Tabak en Nicotine: Beleid, wet en verkeer

Ben je benieuwd naar het beleid, de wet en de invloed op je gedrag in het verkeer van tabak en nicotine? Hieronder lees je alle vragen en antwoorden over de regels omtrent tabak en nicotine. Kan je iets niet vinden? Stel dan je vraag aan een van onze medewerkers via Vraag & Antwoord.

Lees meer Informatie over andere middelen

 

Welke wetten zijn er voor tabak?

In 1990 werd in Nederland de Tabakswet van kracht. Deze wet is daarna herhaaldelijk aangescherpt. De laatste aanpassingen aan de tabakswet zijn vanaf 20 mei 2016 van kracht gegaan. De belangrijkste bepalingen op dit moment zijn:

  • regels verkooppunten
  • rookverboden
  • reclamebeperking
  • leeftijdsgrens
  • verplichte waarschuwing en afschrikwekkende foto op de verpakking
  • producteisen
  • informatieplicht producenten en importeurs
  • misleidende teksten
  • verbod op andere smaken dan tabak

Een belangrijke maatregel is uiteraard ook de prijs. De accijnzen op tabak is geregeld in de Wet op de accijns.

Verkooppunten

Het aantal verkooppunten van tabak is sterk teruggedrongen. Mogelijk zal op termijn tabak alleen nog maar verkocht mogen worden in tabakswinkels. Vooralsnog liggen er geen plannen voor beperking van verkoop in benzinepompen en supermarkten.

  • In overheidsgebouwen mogen geen tabaksartikelen meer worden verkocht (sinds januari 2002). Dat geldt ook voor de gezondheidszorg, de maatschappelijke dienstverlening, het sociaal-cultureel werk, de gesubsidieerde sportsector en het onderwijs.
  • Tabaksproducten mogen niet gratis worden verstrekt. Een pakje moet minstens 19 sigaretten bevatten. Pakjes met 10 of 5 sigaretten mogen dus niet.

Het product mag in het verkooppunt alleen te zien zijn combinatie met de waarschuwingen. Dit informeert ze over de gezondheidsrisico’s. De producten moeten op de volgende manier getoond worden:

  • tabaksproducten: met de gezondheidswaarschuwing naar voren en in de juiste leesrichting;
  • e-sigaretten: met de gezondheidswaarschuwing naar voren en in de juiste leesrichting;
  • navulverpakkingen: met de gezondheidswaarschuwing naar voren en in de juiste leesrichting;
  • kruidenrookproducten: met de gezondheidswaarschuwing naar voren en in de juiste leesrichting;
  • sigaretten en shag: rechtop en de afschrikwekkende foto is volledig zichtbaar.

De producten mogen ook onder de toonbank of in een gesloten kast bewaard worden.

Rookverboden

  • Werkgevers moeten ervoor zorgen dat werknemers een rookvrije werkplek hebben. Ook trappen, hallen, toiletten, kantines moeten rookvrij zijn (sinds januari 2004).
  • In trein, bus, taxi of vliegtuig mag niet worden gerookt (sinds 2004; in vliegtuigen sinds juli 2002).
  • In de horeca mag niet meer worden gerookt (sinds 1 juli 2008). Kleine cafés zonder personeel werden in eerste instantie nog ontzien maar dit is per 1 januari 2015 teruggedraaid.
  • In overheidsgebouwen of in gebouwen van instellingen die door de overheid worden gesubsidieerd mag niet worden gerookt.
  • In gesubsidieerde sportcentra mag niet worden gerookt.

Reclamebeperking

Reclame voor tabak is verboden met uitzondering van reclame in tabakswinkels mits deze niet op jongeren is gericht.

  • Reclame op tv, internet, kranten en tijdschriften is niet toegestaan (sinds januari 2003).
  • Tabaksproducten mogen niet meer gratis worden verstrekt.
  • Sponsoring van evenementen door de tabaksindustrie is verboden (sinds november 2003).

Leeftijdsgrens

  • Aan jongeren onder de 18 jaar mogen geen tabaksartikelen worden verkocht (sinds januari 2014). De verkoper moet aan de jongeren vragen om zich te identificeren. Voorheen lag de grens op 16 jaar.
  • Verkoop van sigaretten via tabaksautomaten mag alleen aan jongeren boven de 18. De jongere moet zich identificeren om een leeftijdsmunt voor de automaat te krijgen.
  • Deze leeftijdsgrens geldt ook voor e-sigaretten en navulverpakkingen

Verplichte waarschuwingen op de verpakking

  • Er moet een verplichte waarschuwing met een afschrikwekkende foto, die 65% van de voor- en achterkant beslaat opstaan.
  • Een verwijzing naar www.ikstopnu.nl en de ‘stoplijn’ 0800-1995.
  • Het teer-, nicotine en koolmonoxide gehalte moet op de verpakking vermeld worden. Een sigaret mag maximaal 1 mg nicotine en 10 mg teer bevatten. Bij verbranding mag niet meer dan 10 mg koolmonoxide ontstaan. De vermelding van de gehalten moet 10% van het oppervlak uitmaken.
  • Het is ook verboden om kleine verpakkingen met minder dan 19 stuks op de markt te brengen (sinds januari 2003).
  • Voor meer informatie zie de pagina: Welke teksten staan er op sigarettenpakjes?

