Wat is CBD?

CBD (cannabidiol) is een stof die voorkomt in cannabis (hasj of wiet). Een andere stof die voorkomt in wiet is THC (delta-9-tetrahydrocannabinol). Deze zorgt voor het ‘stoned’ of ‘high’ effect van hasj en wiet. CBD is na THC de meest bekende werkzame stof in cannabis. Het heeft zelf geen psychoactieve effecten maar beïnvloedt de werking van THC wel (1).

CBD en THC behoren tot de cannabinoïden. Dit zijn stoffen die voorkomen in de plant Cannabis sativa. Deze stoffen lijken erg op de lichaamseigen stoffen anandamide en 2-AG en werken op het lichaamseigen cannabinoïde systeem. Dit systeem speelt onder andere een rol bij het cognitief functioneren (alle processen die te maken hebben met denken), het immuunsysteem en de motorische controle.

De laatste jaren zijn producten met CBD, zoals CBD-olie steeds populairder geworden. Sommige coffeeshops verkopen ‘CBD wiet’, waar weinig of geen THC in zou zitten. CBD zou bij verschillende kwalen en problemen, zoals slapeloosheid, angst en onrust helpen. Maar wetenschappers zeggen dat meer onderzoek nodig is om dit te bewijzen.

THC en CBD in hasj en wiet

Lange tijd werd gedacht dat CBD sommige negatieve effecten van THC kan tegengaan of dempen, zoals acute psychotische symptomen, angst, verslechtering van geheugen en belonende effecten. Onderzoeken uit 2022 en 2023 (2) laten zien dat dit toch niet zo’n grote invloed heeft. In ieder geval niet in de hoeveelheden CBD die in hasj en wiet voorkomen.

Met name bij mensen met een bepaalde kwetsbaarheid (bepaalde genen) kan het gebruik van hasj en wiet een psychose oproepen. Wat wel helpt bij het verminderen van de risico’s van cannabis, is minder en minder vaak gebruiken en kiezen voor een wiet- of hasjsoort met een laag THC percentage.

Medische toepassingen van CBD

CBD wordt de laatste jaren steeds meer gebruikt vanwege de voordelen die mensen ervan zeggen te hebben. Zo zou het helpen tegen verschillende klachten zoals: slaapproblemen, angstaanvallen, epilepsie, chronische pijn, psychoses en meer. Het wordt verkocht in drogisterijen en online winkels. CBD is tegenwoordig verkrijgbaar in veel verschillende vormen, waarvan CBD-olie de meest bekende en voorkomende is.

Uit een aantal studies bleek dat CBD helpt tegen epileptische aanvallen. Het is inmiddels goedgekeurd als medicijn (Epidyolex) bij een zeldzame vorm van epilepsie bij kinderen (3). Ook zou het angst remmen. Het lijkt verder ook te helpen tegen misselijkheid en mogelijk bij reumatoïde artritis. Het wetenschappelijk bewijs is nog niet sluitend voor alle toepassingen. Echter blijkt uit anekdotisch bewijs wel dat cannabisolie voordelen kan hebben voor sommige mensen (4).

CBD wordt echter als een soort van ‘panacee’ gepresenteerd. Het zou helpen voor alles. Maar zeer waarschijnlijk is het niet het wondermiddel dat beloofd wordt. Meer onderzoek moet uitwijzen wat de echte medische toepassingen zijn. Ook de dosering speelt een belangrijke rol: veel producten die commercieel verkrijgbaar zijn bevatten misschien te weinig CBD om effect te hebben.

Zie ook deze pagina voor meer informatie:

Wat zijn de risico’s van CBD- of cannabisolie?

 

Bronnen:

  1. NDM 2021, Trimbos Instituut
  2. CBD gehalte in cannabis niet zo belangrijk als gedacht, 2023, Trimbos Instituut
  3. Cannabidiol bij epilepsie (epilepsie.nl)
  4. THC, CBD en de gezondheidseffecten van hasj en wiet, Trimbos Instituut.

 

versie: juni 2023

Ik wil op eigen houtje medicinale cannabis of cannabis (CBD / THC) olie gebruiken, hoe pak ik dit aan?

Voordat je medicinale cannabis gaat gebruiken is het verstandig om je eerst goed in te lezen over cannabis. Meer algemene informatie over cannabis vind je op deze pagina. De belangrijkste werkzame stoffen in cannabis zijn THC en CBD. Van THC wordt je high, van CBD niet. Echter kan een klein beetje THC wel helpen in samenwerking met CBD om pijn te verzachten. Op deze pagina vind je meer informatie over CBD. Op deze pagina vind je meer informatie over medicinale cannabis.

Je kan cannabis roken, eten/drinken of verdampen. Roken is erg schadelijk voor de longen dus dit is af te raden. Als je het in een gerecht verwerkt of er thee van maakt, maakt dat dat de effecten minder controleerbaar zijn. Het verdampen (in een kruiden-vaporizer) is de beste manier om het te gebruiken. Je kan er ook voor kiezen om niet de plant te gebruiken maar cannabis-olie. Dit heeft niet de schadelijke effecten op de longen en is een efficiënte manier van gebruiken. Je moet alleen wel goed kijken naar welke soort olie je gebruikt. De percentages THC en CBD kunnen nogal verschillen. Op deze pagina kan je meer lezen over de risico’s van cannabis olie.

Het beste is om het te overleggen met de huisarts. De huisarts kan eventueel een verwijzing geven voor het verkrijgen van medicinale cannabis bij de apotheek. Deze cannabis is op een zeer gecontroleerde manier gemaakt. Wellicht dat de huisarts ook een goed advies kan geven voor jouw specifieke klachten. Als je nog andere medicatie slikt, bijvoorbeeld pijnstillers, kan medicinale cannabis van invloed zijn op de dosering van deze medicatie.

Het is voor ons nog niet mogelijk om een goed advies te geven over de dosering en verhoudingen THC/CBD. Dit verschilt heel erg persoon en per soort klacht. Hier is ook nog relatief weinig onderzoek naar gedaan. Als je het op eigen houtje wilt doen, begin dan met een lage dosering CBD en bouw dit langzaam op tot de werkzame dosis is bereikt. Als alleen CBD niet werkt neem dan olie met een laag THC gehalte en bouw dit weer langzaam op. En zo verder.

 

Versie: juli 2020

Kan cannabis als medicijn worden gebruikt?

Specifieke effecten cannabis

Behalve dat je van cannabis stoned kan worden, heeft cannabis nog een aantal andere effecten die verklaren waarom het eventueel als medicijn gebruikt zou kunnen worden.

Deze effecten zijn:

  1. Toename eetlust.
  2. Afname misselijkheid en braken.
  3. Toename pijntolerantie.
  4. Toename spierverslapping.
  5. Afname oogboldruk (intra-oculaire druk).
  6. Afname stress.
  7. Bevordering inslapen en doorslapen.

Patiënten die de cannabis voor deze effecten gebruiken zullen de bewustzijnsveranderende werking als een bijwerking beschouwen. Cannabis als medicijn wordt meestal toegediend in doseringen waarbij de bewustzijnsveranderende werking niet of nauwelijks gevoeld wordt.

Aandoeningen

Sinds 2000 is bij het ministerie van VWS het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC) ondergebracht. Dit bureau heeft als doel de teelt van medicinale cannabis te reguleren. Er zijn voldoende wetenschappelijke gegevens beschikbaar die aantonen dat cannabis werkt bij:

  • Pijn, spierkrampen en spiertrekkingen bij MS of ruggenmergschade.
  • Chronische pijn (voornamelijk als de oorzaak in het zenuwstelsel zit bijvoorbeeld door beschadiging van een zenuwbaan, fantoompijn, aangezichtspijn of chronische pijn die blijft bestaan na het genezen van gordelroos).
  • Misselijkheid en braken als gevolg van medicatie of bestraling bij kanker, hepatitis C- of hiv-infectie en aids.
  • Misselijkheid, verminderde eetlust, vermagering en verzwakking bij kanker en aids.
  • Syndroom van Gilles de la Tourette.
  • Therapieresistent glaucoom.

Daarnaast komen er steeds meer gegevens en positieve berichten van patiënten en artsen beschikbaar over de werkzaamheid van cannabis bij andere aandoeningen. Alleen zijn daarvan de wetenschappelijke bewijzen nog onvoldoende. Voorbeelden hiervan zijn de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, epilepsie, jeuk, migraine, reuma, reumatoïde artritis, ADHD, PTSS, onrust bij Alzheimer en hersentrauma.

Medicinale cannabis speelt vooralsnog geen rol bij de genezing van de aandoeningen, maar kan wel de klachten van de aandoeningen verminderen. Ook kan medicinale cannabis de doseringen en bijwerkingen van andere medicatie helpen te verminderen.

Kwaliteitseisen

Medicinale cannabis wordt onder met de grootste zorg geteeld. Het bedrijf die de teelt verzorgt is Bedrocan BV. De, door Bedrocan geteelde, cannabis bevat geen bestrijdingsmiddelen, geen zware metalen, schimmels en bacteriën. Hierop wordt streng gecontroleerd. Cannabis uit de coffeeshop voldoet niet aan deze kwaliteitseisen.

Gebruikswijze medicinale cannabis

De inname van medicinale cannabis gebeurt in de vorm van thee of door middel van een verdamper (vaporizer) of vernevelaar. Het bepalen van de dosis gaat in overleg met de arts. Het Bureau Medicinale Cannabis heeft een speciale informatie brochure voor artsen uitgegeven. Deze kun je meenemen naar je huisarts. Roken van medicinale cannabis wordt afgeraden door de negatieve gevolgen voor de gezondheid. Ook het gebruik van een waterpijp wordt afgeraden.

