Crack / basecoke

Basecoke komt voor als witte tot bruine kristallen.

Basecoke is een bewerkte vorm van cocaïne. Cocaïne komt voor als een wit kristalachtig poeder. Het smaakt wat bitter. Cocaïne zit in de bladeren van de cocaplant die vooral in Zuid-Amerika groeit. Cocaïne wordt via een chemisch proces uit de bladeren van de cocaplant gehaald om er een poeder van te maken. 

Om de cocaïne poeder rookbaar te maken moet het eerst bewerkt worden. Na bewerking blijft er crack/basecoke over.

Het effect van alcohol en andere drugs kan iedere keer anders zijn. Dit heeft te maken met hoe jij je lichamelijk en geestelijk voelt (set) en waar en met wie je op dat moment bent (setting). Ook hoeveel je neemt en wat er precies in je drugs zit, maakt uit voor het effect. Dit noemen we ‘drug, set, setting’.

Wat doet crack met je?

De effecten lijken op de effecten van snuifcocaïne, maar dan veel heftiger. Cocaïne/crack geeft energie en gaat vermoeidheid tegen. Het is een stimulerend middel, ofwel een ‘upper’.

• Je voelt zich vrolijk en alert
• Je voelt je minder moe en hebt heel veel energie
• Je hebt het gevoel snel en helder te kunnen denken
• Je hebt meer zelfvertrouwen en wil heel veel praten
• Je hebt minder honger
• Moeite met duidelijk praten

Na enkele minuten worden de fijne effecten (de flash) minder. De basecoke begint uit te werken. Je wordt neerslachtig en geïrriteerd. Dit heet de crash. Je hebt direct zin om weer te gebruiken. Zo’n sessie van steeds weer gebruiken kan lang duren (soms dagen) tot iemand van oververmoeidheid niet verder kan. Daarna kan iemand dagenlang slapen afgewisseld met veel eten.

Werkingsduur: hoe je je voelt door basecoke duurt heel erg kort. Als je de basecoke rookt voel je de effecten al binnen 10 seconden. Na ongeveer 5 minuten is het weer uitgewerkt.

Basecoke wordt gerookt. Dit kan op een aantal verschillende manieren. Met een pijpje (basen) of een stukje aluminiumfolie boven een vlam (chinezen). Door de basecoke te verhitten op aluminium folie komt er damp vrij die je kan inhaleren met een kokertje. Basecoke kan ook gebruikt worden met een waterpijp of met een verdamper (vaporizer). 

Een voordeel van basecoke verdampen is dat de basecoke niet wordt verbrand. Bij verbranding komen schadelijke stoffen vrij.

Het gebruik van cocaïne heeft risico’s. Sommige risico’s merk je direct, bijvoorbeeld een hartaanval. Andere risico’s pas later, als het middel al is uitgewerkt. Bijvoorbeeld somberheid of verslaving. 

Wat zijn de risico’s op korte termijn?

• Overdosis. 
• Je kan problemen krijgen met je hart en bloedvaten. De bloedvaten versmallen. Dit kan zorgen voor een hersenbloeding of een bloedprop in de hersenen. Of voor een hartaanval.
• Je kan oververmoeidheid worden na basecoke gebruik. Basecoke remt je hongergevoel en slaap.
• Je kan last krijgen van psychische klachten zoals sombere gevoelens of minder goed je aandacht erbij kunnen houden.
• Je kan een opwindingsdelier krijgen. Je wordt dan heel erg agressief zonder dat je dit doorhebt. Dit komt heel weinig voor maar het is wel heel gevaarlijk voor jezelf en de mensen om je heen.

Wat zijn de risico’s op lange termijn?

• Verslaving.
• Als je veel en vaak cocaïne gebruikt, dan kan je karakter veranderen. Je wordt onaardiger, arrogant en egoïstisch. Sommige mensen worden gevoeliger en raken sneller geïrriteerd of boos.
• Je kan volledig oververmoeid raken en depressief worden. 
• Als je heel veel cocaïne gebruikt kan je agressief en achterdochtig worden. Je vertrouwt dan mensen en je omgeving steeds minder. 
• Je kan agressief of opgefokt worden.
• Basecoke zorgt ervoor dat je minder honger hebt. Hierdoor kan je veel gewicht verliezen in korte tijd.
• Basecoke roken is erg schadelijk voor je longen. Je kan na een  lange tijd basecoke roken snel  en vaak astma-aanvallen of longontstekingen krijgen. Dit kan leiden tot hoesten, slijm en kortademigheid. Je kan uiteindelijk longemfyseem ontwikkelen.

Echt veilig gebruik van basecoke bestaat niet. Je kan wel de risico’s van cocaïne gebruiken kleiner maken:

1. Laat je basecoke testen. Je weet dan hoe sterk het is en of er geen andere gevaarlijke stoffen in zitten.
2. Gebruik basecoke die met maagzout (zuiveringszout) is bereid in plaats van met ammonia. Er zit na bereiding vaak nog ammonia in de basecoke. 
3. Zorg dat je genoeg rust neemt zodat lichaam en longen zich kunnen herstellen. 
4. In plaats van basecoke roken met een pijpje, kan je roken van aluminium folie of een verdamper gebruiken. 
5. Blijf weg of vertrek van plekken waar basecoke gebruikt wordt. 
6. Rust na gebruik goed uit en zorg dat je genoeg eet.
7. Gebruik niet omdat je je moe of somber voelt na vorig basecoke gebruik.
8. Gebruik alleen als je je geestelijk en lichamelijk goed voelt. 