Producteisen

Sigaretten mogen niet meer dan:

  • 1 mg nicotine
  • 10 mg teer en
  • 10 mg koolmonoxide bevatten.

Een shagje van 750 mg mag 12 mg teer bevatten. Voor sigaren zijn er nog geen regels. De verplichte vermelding op het pakje van stoffen die aan tabak toegevoegd worden, is nog niet ingevoerd.

Informatieplicht producenten en importeurs

Producenten en importeurs van tabaksproducten, kruidenrookproducten, e-sigaretten en navulverpakkingen zijn verplicht om informatie te geven aan de Europese Commissie en de overheid over het product. Onder andere wat er in de tabaksproducten zit. Hierdoor ontstaat er meer transparantie en duidelijkheid over de producten. Op www.tabakinfo.nl kunt u lezen welke informatie er aangeleverd moet worden en op welke manier.

Misleidende teksten

Misleidende teksten zoals ‘biologisch’ of ‘light’ zijn verboden. ‘Biologisch’ lijkt gezonder dan ‘normaal’, maar alle tabaksproducten zijn schadelijk voor de gezondheid. Het verbod geldt voor verpakkingen van de volgende producten:

  • tabaksproducten;
  • kruidenrookproducten;
  • e-sigaretten;
  • navulverpakkingen.

Verbod op andere smaken dan tabak

Andere smaken dan tabak, zoals vanille, worden verboden in sigaretten en shag. Ook mogen filters, papier, capsules en verpakkingen van tabaksproducten geen smaak- en geurstoffen meer bevatten. Dat betekent dat ‘click-sigaretten’ niet meer geproduceerd mogen worden.

Vanaf 20 mei 2020 komt er ook een verbod op mentholsigaretten. Capsules met menthol vallen niet onder deze uitzondering.

Ten slotte

In de Tabakswet staat nog niks over een mogelijke verplichte bijdrage van de tabaksindustrie gezondheidskosten en over het minimale bedrag dat besteed moet worden aan voorlichting en behandeling. Zie hiervoor en voor nog andere maatregelen de vraag: Kan Nederland de Tabaksswet nog strenger maken

 

Versie: juni 2016

Kan Nederland de Tabakswet nog strenger maken?

Ja, Nederland zou zijn wetgeving nog veel strenger kunnen maken. Ook zou Nederland meer kunnen doen aan preventie en behandeling. De extra maatregelen zouden zich kunnen toepspitsen op:

  • Verkooppunten
  • Verbieden van gebruik op bepaalde plekken
  • De leeftijdgrens
  • Verplichte waarschuwingen op de verpakking
  • Verplichte vermelding van stoffen op de verpakking
  • Versobering van de verpakkingen
  • De prijs
  • Producteisen
  • Verplichte bijdrage tabaksindustrie gezondheidskosten
  • Bejegening rokers op de werkplek
  • Voorlichting en behandeling.

Verkooppunten

Nederland zou het aantal verkooppunten nog verder kunnen beperken. Bij voorbeeld verkoop alleen via tabakswinkels en niet meer bij supermarkten, pompstations en via automaten.  Er zijn maar liefst 3200 pompstations in Nederland die tabak verkopen (2). Verkoop in supermarkten en pompstations werkt voor de niet-rokers die supermarkten of pompstations bezoeken in feite als reclame voor tabak. 

Verbieden van gebruik op bepaalde plekken

Nederland zou op meer plekken het gebruik van tabak kunnen verbieden. Er zou bijvoorbeeld een verbod kunnen gelden op:

  • Schoolpleinen: Dit is nu niet wettelijk het geval. Veel scholen hebben wel uit zich zelf al een volledig rookverbod ingesteld.
  • Terrassen voor cafés en restaurants: Dit gebeurt al in New York.
  • In de buurt van scholen, ziekenhuizen: Dit is het geval in Spanje.
  • Parken en stranden: Dit gebeurt al in New York.
  • Pleinen: In New York wordt roken op Times Square verboden.
  • Auto’s: Dit is voorgesteld in Duitsland.

Nederland zou nog verder kunnen gaan en het plan van IJsland kunnen volgen. IJsland wil de verkoop in zijn geheel verbieden en voor verslaafden sigaretten alleen nog op doktersrecept verstrekken via een apotheek (4). IJsland Rookvrij wordt de leus. 

Leeftijdsgrens

De leeftijd ligt sinds 2014 op 18 jaar. Nederland zou de leeftijd ook op 21 jaar kunnen zetten. Er zijn argumenten om de leeftijdsgrens te verhogen. Onlangs  bleek uit onderzoek dat roken op jeugdige leeftijd slecht voor de hersenen is (5).