Thee

Een veelgebruikte dosis is ’s avonds een kop thee (0,2 liter) waarbij de thee per halve liter thee 0,5 gram medicinale cannabis bevat. Na het drinken begint de cannabis na 30 tot 90 minuten te werken. Na 2 tot 3 uur wordt het maximale effect bereikt en na 4 tot 8 uur is het uitgewerkt.

Verdamper

Bij gebruik van een verdamper of vernevelaar wordt de cannabis verdampt waarna de damp geïnhaleerd kan worden. Voordeel is dat de cannabis niet gerookt hoeft waardoor men geen teer of koolmonoxide binnenkrijgt. Bij een verdamper stroomt warme lucht van 185 graden langs een klein beetje cannabis waardoor deze verdampt. Belangrijk is wel dat men een goede verdamper heeft. Er bestaat een verdamper/vernevelaar die wetenschappelijk is uitgetest. Verdampers zijn bij de apotheek de koop. Bij inhaleren treedt het effect na 15 minuten op. Na drie tot 4 uur is het uitgewerkt.

Bijwerkingen

Bij medicinale cannabis zijn lage doseringen vaak voldoende. Bijwerkingen komen daardoor niet zoveel voor. Vooral in het begin kunnen de effecten van cannabis voor onervaren gebruikers angstig zijn. Aangeraden wordt om in de eerste keer in een rustige omgeving gebruiken in het bijzijn van iemand anders.

Bijwerkingen zijn o.a: hartkloppingen, slapeloosheid, loomheid, verminderde reactiesnelheid, verstoorde tijd/ruimte beleving. Daarnaast komen effecten voor die, voor degene die cannabis als drug gebruiken, juist de reden is om het te nemen zoals: ontspanning, lachbuien, honger en een grotere gevoeligheid voor kleuren en muziek.

Wanneer kan cannabis beter niet gebruikt worden?

  • Bij mensen met een aanleg voor psychose. Bij psychische problemen moet men ook extra voorzichtig zijn met cannabis.
  • Bij zwangerschap of het geven van borstvoeding.

Vergoeding

De beslissing om medicinale cannabis te vergoeden ligt bij de zorgverzekeraar. Patiënten moeten bij de zorgverzekeraar nagaan of het vergoed wordt. De kosten bij de apotheker zijn 34,50 euro per 5 gram.

Ook bij sommige coffeeshops kan met een doktersrecept wiet gekocht worden voor de helft van de prijs. De marihuana in een coffeeshop is echter niet vrij van ziektekiemen.

Meer informatie

Voor meer informatie zie de informatie brochures voor patiënten en huisartsen van het BMC.

Links:

 

Bronnen:

  1. Medicinale Cannabis, informatie Brochure voor patiënten, Ministerie van VWS.
  2. Cuijpers, P. Cannabis. Bohn Stafleu Van Loghum, (2000).

 

Versie: juli 2020

Waar vind ik info over medicinale cannabis?

In Nederland is het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC) als overheidsorganisatie verantwoordelijk voor de productie van cannabis voor medicinale en wetenschappelijke doeleinden. Apothekers en onderzoeksinstellingen zoals universiteiten en ziekenhuizen kunnen bij het BMC terecht voor legale medicinale cannabis.

Heeft u vragen over medicinale cannabis? U kunt een folder met patiënteninformatie als PDF lezen en downloaden op de webpagina Patiënteninformatie op de website van het Bureau voor Medicinale Cannabis.

 

Versie: oktober 2020

Waarom is onderzoek naar cannabis als medicijn zo moeilijk?

Onderzoek naar cannabis als medicijn wordt bemoeilijkt door:

  • Het imago van cannabis als drug
  • Plaatsing op lijst 2 van de Opiumwet
  • De grote hoeveelheid stoffen in wiet of hasj
  • De verwachting dat cannabis niet effectiever is dan al bestaande medicijnen

Het imago van cannabis als drug

De discussie of cannabis als medicijn gebruikt kan worden, wordt vertroebeld door het feit dat cannabis ook als drug gebruikt wordt. Deze verwarring neemt nog toe, doordat de roep om cannabis als medicijn te erkennen, vaak komt van mensen die cannabis ook als drug gebruiken. Ook het ministerie houdt de discussie graag zuiver. In een brief aan de Tweede Kamer in april 2000 schrijft minister Borst:

“Het onderwerp medicinale cannabis te beschouwen als een deel van het geneesmiddelenbeleid dat niet behoort te worden besproken in het kader van het drugbeleid. Dit laatste werkt onnodig stigmatiserend voor patiënten die cannabis om medische redenen gebruiken”.

Door het imago van cannabis zijn er wetenschappers die minder interesse hebben om onderzoek naar cannabis te doen. Niet iedereen wil zich verbinden aan een dergelijk onderzoek. Het imago is wel verbeterd de afgelopen jaren. Dit komt onder andere omdat er wel degelijk positieve geluiden komen over cannabis uit onderzoek.

Ook artsen kunnen het lastig vinden om cannabis als medicijn te zien, omdat ze het vooral als drug zien. Mogelijk weerhoudt dat hen ervan om het voor te schrijven.

Plaatsing op lijst 2 van de Opiumwet

Stoffen die op lijst 1 of 2 van de Opiumwet staan vereisen meer administratieve handelingen dan stoffen die daar niet op staan. Daardoor is het lastiger om er onderzoek naar te doen. Ook is het lastiger om toestemming te krijgen om onderzoek te doen naar stoffen die op lijst 1 en 2 staan.

Veelheid aan stoffen in de hennepplant

De cannabisplant bevat meer dan 400 verschillende stoffen. Ook verschilt het per soort welke actieve stoffen in de plant zitten. Bij geneesmiddelenonderzoek wil men graag een bepaalde werking aan één enkele stof kunnen toeschrijven. Bij onderzoek naar cannabis is het dus moeilijk om te onderzoeken wat nu zorgt voor het effect.

De verwachting dat cannabis niet effectiever is dan bestaande medicijnen.

Probleem is ook dat veel artsen vinden dat voor de aandoeningen waarvoor cannabis werkt betere medicijnen beschikbaar zijn. Hierdoor wordt de urgentie voor het doen van onderzoek niet echt gevoeld. Dit komt mogelijk ook (deels) door dat artsen het meer als drug zien dan als medicijn.

 

Versie: juni 2020

Wat is het Bureau Medicinale Cannabis?

Sinds 2000 is bij het ministerie van VWS het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC) ondergebracht. Dit bureau heeft als doel de teelt van medicinale cannabis te reguleren.

Specifieke effecten cannabis

Van cannabis kan je natuurlijk stoned worden om te ontspannen of gewoon voor de lol. Maar cannabis heeft nog een aantal andere effecten die verklaren waarom het eventueel als medicijn gebruikt zou kunnen worden.

Deze effecten zijn:

  1. Toename eetlust.
  2. Afname misselijkheid en braken.
  3. Toename pijntolerantie.
  4. Toename spierverslapping.
  5. Afname druk in de oogbol (intra-oculaire druk).
  6. Afname stress.
  7. Bevordering inslapen en doorslapen.

Patiënten die cannabis voor deze effecten gebruiken zullen de bewustzijnsveranderende werking als een bijwerking beschouwen in plaats van als een gewenst effect. Cannabis als medicijn wordt meestal toegediend in doseringen waarbij de bewustzijnsveranderende werking niet of nauwelijks gevoeld wordt.

Aandoeningen

Er zijn voldoende wetenschappelijke gegevens beschikbaar die aantonen dat cannabis werkt bij:

  • pijn, spierkrampen en spiertrekkingen bij MS of ruggenmergschade.
  • misselijkheid, verminderde eetlust, vermagering en verzwakking bij kanker en aids.
  • misselijkheid en braken als gevolg van medicatie of bestraling bij kanker, hepatitis C- of hiv-infectie en aids.
  • chronische pijn (voornamelijk als de oorzaak in het zenuwstelsel zit bijvoorbeeld door beschadiging van een zenuwbaan, fantoompijn, aangezichtspijn of chronische pijn die blijft bestaan na het genezen van gordelroos).
  • syndroom van Gilles de la Tourette.
  • therapieresistent glaucoom.

Daarnaast komen er steeds meer gegevens en positieve berichten van patiënten en artsen beschikbaar over de werkzaamheid van cannabis bij andere aandoeningen. Alleen zijn daarvan de wetenschappelijke bewijzen nog onvoldoende. Voorbeelden hiervan zijn de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, epilepsie, jeuk, migraine, reuma, reumatoïde artritis, ADHD, PTSS, onrust bij de ziekte van Alzheimer en hersentrauma.

Medicinale cannabis speelt vooralsnog geen rol bij de genezing van de aandoeningen, maar kan wel de klachten van de aandoeningen verminderen. Ook kan medicinale cannabis de doseringen en bijwerkingen van andere medicatie helpen te verminderen.

Kwaliteitseisen

Medicinale cannabis wordt onder met de grootste zorg geteeld. Het bedrijf die de teelt verzorgt is Bedrocan BV. De, door Bedrocan geteelde, cannabis bevat geen bestrijdingsmiddelen, geen zware metalen, schimmels en bacteriën. Hierop wordt streng gecontroleerd. Cannabis uit de coffeeshop voldoet niet aan deze kwaliteitseisen.

Gebruikswijze medicinale cannabis

De inname van medicinale cannabis gebeurt in de vorm van thee of door middel van een verdamper (vaporizer) of vernevelaar. Het bepalen van de dosis gaat in overleg met de arts. Het Bureau Medicinale Cannabis heeft een speciale informatie brochure voor artsen uitgegeven. Deze kun je eventueel uitprinten en meenemen naar je huisarts. Roken van medicinale cannabis wordt afgeraden vanwege de schadelijke effecten van het roken. Ook het gebruik van een waterpijp wordt afgeraden.