Gebruik je vaak of veel crack? Dan kan het verslavend zijn. Je hebt je gebruik dan niet meer onder controle en minderen of stoppen is moeilijk of lukt niet. Je hebt dan al snel meer nodig om hetzelfde effect te krijgen. Dat noemen we gewenning of tolerantie.

Gebruik van crack is heel erg verslavend. Samen met heroïne en nicotine is het de meest verslavende drug die we kennen.

Als de basecoke uitgewerkt is (na 5 minuten) voelt de gebruiker zich zo naar dat de kans groot is dat hij onmiddellijk weer gaat gebruiken. Hij gaat door totdat hij volledig oververmoeid is.

Bij gebruik van crack treed er heel snel tolerantie op. De eerste dosis geeft een enorm plezierig gevoel. Maar bij een tweede dosis worden bij dezelfde hoeveelheid, de zalige effecten al minder. Je zal dan snel meer gaan gebruiken om een effect te voelen.

Als je stopt met crack gebruiken kunnen er ontwenningsverschijnselen optreden. Dit zijn lichamelijke klachten waar je je erg ziek door kan voelen. Dit is niet voor iedereen hetzelfde.

Ontwenningsverschijnselen bij stoppen kunnen zijn: 

• Heftige depressie
• Pijn en trillen
• Oververmoeidheid en mentaal ‘op’ zijn
• Lichamelijk zwak voelen
• Onrustig slapen  

Deze klachten kunnen lange tijd aanhouden. Omdat het een tijdje kan duren voor je geen last meer hebt van deze klachten, kan je weer zin krijgen in basecoke (craving).

Crack staat op lijst 1 van de Opiumwet. Volgens de wet is het een harddrug. Dat betekent dat je het niet bij je mag hebben, mag maken of mag verkopen. 

Als je een klein beetje crack bij je hebt (1 gram of minder), word je daar meestal niet voor gestraft. De politie kan het wel in beslag nemen. Bij een feest kun je ook geweigerd of weggestuurd worden. Als je meer dan een gram bij je hebt, kan de beveiliging of politie denken dat je drugs verkoopt (dealen). Hiervoor kun je hier wel een boete of gevangenisstraf krijgen.

Crack (ook wel basecoke genoemd) wordt in Nederland weinig gebruikt. De meeste cocaïnegebruikers gebruiken snuifcocaïne.

Hoeveel mensen gebruiken cocaïne?

• Ongeveer 2,4% van de volwassenen (18 jaar en ouder) gebruikte in 2024 in het afgelopen jaar cocaïne. Hierbij gaat het om zowel snuifcocaïne als crack. Het gebruik is de afgelopen jaren langzaam iets gestegen.
• Er zijn in 2025 naar schatting 27.900 mensen in Nederland die crack gebruiken, waarvan 16.000 uitsluitend crack gebruiken (dus zonder gelijktijdig opiatengebruik).

Volgens Trimbos en Stichting Mainline neemt het gebruik van crack (basecoke) toe onder mensen met problematisch harddrugsgebruik — dat zijn mensen die vaker dan één keer per week sterke drugs gebruiken. Het gebruik van crack verdringt onder hen de eerder dominante rol van opiaten, zoals heroïne.

Incidenten met crack

In 2023 werden bij de Monitor Drugsincidenten (MDI) ongeveer 81 meldingen geregistreerd waarbij alleen basecoke was gebruikt. Dat is ongeveer 1% van alle drugsincidenten (in totaal 7.119 meldingen).

Hulp in de verslavingszorg

Het LADIS (Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem) houdt bij hoeveel mensen in behandeling zijn bij de verslavingszorg.

In 2023 werd bij ongeveer 12% van alle behandelde personen cocaïne genoemd als primaire of bijkomende problematiek. Dat ging om ongeveer 8.200 mensen met cocaïne als hoofdprobleem. Let op: Hierbij wordt dus geen onderscheid gemaakt tussen cocaïne die wordt gesnoven of basecoke/crack.

Binnen de registraties van de verslavingszorg komt een groot deel van de crackgebruikers niet in beeld: onder mensen die crack gebruiken (zonder opiaten) is dat slechts ~30 %.

Als je alcohol of andere drugs wilt gebruiken is het belangrijk dat je je lichamelijk en geestelijk goed voelt. Ben je ziek of bijvoorbeeld somber of angstig, dan kunnen alcohol en andere drugs dit erger maken.

Ook kunnen sommige drugs in combinatie met bepaalde medicatie je erg ziek maken. Sommige combinaties kunnen namelijk gevaarlijk, of zelfs dodelijk zijn.

Gebruik je medicijnen en wil je toch alcohol of andere drugs gebruiken? Zoek dan voor je gebruik goed uit of dat kan. Je kunt dit navragen bij je arts of apotheek. Of kijk in ons overzicht. Kom je er niet uit? Stuur dan een bericht naar onze Vraag & Antwoordservice.

Gebruik geen alcohol of andere drugs als je zwanger bent of borstvoeding geeft. Deze stoffen zijn schadelijk voor de baby en kunnen ervoor zorgen dat deze ziek geboren wordt.

Meer informatie over de invloed van cocaïne op seks, zwangerschap en borstvoeding vind je in dit overzicht.