Thee

Een veelgebruikte dosis is ’s avonds een kop thee (0,2 liter) waarbij de thee per halve liter thee 0,5 gram medicinale cannabis bevat. Na het drinken begint de cannabis na 30 tot 90 minuten te werken. Na 2 tot 3 uur wordt het maximale effect bereikt en na 4 tot 8 uur is het uitgewerkt.

Verdamper

Bij gebruik van een verdamper of vernevelaar wordt de cannabis verdampt waarna de damp geïnhaleerd kan worden. Voordeel is dat de cannabis niet gerookt hoeft waardoor men geen teer of koolmonoxide binnenkrijgt. Bij een verdamper stroomt warme lucht van 185 graden langs een klein beetje cannabis waardoor deze verdampt. Belangrijk is wel dat men een goede verdamper heeft. Er bestaat een verdamper/vernevelaar die wetenschappelijk is uitgetest. Verdampers zijn bij de apotheek de koop. Bij inhaleren treedt het effect na 15 minuten op. Na drie tot 4 uur is het uitgewerkt.

Bijwerkingen

Bij medicinale cannabis zijn lage doseringen vaak voldoende. Bijwerkingen komen daardoor niet zoveel voor. Vooral in het begin kunnen de effecten van cannabis voor onervaren gebruikers angstig zijn. Aangeraden wordt om in de eerste keer in een rustige omgeving gebruiken in het bijzijn van iemand anders.

Bijwerkingen zijn o.a: hartkloppingen, slapeloosheid, loomheid, verminderde reactiesnelheid, verstoorde tijd/ruimte beleving. Daarnaast komen effecten voor die, voor degene die cannabis als drug gebruiken, juist de reden is om het te nemen zoals: ontspanning, lachbuien, honger en een grotere gevoeligheid voor kleuren en muziek.

Wanneer kan cannabis beter niet gebruikt worden?

  • Bij mensen met een aanleg voor psychose. Bij psychische problemen moet men ook extra voorzichtig zijn met cannabis.
  • Bij zwangerschap of het geven van borstvoeding.

Vergoeding

De beslissing om medicinale cannabis te vergoeden ligt bij de zorgverzekeraar. Patiënten moeten bij de zorgverzekeraar nagaan of het vergoed wordt. De kosten bij de apotheker zijn 34,50 euro per 5 gram (excl. BTW en receptregelvergoeding). De verkoopprijs per gram kan variëren als uw apotheek afwijkende hoeveelheden aflevert.

Ook bij sommige coffeeshops kan met een doktersrecept wiet gekocht worden voor de helft van de prijs. De cannabis in een coffeeshop is echter niet vrij van ziektekiemen.

Meer informatie

Voor meer informatie zie de informatie brochures voor patiënten en huisartsen van het BMC.

Links:

Zie ook de volgende Vraag & Antwoord pagina:

Waarom is onderzoek naar cannabis als medicijn zo moeilijk?

 

Bronnen:

  1. Medicinale Cannabis, informatie Brochure voor patiënten, Ministerie van VWS.
  2. Cuijpers, P. Cannabis. Bohn Stafleu Van Loghum, 2000)

 

Versie: juli 2020

Wat is een vaporizer en hoe werkt het?

Roken is schadelijk voor de gezondheid. Dat wordt snel duidelijk als je op een sigarettenpakje kijkt. Maar hoe zit dat dan met de rook van wiet?

Risico’s van jointjes roken

Uit de Global Drugs Survey 2016 bleek dat 89% van de Nederlandse blowers joints rookt gemixt met tabak. Dat is hoger dan het gemiddelde in de rest van de wereld (71,7%)¹.

Het roken van pure wiet of hasj laat vier tot vijf keer meer teer achter in de longen dan bij het roken van een sigaret². De belangrijkste redenen die het roken van een joint schadelijker voor de longen maken zijn:

  • het ontbreken van een sigarettenfilter;
  • het langer inhouden van de ingeademde rook;
  • cannabisrook wordt dieper geïnhaleerd, dit doe je deels zelf maar cannabinoïden zorgen ook dat je bronchiën verwijden waardoor de rook dieper komt.

Tetrahydrocannabinol (THC) wordt na het roken al tijdens de eerste paar seconden in de longen opgenomen. Het langer inhouden van de rook zorgt alleen voor meer schade aan je longen. Stoneder word je er niet van.

Eigenlijk kan je ervan uitgaan dat alles wat je verbrandt en in je longen krijgt gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Die schade wordt veroorzaakt door het vrijkomen van teer, koolstofmonoxide en andere giftige verbrandingsproducten. Dit vergroot de kans op longziektes zoals COPD, longonsteking (bronchitis) en mogelijk ook op longkanker.

Het goede nieuws is dat je hier wat aan kunt doen. Deze risico’s voor je luchtwegen kunnen (deels) voorkomen worden door:

  • de cannabis niet te roken maar te eten. Het nadeel hiervan is wel dat het onvoorspelbaar is hoe sterk het zal uitvallen;
  • door het gebruik van een vaporizer, ook wel een verdamper genoemd.

Wat een vaporizer precies is en hoe dat werkt, leggen we hieronder uit.

Naast lichamelijke risico’s heeft het gebruik van cannabis ook psychologische risico’s. Daar gaan we in dit artikel niet op in, maar we verwijzen je voor meer info naar de pagina over cannabis.

Wat is een vaporizer eigenlijk?

Veel mensen denken gelijk aan een elektronische sigaret die e-liquid of andere vloeistoffen bevat. Maar er zijn ook vaporizers te koop die plantmateriaal kunnen verdampen. Die zijn geschikter voor cannabis.

Een vaporizer is te vergelijken met een klein oventje. Een vaporizer verbrandt het plantmateriaal niet, maar verwarmt deze tot een temperatuur tussen de 157ºC en 226ºC. Hierdoor vindt er geen actieve verbranding plaats maar verdampen de actieve stoffen (in het geval van cannabis onder andere THC). Het plantmateriaal verandert van vorm door de verhoging van de temperatuur. De vaste stof verandert dan in een gas, dat je in kan ademen. En dat dan zonder de verbrandingsproducten.

Onderzoek naar vaporizers

Zeker vier onderzoeken uit de afgelopen jaren bevestigen dat er weinig tot geen schadelijke bestanddelen in de wietdamp van de vaporizer zitten. Deze worden hieronder besproken.

In 2001 heeft Gieringer³ onderzoek gedaan naar deze nieuwe opkomst. In dit onderzoek hebben wetenschappers de mogelijkheid ontdekt om ‘medisch werkzame THC te verhitten tot een temperatuur die net niet tot verbranding leidt, waardoor giftige verbrandingsproducten die normaal gesproken in cannabisrook voorkomen, substantieel verminderd worden of zelfs geheel afwezig zijn’. Geen van de drie verbrandingsstoffen (benzeen, tolueen en naftaleen) werd in de rook aangetroffen. Hiervoor maakten ze gebruik van een M1 Volatizer op 185°C.

Maar er zijn ook onderzoeken gedaan door onder andere MAPS en NORML⁴. Zij waren minder onder de indruk van de effectiviteit van het verdampen. Deze gegevens zijn echter gebaseerd op oudere vaporizers en de moderne varianten zijn een stuk beter geworden. De vermindering van de schadelijke stoffen hangt dus sterk af van het soort vaporizer dat gebruikt wordt.

De Universiteit van Leiden heeft in 2006 onderzoek⁵ gedaan naar een vaporizer, de Volcano, gevuld met pure THC. Zij concludeerden: ‘de resultaten van ons onderzoek tonen aan dat patiënten hiermee lijken te beschikken over een veilige en effectieve toedieningsvorm voor cannabinoïden. De uiteindelijke opname van THC in de longen is vergelijkbaar met het roken van cannabis, zonder de voor roken typerende nadelen voor de luchtwegen’.

De Universiteit van Californië bevestigt deze resultaten in 2007. Uit dat onderzoek⁶ blijkt dat bij gebruik van een vaporizer tussen de 180 en 200°C de gebruiker vrijwel geen schadelijke verbrandingsproducten binnen krijgt.

Wat is de ideale temperatuur voor het verdampen van cannabis?

Elk plantaardig materiaal heeft een andere ideale temperatuur waarbij verdamping optreedt. Cannabis bevat een wijd spectrum aan actieve stoffen. De twee belangrijkste en waar we het meest over weten zijn THC en cannabidiol (CBD). De stof THC zorgt voor een high gevoel (actief, lacherig, happy) en in samenwerking met CBD maakt het je stoned (pijnstillend, ontspannend, ‘bank hangen’, chillen). De stof THC verdampt al vanaf 157°C en CBD bij een temperatuur tussen de 180 en de 226°C. De effecten zijn daardoor goed te sturen met de temperatuur van de vaporizer.

Welke vaporizer is juist voor mij?

Er zijn meerdere varianten op de markt. Zo zijn er draagbare en zogenaamde desktop-vaporizers. Draagbare vaporizers werken meestal op een accu en kunnen minder efficiënt verdampen omdat ze een kleiner compartiment hebben dat de verdamping regelt. Desktop-vaporizers zijn geschikt voor mensen die hun cannabis vooral thuis gebruiken. Bij sommige desktop-vaporizers komt de damp in een zak (ballon) terecht, waardoor je de damp rustig op je gemak kan inademen. Ben je veel onderweg en wil je overal kunnen ‘vapen’ neem dan een draagbare. Gebruik je vooral thuis, neem dan een desktop-vaporizer.

Dure investering maar goedkoper op langere termijn

Een kwalitatief goede vaporizer is niet goedkoop, de prijzen liggen boven de honderd euro. Zie het als een investering, je hoeft hierna geen tip, vloei of tabak meer te kopen. Ook wordt cannabis meer effectief gebruikt doordat er bij verbranding (bijvoorbeeld in een joint) van cannabis een hoop THC verloren gaat.

Ook voor je mondgezondheid kan het beter zijn. En uiteraard de gezondheid van je longen.

Voordelen

  • Weinig tot geen schade aan de longen;
  • Geen risico op nicotineverslaving;
  • Veel efficiënter dan het roken van cannabis;

Nadelen

  • Relatief kostbare investering;
  • Hasj is minder goed te gebruiken in een vaporizer. Veel modellen zijn hier niet geschikt voor;
  • Sommige mensen ervaren het inhaleren (effect) via een vaporizer als heftiger, omdat de damp geconcentreerder is.

Conclusie: vaporizer gebruiken met wiet

Het gebruik van cannabis is natuurlijk nooit zonder risico’s, maar een aantal van de schadelijke effecten kun je beperken door een vaporizer te gebruiken. Veel coffeeshops hebben een vaporizer in de shop staan waar je gebruik van kan maken. Vraag ernaar!

 

Dit artikel is geschreven door Lindsey Schaap en is oorspronkelijk gepubliceerd op Unity.nl

Bronnen:

  1. Global drugs survey www.globaldrugsurvey.com.
  2. Waarom zijn hasj en wiet schadelijk voor de longen?
  3. Gieringer, D. H. (2001). Cannabis “Vaporization” A Promising Strategy for Smoke Harm Reduction. Journal of Cannabis Therapeutics, 1(3-4), 153-170.
  4. Gieringer, D. (1996). Marijuana water pipe and vaporizer study. Newsletter of the Multidisciplinary Association for Psychedelic Studies, 6(3). Chicago.
  5. Hazekamp, A., Ruhaak, R., Zuurman, L., van Gerven, J., & Verpoorte, R. (2006). Evaluation of a vaporizing device (Volcano®) for the pulmonary administration of tetrahydrocannabinol. Journal of pharmaceutical sciences, 95(6), 1308-1317.
  6. Earleywine, M., & Barnwell, S. S. (2007). Decreased respiratory symptoms in cannabis users who vaporize. Harm Reduction Journal, 4(11).
  7. Medewerker van de www.vaposhop.nl.

 

Versie: juli 2020

Hoe ga je om met je kind of puber en eventueel middelengebruik tijdens de coronacrisis?

De afgelopen periode hebben we veel vragen binnen gekregen van ouders en opvoeders die het even niet meer weten: hoe moet je in deze gekke periode omgaan met je kind of puber, die nu meer thuis zit dan normaal, en hoe moet je nou omgaan met eventueel middelengebruik?! Dat je met die vragen zit is heel logisch. Wij geven je graag een aantal tips:

Blijf met elkaar in gesprek.

Houd het contact met elkaar goed, vooral nu je dagelijks zoveel bij elkaar in de buurt bent. Bespreek ook met je kind wat hij leest of hoort over roken, alcohol, andere drugs en over het coronavirus.

Bied structuur en duidelijke regels.

Betrek je kind ook hierbij, dan zijn ze eerder geneigd om de regels na te leven. Het is belangrijk om, wat betreft middelengebruik, dezelfde regels te hanteren als normaal.

Leer je kind ‘nee’ zeggen.

Nu we allemaal zoveel mogelijk thuis moeten blijven, hebben we waarschijnlijk genoeg tijd om met elkaar in gesprek te gaan. Een kind in de puberteit wil graag ‘erbij horen’ en nee zeggen kan daardoor lastiger zijn. Bespreek alvast hoe je kind nee kan zeggen in lastige situaties, die hij ongetwijfeld gaat meemaken. Bedenk dat je, juist in deze periode van onzekerheid, meer dan ooit een voorbeeld bent voor je kind. Ook al heb je een opstandige puber thuis, stiekem kijken ze toch naar jou als voorbeeld voor hun eigen gedrag. Kijk dan ook kritisch naar je eigen gebruik van tabak, alcohol en andere drugs.

Heb oog voor de weerstand van je kind.

Een goede algemene weerstand is erg belangrijk om snel te herstellen van een ziekte, vooral in deze tijd is dat erg belangrijk. We weten dat tabak, alcohol en andere drugs een invloed kan hebben op je weerstand. Met name bij mensen die roken, kan het coronavirus heftiger zijn.

Maak gebruik van betrouwbare bronnen.

Het is mogelijk dat je kind heel veel informatie binnenkrijgt via social media, zoals Instagram, Facebook, Snapchat, maar niet alles is per se waar. Bedenk ook: er gaat op dit moment veel nepnieuws rond over het coronavirus. Blijf betrouwbare bronnen bezoeken zoals het RIVM en Rijksoverheid.

Neem gerust contact met ons op voor een adviesgesprek. Dat kan telefonisch via 020 – 590 1330 of stuur een mail naar preventie@jellinek.nl.

 

En lees hier meer tips over leven met een puber in tijden van Corona.

Hoe werken drugs op de hersenen?

Zenuwcellen geven met behulp van bepaalde stofjes elektrische signalen aan elkaar door. Als je bijvoorbeeld je voet wil bewegen, gaat er een elektrisch signaal van de hersenen naar de spieren in je voet. Dat elektrisch signaal wordt met behulp van bepaalde stofjes (neurotransmitters) overgebracht)

Drugs moeten om effect te hebben in de hersenen terechtkomen. Bij gebruik van drugs komen de drugsmoleculen eerst in het bloed terecht. Het hart pompt het bloed met de drugsmoleculen aar de hersenen. Als drugs daar aankomen beïnvloeden ze de werking van de stofjes die elektrische signalen van de ene zenuw naar de ander kunnen overbrengen. Daardoor worden bepaalde hersengedeelten extra gestimuleerd of geremd. Hierdoor treden er allerlei effecten op.

Boodschappenjongens ofwel neurotransmitters

Tussen de zenuwcellen zit een ruimte, die de synaps wordt genoemd. Het elektrisch signaaltje van de ene zenuwcel bereikt de andere zenuwcel via deze synaps. Dat gebeurt met behulp van bepaalde stofjes die wel de boodschappenjongens of, met een moeilijk woord, de neurotransmitters worden genoemd. Deze neurotransmitters zitten in zakjes aan de uiteinden van de zenuwcellen.

Wanneer de zenuwen een elektrisch signaal ontvangen, komen de neurotransmitters in de synaps terecht. Daar verspreiden ze zich. Vervolgens worden de neurotransmitters opgevangen door de ‘ontvangers’ ofwel de receptoren van de volgende zenuw.

Het signaal wordt doorgegeven en het betreffende hersendeel wordt gestimuleerd.

Drugs beïnvloeden neurotransmitters

Drugs kunnen de afgifte van de neurotransmitters stimuleren of remmen. Ook kunnen drugs de werking van een neurotransmitter imiteren. Ze spelen dan zelf voor neurotransmitter of boodschappenjongen. Drugs beïnvloeden dus de werking van neurotransmitters en hechten zich aan bepaalde ontvangers.

Drugs beïnvloeden neurotransmitters in verschillende hersendelen

Er zijn heel veel verschillende soorten neurotransmitters/ boodschappenjongens en heel veel verschillende receptoren. De ene soort neurotransmitter bevindt zich in een bepaald deel van de hersenen, de andere weer in een ander deel. Dat geldt ook voor de receptoren.

Elk hersendeel heeft zijn eigen functie. Functies zijn bijvoorbeeld emotionele beleving en het gevoel van geluk, zintuiglijke waarneming, logisch denken en bewegen. Als een drug een neurotransmitter beïnvloedt die vaak in een bepaald hersengedeelte voorkomt, dan zal de functie die dat hersendeel heeft direct beïnvloed worden door de betreffende drug.

Dat geldt ook de ontvangers. Komen ontvangers waaraan drugs zich kunnen hechten in een bepaald hersendeel vaak voor, dan zal dat hersengedeelte extra beïnvloed worden.

Vrijwel alle drugs stimuleren direct of indirect de afscheiding van de neurotransmitter dopamine stimuleert. Dopamine komt veel voor in dat deel van de hersenen dat te maken heeft met plezier-gevoelens. Als je cocaïne gebruikt leidt dit tot een verhoogde dopamineproductie, waardoor een gevoel van euforie ontstaat.

Amfetamine stimuleert de afgifte van de neurotransmitter adrenaline. Hierdoor wordt een bepaald gedeelte van het zenuwstelsel gestimuleerd waardoor het hart sneller gaat kloppen, de bronchiën open gaat staan en de ademhaling versnelt.

In de animatie Drugs in de hersenen kan je bekijken hoe dit werkt.

 

Versie: augustus 2019

Welke effecten kunnen drugs hebben?

Wat voor effect een middel heeft en hoe riskant het gebruik is, heeft met een aantal factoren te maken. Welke factoren dat zijn staat beschreven in de theorie van Zinberg (1984).

Deze theorie beschrijft hoe de factoren in een drug (het middel zelf, de dosering en de manier van inname), de set (factoren in de persoon die het neemt, zoals geslacht, gewicht, psychische gesteldheid, et cetera) en de setting (factoren in de fysieke en sociale omgeving) de werking van een bepaald middel bepalen. Je kunt stellen dat deze factoren drug, set en setting ook van invloed zijn op gecontroleerd of problematisch middelengebruik van een persoon.

Drug

Verschillende middelen hebben een verschillend effect. Wanneer je de middelen indeelt in groepen naar werking kun je drie categorieën onderscheiden:

  1. Verdovende middelen (downers): werken kalmerend en ontspannend. Ze maken je rustig, blij en verminderen angst. Als je veel aan je hoofd hebt, kun je dat door deze middelen even vergeten. De lichamelijke effecten zijn onder andere vertraagde hartslag en ademhaling. Je spieren ontspannen en je zintuigen gaan minder goed werken. Verdovende middelen zijn onder andere alcohol, GHB en slaapmiddelen.
  2. Stimulerende middelen (uppers): zorgen voor meer energie en meer alertheid. Ze zorgen bij veel gebruikers ook voor een sterker gevoel van zelfvertrouwen. Alles in je lichaam gaat sneller of omhoog: je hartslag gaat omhoog, je ademhaling versnelt, je bloeddruk stijgt, je spieren worden strakker (wat voor kaakklemmen kan zorgen), je krijgt meer energie. Het enige wat ‘langzamer’ gaat is je spijsvertering: je hebt geen of minder honger. Cocaïne, speed (amfetamine), xtc, maar ook tabak en koffie zijn voorbeelden van stimulerende middelen.
  3. Bewustzijnsveranderende middelen (trippers en hallucinogenen): de wereld ziet er tijdelijk anders uit. Gebruik hiervan beïnvloedt de stemming en de waarneming. Je kunt bepaalde inzichten in jezelf of je omgeving krijgen en in sommige gevallen wordt dit ervaren als religieus of spiritueel. Lichamelijke effecten zijn onder andere een iets versnelde hartslag en verhoogde bloeddruk. Onder de bewustzijnsveranderende middelen vallen onder andere xtc en cannabis. Hallucinogene middelen zijn onder andere: lsd, paddo’s, ketamine, 2C-B en andere tripmiddelen.

Deze indeling naar effect is niet een heel strakke indeling. Een aantal middelen heeft meerdere effecten. Xtc bijvoorbeeld, werkt zowel stimulerend als bewustzijnsveranderend. Cannabis werkt verdovend (het ‘stonede’ effect) maar zorgt lichamelijk voor lichte stimulering en kan in hoge doseringen bewustzijnsveranderend zijn. Alcohol is een verdovend middel maar kan bij een lage dosis zorgen voor een fitter gevoel.

Dosering

De drug zelf is dus grotendeels in te delen naar een effect. Van invloed is ook de dosering van een drug; 1 glas alcohol zorgt voor een heel ander effect dan 10 glazen. Om een dosering te kunnen bepalen van een pil of poeder kun je je drug testen bij een testservice.

Manier van inname

Er zijn verschillende manieren waarop een drug ingenomen kan worden. De manier van inname bepaalt hoe snel een drug inwerkt en daarmee hoe het effect inslaat.

  • Roken, chinezen, basen: 7-10 seconden;
  • Spuiten/injecteren: intraveneus (in een ader): 15-30 seconden of intramusculair (in een spier): 3-5 minuten;
  • Snuiven: enkele minuten;
  • Slikken (oraal, eten): 30-90 minuten;
  • Rectaal: 15-20 minuten;
  • Via de huid (transdermaal);
  • Wanneer een drug geslikt/gegeten wordt kan het dus even duren voordat het effect inslaat. Het gevaar is dat mensen te gauw bijnemen omdat ze niets voelen.

Verslaving

Sommige drugs zijn meer of sneller verslavend dan andere. Van invloed op de verslavende werking is of er snel gewenning of tolerantie optreedt (dus dat je steeds meer van het middel nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken) en of er lichamelijke ontwenningsverschijnselen optreden als je mindert of stopt met het gebruik. Dat gebeurt bij het ene middel nu eenmaal sneller dan bij het andere middel. Ook de manier van inname heeft te maken met kans op verslaving. Roken en spuiten zijn manieren die eerder tot verslaving leiden dan eten of slikken. Ten slotte is van invloed hoe vaak je het middel gebruikt.

Set

Met de factor set worden de kenmerken van de gebruiker zelf bedoeld. Je kunt daarbij denken aan de volgende dingen:

  • Geslacht: vrouwen hebben bijvoorbeeld minder lichaamsvocht dan mannen en worden daarom sneller dronken;
  • Gewicht;
  • Psychische gesteldheid: zit je lekker in je vel?
  • Wat voor verwachting heb je van het middel? Iemand die voor het eerst xtc gaat gebruiken ervaart dit heel anders dan iemand die dit al vaker gedaan heeft. Maar ook: als iemand een bad trip heeft gehad van een middel en daar bang voor is, kan die persoon dat opnieuw krijgen;
  • Ben je lichamelijk en psychisch gezond?
  • Persoonlijke gevoeligheid;
  • Gebruik je medicijnen?
  • Heb je voldoende gegeten en gedronken in de afgelopen dagen (geen alcohol)?
  • Wat voor een kleding heb je aan (te warm, te koud, ademende stof of juist afsluitende latex)?
  • Heb je genoeg geslapen in de afgelopen dagen?

Setting

Met de factor setting wordt de omgeving bedoeld. Daarbij kun je denken aan factoren als:

  • Hoe is het klimaat waarin je gebruikt (koud of warm, vochtig)?
  • Gebruik je in een omgeving die vertrouwd voor je is?
  • Heb je alleen gebruikt, met vrienden of met mensen die je nauwelijks kent?
  • Was de omgeving waarin je hebt gebruikt druk of juist heel rustig?
  • Is er vrije waterverstrekking?
  • Is er adequate hulp aanwezig?
  • Wat is de houding van het personeel van de plek waar je bent?

Het effect van een middel is dus lastig te voorspellen. Iedereen kent misschien wel een situatie waarbij je een paar glaasjes alcohol op hebt en je daar prima bij voelt. Een andere keer kan het zijn dat je dezelfde hoeveelheid drinkt en de alcohol helemaal niet zo lekker valt. Je snapt er misschien niets van. Dat heeft te maken met de persoons- of omgevingsfactoren die allemaal een bepaalde invloed op elkaar uitoefenen waardoor de werking van alcohol en andere soorten drugs vaak onvoorspelbaar is. Hetzelfde geldt voor een xtc-pil die je op een niet zo’n geweldig feestje neemt en dezelfde pil neem je op het meest fantastische feest van het jaar. De werking zal anders zijn. Dat heeft te maken met de setting.

 

Versie: oktober 2019

Welke weg leggen drugs af in het lichaam?

Klik hier voor onze animatie slideshow over de werking van verschillende middelen in het lichaam.

De verwerking van alcohol en drugs in het lichaam gebeurt in 4 stappen:

• de opname in het bloed
• de verdeling over het lichaam
• de afbraak door de lever
• de uitscheiding door de nieren.

De opname in het bloed

De opname in het bloed verloopt via verschillende wegen: via slikken, roken, snuiven, spuiten en via de huid. Elke drug heeft zijn eigen meest gebruikte manier van inname.

De verdeling over het lichaam

Na opname in het bloed worden alcohol en drugs via het bloed naar alle delen van het lichaam vervoerd. Drugs en alcohol (moleculen) gaan vervolgens naar en door alle lichaamscellen, organen en vocht. Daar worden alcohol en drugs moleculen of genegeerd, of opgeslagen of veranderd (in de lever). Ook passeren ze de bloedvaten in de hersenen en beïnvloeden ze de werking van de zenuwcellen. Op die manier treden de effecten op.

Voor de werking van drugs is het gewicht en de hoeveelheid bloed en lichaamsvocht belangrijk. Hoe lichter de persoon is, hoe minder bloed hij heeft. Vrouwen hebben minder lichaamsvocht dan mannen. Bij de man bestaat ongeveer 60% (tussen de 55 en 65%) van het lichaam uit lichaamsvocht, bij de vrouw is dat ongeveer 55% (tussen de 50 en 60%).

Een man van 70 kilo heeft 42 liter vocht, een vrouw 38,5. Vrouwen wegen gemiddeld ook nog lichter dan mannen. Ook daardoor hebben zij minder lichaamsvocht. Eenzelfde hoeveelheid alcohol leidt bij vrouwen tot een hoger gehalte dan bij mannen. Dit geldt uiteraard ook voor jongeren. Wanneer iemand overgewicht heeft (dus meer vet heeft) dan is het totale percentage lichaamsvocht lager.

De afbraak

Vervolgens worden alcohol en drugs door het lichaam afgebroken. Dat gebeurt via ingewikkelde stofwisselingsprocessen. De lever speelt hierbij de belangrijkste rol. Maar ook bloed en lymfevocht kunnen een rol spelen bij de afbraak. De lever breekt met behulp van allerlei enzymen de drugs af in allerlei afbraakproducten. Voor elke drug ligt dat stofwisselingsproces natuurlijk anders.

Alcohol bijvoorbeeld wordt via een aantal stappen afgebroken. De alcohol wordt eerst omgezet in aceetaldehyde. Dat gebeurt in de lever. Vervolgens wordt aceetaldehyde omgezet in azijnzuur. Ook dat gebeurt in de lever, maar ook in andere weefsels. Azijnzuur wordt dan weer afgebroken tot kooldioxide en water.

De afbraak kan snel of langzaam gaan. Afhankelijk daarvan beïnvloedt de drug ons ook korte of langere tijd.

De afbraak wordt ook beïnvloed door factoren als leeftijd, geslacht en gezondheid. Ben je ouder, dan gaat de afbraak over het algemeen langzamer.

De uitscheiding

De nieren zorgen uiteindelijk voor de uitscheiding. De nieren filteren het bloed continu en scheiden de afbraakproducten af aan de urine. Via de urine verlaten de afvalstoffen dan ons lichaam. Soms worden stoffen ook vrijwel onveranderd afgescheiden. Dat is bijvoorbeeld met amfetamine het geval. Ook een klein deel van de cocaïne wordt onveranderd met de urine uitgescheiden. Drugs of de afbraakproducten daarvan kunnen ook via longen of transpiratie ons lichaam verlaten. Dat is echter maar een klein deel.

Zie ook de animatie: drugs in het lichaam en de animatie drugs in de hersenen

 

Versie: augustus 2019

Kun je in een roes komen zonder drugs?

Een natuurlijke roes is mogelijk en is niet riskant zoals bij een door drugs veroorzaakte roes wel het geval is. Drugs werken in op je zenuwstelsel. Zij zorgen dat zenuwen extra signalen afgeven waardoor bepaalde centra in de hersenen extra geprikkeld worden. Hierdoor ga je je goed voelen. Iets van dat prettige gevoel ervaren we bijvoorbeeld ook bij eten, seks of als we ons heel blij voelen. De zenuwen worden dan ook iets geprikkeld, maar op een veel rustiger niveau dan bij drugs.

Het beloningscentrum in de hersenen

Voor het voortbestaan van de mens is het zogenaamde beloningscentrum (reward centre) in de hersenen van grote betekenis. Om voort te bestaan moeten we eten en ons voortplanten. Als we ons lekker gaan voelen na eten of seks, vergroot dit de kans op seksuele activiteit en op inspanningen om aan voedsel te komen. Het beloningscentrum in de hersenen beloont ons na seks en eten met een prettig gevoel waardoor de kans op overleven vergroot wordt.

Prikkeling beloningscentrum

Het beloningscentrum kan behalve door seks en eten ook door andere manieren extra geprikkeld geworden. Bijvoorbeeld als alles mee zit. Het is lente, je plannen komen uit, je kunt de hele wereld aan, je voelt je zeker en hebt het gevoel dat de mensen om je heen om je geven. Als je in zo’n stemming een avondje uit gaat, kun je je natuurlijk helemaal te gek voelen. Zeker als je dan nog eens lekker danst en helemaal opgaat in de muziek.
Je voelt je dan zo opgewekt en blij dat je kunt zeggen dat je in een natuurlijke roes verkeert. 

Prikkeling van beloningscentrum door drugs

Drugs zorgen er ook voor dat je beloningscentrum geprikkeld wordt. Alleen op een veel agressievere manier dan bij een natuurlijke roes. Drugs maken op een directe of indirecte manier dopamine vrij. Hierdoor wordt het beloningscentrum sterk geprikkeld. Bij een natuurlijke roes wordt het beloningscentrum op een veel rustiger manier geprikkeld.

Kater

Van drugs krijg je vaak een kater. Dat wil zeggen dat het prettige gevoel dat je had tijdens gebruik, omslaat in een onprettig gevoel als je niet meer gebruikt. Dat komt omdat drugs de boel eigenlijk een beetje forceren. Door de overprikkeling functioneert het zenuwstelsel de dagen na gebruik een beetje minder dan normaal. Voor het prettige gevoel krijg je dus een rekening gepresenteerd. Bij een natuurlijke roes gebeurt dat niet. Al kan je bij een natuurlijke roes ook meer energie verbruiken dan je gewoonlijk doet, en daarvan vermoeid raken.

Verslaving

Heeft men de werking van drugs ervaren, dan wil men het prettige gevoel herhalen door opnieuw te gebruiken. Dagelijks gebruik kan daarvan het gevolg zijn. Gebeurt dat bij opwekkende middelen zoals bijvoorbeeld cocaïne en speed dan kan het zenuwstelsel door de overprikkeling geheel uitgeput raken.

Een natuurlijke roes is dus mogelijk en is niet riskant zoals een door drugs veroorzaakte roes.

Placebo-effect

Heeft men al eens alcohol drugs gebruikt en kent men de effecten dan kan alleen het idee al dat je alcohol of drugs gebruikt een effect oproepen. De verwachting dat het effect gaat optreden kan al zorgen voor het voelen van het effect. Dus als je iemand een alcoholvrij biertje aanbiedt en de persoon denkt dat het echt bier is zal hij toch iets van een roes voelen. Zo sterk kunnen de verwachtingen zijn. Dit wordt wel een placebo-effect genoemd.

 

Versie: augustus 2019

Kan je emotioneel of verdrietig worden na het gebruik van drugs?

Emotioneel worden na drugs gebruik komt vaker voor. Dit komt omdat drugs bepaalde remmingen weg haalt. Daarnaast kunnen je emoties versterkt worden. Dus als je al niet zo lekker in je vel zit, en je onderdrukt deze gevoelens in nuchtere staat, kan het gebeuren dat deze emoties vrij komen na het gebruik van een middel.

Het is dus helemaal niet erg om te huilen wanneer je drugs op hebt en het kan wel eens voor komen. Echter als je merkt dat je dit vaak hebt na gebruik is het wellicht wel verstandig om te kijken of er geen onderliggende oorzaak is.

 

Versie: augustus 2019

Is je stofwisseling van invloed op het kunnen aantonen van drugs?

De stofwisseling zorgt voor de afbraak en uitscheiding van drugs. De snelheid van je metabolisme, zoals het afbraakproces heet, hangt af van veel verschillende factoren zoals:

  • Leeftijd
  • Geslacht
  • Voedsel
  • Gezondheid
  • Gebruik van andere drugs
  • Etniciteit
  • Erfelijkheid
  • Overige factoren

Leeftijd

Na je dertigste jaar produceert je lever steeds minder afbraakenzymen.

Geslacht

Mannen en vrouwen hebben een verschillende lichaamschemie en verschillende lichaam/water volumes.

Voedsel

Een volle maag en dan met name vet voedsel kan het effect van oraal ingenomen drugs vertragen. Doordat psychoactieve drugs goed oplosbaar zijn in vet, wordt het door het vette voedsel langer vastgehouden.

Gezondheid

Alcohol veroorzaakt meer problemen bij iemand met een beschadigde lever dan iemand met een gezonde lever.

Andere drugs

Het gebruik van alcohol in combinatie met medicijnen kan het effect van die medicijnen vertragen en verlengen doordat de lever te druk is met de afbraak van alcohol.

Etniciteit

Ongeveer 50% van de Aziaten breekt alcohol langzamer af dan bijvoorbeeld Europeanen.

Erfelijkheid

Nakomelingen krijgen eigenschappen, zoals lage hoeveelheid afbraakenzymen of hoge metabolische snelheid, mee van hun ouders.

Overige factoren

Ook lichaamsgewicht, mate van tolerantie, gemoedstoestand, en zelfs het weer kunnen het metabolisme van een drug beïnvloeden.

 

Versie: augustus 2019

Hoelang zijn alcohol of andere drugs aantoonbaar in het lichaam?

Hier kan je alles vinden over de aantoonbaarheid van drugs in het lichaam. Er kan hier informatie gevonden worden over de volgende onderwerpen:

Voor extra toelichting over een middel:

Alcohol, tabak, cannabis, cocaïne, XTC/MDMA, speed/amfetamine, paddo’s (truffels), GHB, LSD, heroïne.

Hoelang zijn verschillende soorten drugs in de urine zichtbaar?

Tabel 1: In de tabel zie je hoelang drugs in de urine aantoonbaar zijn. Klik op de links voor meer informatie over het middel. Let op: dit is een globale inschatting, de individuele verschillen kunnen groot zijn.

Alcohol 2 tot 5 dagen
Tabak Tot 2 dagen
Cannabis Tot 5 dagen bij incidenteel gebruik, tot een maand bij frequent gebruik
Cocaïne/coke 2 tot 5 dagen bij incidenteel gebruik, tot 8 dagen bij intensief gebruik
XTC/MDMA 1 tot 3 dagen
Amfetamine/speed 2 tot 4 dagen
4-fluoramfetamine (4-FA/4-FMP) 2 tot 4 dagen
Truffels/Paddo’s 1 tot 2 dagen
GHB Tot 12 uur
Efedra Tot 3 dagen
LSD Tot 2 dagen
Heroïne 2 tot 5 dagen
Morfine 2 tot 3 dagen
Opium 2 tot 3 dagen
Methadon 2 tot 5 dagen
Benzodiazepine (slaap- en kalmeringsmiddelen) 2 tot 4 dagen bij therapeutisch gebruik, bij chronisch gebruik 4 tot 6 weken
Mescaline Tot 72 uur
DMT Tot 72 uur
PCP 2 tot 3 dagen
Khat/qat Tot 3 dagen
Lachgas Niet aantoonbaar
Ketamine Tot 2 dagen bij incidenteel gebruik, tot 2-4 weken bij intensief gebruik


Terug naar top

Hoelang zijn verschillende soorten drugs in het speeksel zichtbaar?

Tabel 2: In de tabel zie je hoelang drugs in het speeksel aantoonbaar zijn. Klik op de links voor meer informatie over het middel. Let op: dit is een globale inschatting, de individuele verschillen kunnen groot zijn.

Cannabis Na 6 tot 8 uur is THC niet meer aan te tonen in speeksel. Als iemand veel blowt en/of een zeer slecht gebit heeft kan dit langer zijn.
XTC
Bij eenmalig slikken: 16-40 uur
Bij 2 x doseren: 19-58 uur
Speed
Bij eenmalige rook/snuif/spuit: 10-20 uur
Bij slikken: 15-25 uur
Bij zwaar gebruik: 16-40 uur
Cocaïne
Eenmalige dosis: 3-4 uur
Zwaar gebruik: enkele uren meer
GHB
Bij recreatief gebruik: gemiddeld zo’n 4 tot 8 uur
Bij zware verslaving: altijd positief
Opiaten
Eenmalige dosis: 5 uur
Chronisch gebruik: 12 tot 15 uur


Terug naar top

Toelichting

Bij de toelichting hieronder wordt bij drugs vaak de term halfwaardetijd gebruikt. Halfwaardetijd is de tijd die het lichaam nodig heeft om de concentratie van een stof in het bloed met de helft te verminderen.

Welke drugstesten bestaan er?

Drugs zijn op meerdere manieren aantoonbaar in het lichaam, namelijk via bloed, urine, speeksel en haar.

Urinetest

Drugs worden in het bloed opgenomen. Na afbraak door de lever, en via de nieren, worden de drugs en de metabolieten (afbraakstoffen) in de urine uitgescheiden. Bij een drugstest wordt er meestal gekeken naar de metabolieten van een drug, deze zijn meestal langer terug te vinden dan de drug zelf. Deze stoffen zijn in de urine vaak ook langer aantoonbaar dan in het bloed. Ook is de urinetest relatief goedkoop en geeft deze snel een aardig betrouwbare uitslag. Vandaar dat de urinetest van de verschillende drugstesten het meeste gebruikt wordt.

Speekseltest

Er blijven bij oraal genomen drugs ook altijd restjes in je speeksel zitten, dit verdwijnt echter redelijk snel en is minder betrouwbaar omdat er ook altijd andere restjes in je speeksel zitten die de test kunnen beïnvloeden. De speekseltest kan door de politie gebruikt worden als voorselectiemiddel. Als de politie bij een controle een vermoeden heeft van drugsgebruik kan een speekseltest worden afgenomen. Als deze positief blijkt, dan wordt de gebruiker meegenomen naar het bureau voor een bloedonderzoek. De speekseltest kan niet gebruikt worden als bewijs, het bloedonderzoek wel.

Een uitslag van een test kan aangevochten worden als je het er niet mee eens bent.

Lees op de volgende pagina meer over de speekseltest voor in het verkeer: Wat is de speekseltest voor drugs in het verkeer?

Haartest

In het haar is drugs het langste aantoonbaar. Je haar heeft bloedtoevoer nodig om te groeien, dus als er drugs in je bloed zitten, blijven er restjes te zien in het haar. Als je haar nooit geknipt zou worden kunnen alle drugs aangetoond worden die iemand in zijn leven heeft gebruikt, met een paar centimeter haar kan al tot 3 maanden terug worden gekeken. Hoe langer het haar hoe lastiger aantoonbaar. Meestal houdt men een maximum van een jaar aan dat het aantoonbaar is.

Deze test wordt in Nederland weinig gebruikt. Meestal wordt deze alleen ingezet bij juridische kwesties op laste van een rechter, dus bij een misdrijf bijvoorbeeld. Een haartest is ten opzichte van andere testen vrij duur, dus worden ze alleen gebruikt als andere testen niet voldoende inzicht geven in het gebruik. Daarnaast is er ook een vrij groot sample nodig, je moet dus best veel haar afknippen, dit is niet heel gebruikersvriendelijk. Verder kun je ook geen recent gebruik aantonen. Nieuw haar groeit eerst onder de huid. Na ongeveer 5 dagen groeien deze haren naar buiten en pas dan kan het gebruikt worden om gebruik aan te tonen.

Terug naar top

Waar is de aantoonbaarheid van drugs van afhankelijk?

De aantoonbaarheid van drugs in het lichaam kan behoorlijk variëren. De volgende factoren spelen hierbij een rol:

  • Welke drug is er gebruikt?
  • Hoeveel van de drug is er gebruikt?
  • Welke test wordt er gebruikt?
  • Wat is je fysieke gesteldheid?
  • Hoe snel zet je een stof om in je lichaam?

Het verschilt per drug hoelang deze aantoonbaar is in het lichaam. Dit is ook afhankelijk van de mate van gebruik. Als een drug regelmatig en intensief gebruikt wordt, kan het een stuk langer duren voordat het uit het uit lichaam verdwenen is. Ook is de fysieke gesteldheid van de persoon van invloed. Het metabolisme kan per persoon verschillen en dat zorgt dat een drug bij de ene sneller uit het lichaam is dan bij de ander. Het vetpercentage speelt bijvoorbeeld bij onder andere cannabis een belangrijke rol.

Terug naar top

Kan je een drugstest beïnvloeden?

Er bestaan ideeën dat je door middel van bepaalde trucjes een stof sneller uit je lichaam kan laten verdwijnen. Dit is echter onmogelijk, drugs moeten door je lever afgebroken worden en dit kan je niet versnellen.

Soms proberen mensen ook om de test voor de gek te houden. Deze trucjes werken echter bijna nooit of er zijn manieren om ze te detecteren of uit te sluiten tijdens de test. Er kan bijvoorbeeld gekeken worden naar de mate van verdunning van je urine. Of er kan gekeken worden of de waardes van bepaalde stoffen wel normaal zijn. Er wordt dan vaak gekeken naar de creatine-ratio.

Sommige van de trucjes kunnen levensgevaarlijk zijn, bijvoorbeeld het drinken van extreem veel water of giftige middelen als bleek. Het enige wat echt werkt, is het hebben van schone urine. Er bestaan echter ook manieren of te achterhalen of de urine vers is of niet, bijvoorbeeld door de temperatuur te meten.

Terug naar top

Welke soorten drugs zijn allemaal aantoonbaar?

Alle drugs kunnen in principe gevonden worden door middel van een test als daar specifiek naar gezocht wordt. Dit is echter niet altijd het geval, over het algemeen wordt bij urine- en speekseltesten alleen gezocht naar opiaten (heroïne, morfine), methamfetamine, amfetamine, MDMA (XTC), cannabis, cocaïne en soms benzodiazepinen. Mocht je op een van deze middelen positief getest worden, dan kunnen andere middelen met een bloedtest wel naar boven komen.

Ook is het niet zo dat alle middelen die qua structuur op elkaar lijken op dezelfde manier getest worden. Er wordt vaak gekeken naar het afbraakproduct (metaboliet) van een middel, en deze kan verschillen. Amfetamine en 4-fluoramfetamine lijken bijvoorbeeld chemisch op elkaar, maar hebben een andere metaboliet dus zullen niet dezelfde uitkomst hebben bij een test. Dit betekent niet dat 4-fluoramfetamine nooit herkend wordt, dit is namelijk afhankelijk van de gebruikte analysemethode en of degene die de analyse doet weet waar hij of zij op moet letten. Er zijn gevallen bekend van mensen die na het gebruik van 4-fluoramfetamine positief getest werden op amfetamine. Je kan het dus beter niet gebruiken voor een test.

Er is van veel nieuwe psychoactieve stoffen niet bekend hoelang deze aantoonbaar zijn in het lichaam, dit komt omdat er meestal niet naar gezocht wordt. Echter nogmaals: elke drug kan in het laboratorium gevonden worden als er specifiek naar gezocht wordt.

Terug naar top

Kan ik bij Jellinek een drugstest laten doen?

Jellinek voert alleen bij cliënten drugstesten uit. Dit kan een onderdeel zijn van de behandeling. Er worden geen drugstesten uitgevoerd bij mensen die niet als cliënt in behandeling zijn bij Jellinek. Als je toch opzoek bent naar een test kun je contact opnemen met de huisarts of bellen met onze advieslijn (088-50501220) voor advies.

Meer informatie per middel:

Alcohol: 2 tot 5 dagen

Gemiddeld genomen heeft de lever voor elk glas alcoholhoudende drank anderhalf uur nodig om de alcohol uit het lichaam te verwijderen. Hoe meer je drinkt, hoe langer dit duurt.

Niet alleen de snelheid waarmee de alcohol in het lichaam wordt afgebroken is van belang. De hoeveelheid alcohol in het bloed is ook afhankelijk van geslacht en gewicht. Alcohol verdunt zich namelijk met het lichaamsvocht. Het lichaam van een man bevat gemiddeld aanmerkelijk meer lichaamsvocht dan het lichaam van een vrouw (vrouwen hebben meer vetweefsel) en zijn gemiddeld ook zwaarder. Dus bij mannen komt de alcohol minder hard aan dan bij vrouwen.

Er is een formule waarmee je kunt uitrekenen hoe hoog je alcoholpromillage is op een bepaald moment. Met de formule kun je ook berekenen hoelang het duurt voordat je promillage onder de 0,5 komt.

Alcohol wordt getest door middel van ethylglucuronide (EtG). EtG test de urine op aanwezigheid van de alcoholmetaboliet EtG. Het voordeel van het meten van EtG is dat dit langer aantoonbaar is in de urine dan alcohol. Daarmee is het een nuttige bepaling om gebruik van alcohol vast te stellen. EtG is gedurende 2 tot 5 dagen na alcoholconsumptie aantoonbaar. Dat wil zeggen dat wanneer deze test binnen 5 dagen wordt herhaald, een positieve uitslag nog een restwaarde zou kunnen zijn van eerder gebruik. Indien een test na 5 dagen wordt herhaald en positief is, wijst dit altijd op nieuw gebruik. Indien een test na 2 tot 5 dagen wordt herhaald en de EtG-waarde is positief, maar meer dan 50% gedaald, dan is het mogelijk dat er geen sprake is van nieuw alcoholgebruik. Indien een test na 2 tot 5 dagen wordt herhaald en de EtG-waarde is positief en hoger of minder dan 50% gedaald, dan is het zeer waarschijnlijk dat er sprake is van nieuw alcoholgebruik (1). Er wordt ook vaak gekeken naar het percentage CDT in het bloed bij verdenking op overmatig alcoholgebruik. Kortweg is CDT te beschouwen als een eiwit dat ontstaat bij overmatig alcoholgebruik over een periode van minimaal een week.

Er bestaan tegenwoordig ook andere manieren om je alcoholgebruik te testen. Er wordt dan door middel van laboratoriumtesten gekeken naar je lever (GGT, ALAT). Aan de hand van de schade aan je lever of de verhoudingen van bepaalde enzymen kan bepaald worden wat het drinkgedrag van de desbetreffende persoon is. Op deze manier kan veel verder terug worden gekeken, tot wel 3 maanden. Dit kan bijvoorbeeld ingezet worden bij een verkeersovertreding of om gestopte alcoholisten te checken.

Terug naar top

Tabak: 2 dagen

Nicotine heeft een halfwaardetijd van 1 tot 1,5 uur. Na 6 uur is meeste nicotine verdwenen. Echter, nicotine wordt in het lichaam afgebroken tot cotinine. Cotinine is veel langer aantoonbaar, hier wordt dan ook meestal naar gekeken. Het heeft een halfwaardetijd van 24 uur. Na die tijd zit de helft van de cotinine nog in het bloed. Cotinine is tot 2 dagen na het roken aantoonbaar in de urine .

Cannabis: tot 5 dagen bij incidenteel gebruik, bijna een maand bij chronisch intensief gebruik

Bij cannabis moet je niet alleen kijken naar het bloed, maar ook naar het vetweefsel. Cannabis wordt, nadat het in het bloed terechtkomt, afgegeven aan het vetweefsel. Vervolgens geeft het vetweefsel het weer heel langzaam af aan het bloed. Het zijn dus twee stappen:

  1. Afgifte door het bloed aan het vetweefsel.
  2. Afgifte van het vetweefsel aan het bloed.

De afgifte van cannabis vanuit het vetweefsel naar het bloed gaat dus erg langzaam. THC (de werkzame stof in cannabis) blijft daardoor nog lang in de urine aantoonbaar. Bij zwaar gebruik kan THC nog wel een maand in je urine zichtbaar zijn.

De effecten van cannabis die iemand ervaart duren echter veel korter. De effecten ervaar je al na enkele minuten en duren 4 tot 6 uur. Van de afgifte van cannabis door het vetweefsel merkt iemand niets.

Terug naar top

Cocaïne: 2-5 dagen bij incidenteel gebruik, 8 dagen bij intensief gebruik

De halfwaardetijd van cocaïne of coke is ongeveer 1 uur. Dat wil zeggen dat na 1 uur de helft van de cocaïne uit het bloed verdwenen is. De hoogste concentratie cocaïne wordt na 1 uur bereikt, dus 2 uur na inname is ongeveer de helft verdwenen. 5 uur na inname is de cocaïne voor 98% uit het bloed verdwenen. Cocaïne wordt in het lichaam afgebroken door de lever. Dit gebeurt met een snelheid van 30 tot 40 milligram per uur. Bij afbraak wordt de cocaïne omgezet in een aantal andere stoffen. Deze afbraakstoffen (metabolieten) zitten veel langer in het lichaam.

Bij een eventuele test op cocaïne, onderzoekt men of deze afbraakstoffen in de urine zitten. De afbraakstoffen zijn, afhankelijk van het type test en de mate van gebruik, tot maximaal 8 dagen aantoonbaar.

De effecten van cocaïne die iemand ervaart, volgen echter een heel ander tijdpad. De cocaïne komt via het slijmvlies in het bloed. De eerste 20 minuten stijgt de concentratie van de cocaïne heel snel. Na 1 uur is de concentratie maximaal en daarna neemt ze geleidelijk af. De psychische effecten van coke voel je vooral in het eerste halfuur. De effecten treden namelijk vooral op in de periode waarin de concentratie van coke in het bloed het snelst verandert.

Terug naar top

XTC/MDMA: tot 3 dagen

MDMA is de werkzame stof in XTC. Na 0,5 uur is MDMA aantoonbaar in het bloed. De effecten duren zo’n 4 tot 6 uur. Ongeveer 50% wordt onveranderd via de lever afgebroken en de rest wordt als afbraakstof via de urine uitgescheiden. De concentratie van MDMA in het bloed komt overigens niet helemaal overeen met de effecten die iemand ervaart. De halfwaardetijd van MDMA bedraagt ongeveer 8 uur. Bij een test op MDMA onderzoekt men of er afbraakstoffen in de urine zitten. Deze afbraakstoffen zijn, afhankelijk van het type test, tot 3 dagen aantoonbaar.

Terug naar top

Amfetamine/speed: 1-4 dagen

Amfetamine (speed) wordt meestal geslikt of gesnoven. De effecten duren zo’n 4 tot 8 uur. De stof wordt voor ongeveer de helft onveranderd via de urine uitgescheiden. De rest wordt door de lever afgebroken.

De halfwaardetijd van amfetamine bedraagt (afhankelijk van de zuurgraad van de urine) 8 tot 20 uur. De concentratie van amfetamine in het bloed komt niet helemaal overeen met de effecten die de gebruiker ervaart. Bij een test op amfetamine onderzoekt men of er afbraakstoffen in de urine zitten. Deze afbraakstoffen zijn, afhankelijk van het type test, tot 1 tot 4 dagen aantoonbaar.

Amfetamine is in het bloed tot maximaal 72 uur aantoonbaar.

Terug naar top

Paddo’s/truffels: 1 tot 2 dagen

De tijd dat paddenstoelen (magic mushrooms) of truffels aantoonbaar zijn, bedraagt 24 tot 48 uur.

Psilocine en psilocybine zijn kortwerkende, instabiele stoffen die in lage doseringen in het bloed terechtkomen. De aantoonbaarheid van paddo’s of truffels hangt af van de analysemethode. De aantoonbaarheid zal echter niet langer zijn dan tot maximaal 48 uur. De meeste drugs testen zullen echter niet op paddo’s testen. Dit gebeurt alleen wanneer er sprake is van een intoxicatie.

Terug naar top

GHB: 12 uur

De halfwaardetijd van GHB is 30 tot 60 minuten. Er zal altijd iets van GHB in het lichaam te meten zijn, want GHB is een lichaamseigen stof. De afbraak van GHB is echter afhankelijk van het metabolisme van de gebruiker en de genomen hoeveelheid. Het zal maximaal 8 uur duren voordat het niet meer in het bloed zichtbaar is en 12 uur voor urine. GHB is relatief snel uit het lichaam verdwenen. Er wordt alleen op GHB getest als er sprake is van een acute vergiftiging. Een aantal metabolieten zijn langer zichtbaar in het lichaam, het is erg duur om dat te testen en dat gebeurt alleen in specifieke gevallen.

Terug naar top

LSD: tot 48 uur

LSD is, afhankelijk van de dosering, tot 48 uur na gebruik aantoonbaar in de urine. Het is niet mogelijk om iets te zeggen over de aantoonbaarheid van LSD in het bloed. In het laboratorium moeten daar aparte analyses voor uitgevoerd worden, omdat de uitkomsten afhankelijk zijn van specifieke kenmerken van de gebruiker.

Terug naar top

Heroïne: tot 5 dagen

Gebruikers chinezen of spuiten de heroïne. Bij chinezen wordt de heroïne op aluminiumfolie gelegd en verhit. De heroïnedampen worden via een kokertje geïnhaleerd. Het middel komt bij chinezen en spuiten snel in het bloed terecht. Een klein gedeelte passeert de bloedhersenbarrière, waarna het middel in de hersenen zijn werking kan doen. De effecten van heroïne duren zo’n 4 tot 6 uur.

De heroïne wordt afgebroken in allerlei stoffen die op zich ook nog effect hebben. De concentratie van de werkzame stoffen in het bloed komt overigens niet helemaal overeen met de effecten die de gebruiker ervaart.

De halfwaardetijd van heroïne is enkele minuten. Een van de afbraakproducten van heroïne is morfine. De halfwaardetijd van morfine is 2 uur. Bij een eventuele test op heroïne onderzoekt men of er afbraakstoffen in de urine zitten. Deze afbraakstoffen zijn, afhankelijk van het type test, tot 5 dagen aantoonbaar.

Terug naar top

 

Bron:

  1. www.atalmedial.nl
  2. www.drugsinfo.nl

 

Versie: november 2021

Wat is tolerantie?

Tolerantie is een biologische reactie van het lichaam op bepaalde drugs of medicijnen die regelmatig gebruikt wordt. Bij herhaald nemen van de drug heeft men dan meer nodig om hetzelfde effect te voelen.

Het eerste glas alcohol voel je meteen maar na een aantal jaren drinken heb je al 4 of 5 glazen nodig om het effect nog te voelen. Ook bij andere stoffen kan tolerantie optreden, zoals bij GHB, opiaten, amfetamine en cocaïne.

Er zijn verschillende soorten tolerantie:

Metabole (=stofwisseling) tolerantie

Het lichaam reageert op de drug door de drug sneller af te breken. Dezelfde hoeveelheid levert bij het eerste gebruik een hogere bloedspiegel op dan bij later gebruik. Daardoor worden de effecten minder gevoeld.

Weefsel tolerantie

Bij weefsel tolerantie worden zenuwcellen minder gevoelig voor de drug. Ook hierdoor worden de effecten minder gevoeld.

Acute tolerantie

Bij acute tolerantie past het lichaam zich vrijwel onmiddellijk aan de drug aan. Hiervan is bijvoorbeeld sprake bij tabak waarbij zich al na de eerste trek tolerantie ontwikkelt.

Selectieve tolerantie

Selectieve tolerantie wil zeggen dat het tempo waarin tolerantie zich ontwikkelt voor verschillende effecten kan verschillen. Codeïne verdooft pijn en veroorzaakt misselijkheid. Na een week werkt het nog steeds pijnstillend, maar treedt de misselijkheid niet meer op. Ook voor MDMA (XTC) zie je een verschillende tolerantie ontwikkeling voor de effecten van het middel. Bij herhaald gebruik treedt het oppeppend effect nog steeds op, maar het bewustzijnsveranderende effect minder.

Omgekeerde tolerantie

Door vernietiging van bepaalde weefsels of door ouder worden kan de persoon ineens weer gevoeliger worden voor alcohol of drugs. Dat zie je bijvoorbeeld bij alcohol. Als de lever door het vele drinken minder functioneert blijft de alcohol maar door het lichaam circuleren. De drinker blijft dan de hele dag dronken van slechts een glas wijn.

Gedragstolerantie

Bij gedragstolerantie is sprake als de gebruiker weet wat hij alcohol kan verwachten. Hij kan dan compenseren voor de effecten. Bijvoorbeeld door extra oplettend te zijn.

Zie ook de animatie Drugs in het lichaam.

 

Versie: januari 2021