Verplichte vermelding van stoffen op de verpakking

Op een sigarettenpakje moet vermeld worden hoeveel nicotine, koolmonoxide en teer een sigaret bevat. Voor sigaren geldt deze verplichting nog niet. Tabaksrook bevat wel 4000 verschillende stoffen zoals benzeen, formaldehyde, aceton, arsenicum.

Behalve de vermelding van teer, nicotine en koolmonoxide, zouden tabaksfabrikanten verplicht kunnen worden om op de verpakking te vermelden welke stoffen zij aan de tabak toevoegen. Tabaksfabrikanten voegen stoffen toe om de luchtpijpen te verwijden (stikstofdioxide) en om de opname van nicotine in het bloed te vergemakkelijken (ammonia). Ook worden stoffen toegevoegd om de opname van nicotine (suikers, levulinezuur) in de hersenen te vergemakkelijken (1). In feite allemaal stoffen die de verslavingskans bevorderen.

Sinds 2007 moeten tabaksfabrikanten en importeurs een lijst aan de minister overleggen met ingrediënten die aan de tabak zijn toegevoegd. De ingrediënten hoeven echter nog niet vermeld te worden op de verpakking en zijn ook (nog) niet verboden.

Afgesproken zou kunnen worden dat deze toegevoegde producten voortaan op de verpakking vermeld zouden moeten staan. Eventueel met het doel. Dus dit pakje sigaretten bevat ammonia en stikstofdioxide met als doel om de verslavende werking van dit product te bevorderen. In de VS is vermelding op de verpakking wel verplicht.

Standaard verpakkingen met waarschuwing

In Australië is mogen sinds december 2012 sigaretten fabrikanten hun producten alleen maar in  een standaard verpakking op de markt brengen. Merken mogen zich dus niet meer onderscheiden. Alles wat herinnerd aan een logo of merk identiteit is weg. Het merk staat in een olijfgroene band. Daarboven moeten dan foto’s staan van ziekten die je door roken kunt krijgen. 

De prijs

Nederland zou de accijns op tabak nog kunnen verder kunnen verhogen. In Engeland en Ierland is roken duurder dan Nederland. Lees hiervoor de vraag: hoeveel accijns zit er op een  sigaret. 

Producteisen

Sigaretten mogen maximaal 1 mg nicotine, 10 mg teer en 10 mg koolmonoxide bevatten. De gehaltes moeten duidelijk op de verpakking vermeld staan. Voor sigaren geldt deze limiet nog niet. Bekend is dat sigarenrook meer teer en koolmonoxide bevat dan sigarettenrook. Bij het strenger maken van de Tabakswet zou je deze gehaltes kunnen verlagen.

Ook zou je de stoffen die aan tabak toegevoegd worden om de verslavende werking te vergroten, kunnen verbieden. 

Invoeren verplichte bijdrage aan gezondheidskosten

Tabaksfabrikanten zouden verplicht kunnen worden om een deel van de kosten te betalen voor de behandeling aan longkanker en hart- en vaatziekten. Het is uiterst vreemd dat de enorme lasten van de ziekten die door roken ontstaan volledig voor rekening van de belastingbetaler komen. 

Bejegening rokers op de werkplek

Werkgevers zouden bij het afsluiten van collectieve ziektekostenverzekering voor hun werknemers, kunnen afspreken dat rokers meer premie moeten betalen en niet rokers een korting krijgen.

Een vergaande maatregel die desalniettemin door een aantal bedrijven in de VS en Ierland wordt uitgevoerd is het niet langer aannemen van mensen die roken. Alaska Airlines en het Memorial Hospital in Tennessee voeren een dergelijk beleid. En ook in Ierland was er onlangs een bedrijf die in een personeelsadvertentie aangaf dat rokers niet hoeven te solliciteren. Rokers kosten werkgevers meer dan niet-rokers.  Op dit moment is onduidelijk of een bedrijf op deze manier mag discrimineren (3). Volgens de eurocommissaris van werkgelegenheid mag het. Tegelijkertijd zal het in Nederland op gespannen voet staan met artikel 1 van de grondwet die discriminatie verbiedt en artikel 10 die het recht op privacy regelt.

Een minder vergaande maatregel is dat rokers een prikklok gebruiken als ze buiten gaan roken. De tijd die ze dan roken wordt afgetrokken van hun arbeidstijd. 

Zie ook: Is een werknemer die rookt duurder voor zijn baas?

Verhoging bedrag besteed aan voorlichting en behandeling

Nederland was tussen 2004 en 2010 een van de grootste dalers op de Tobacco Control Scale. Deze lijst houdt bij hoeveel een land doet om het roken te ontmoedigen. Hoe hoger op de lijst een land staat, des te meer er gedaan wordt aan ontmoediging. Er blijkt ook dat als er meer gedaan wordt aan ontmoediging er ook minder mensen beginnen met roken. Nederland staat op dit moment op de 12e plaats (6). Ons land besteedde in 2006 ongeveer 0,50 eurocent per hoofd van de bevolking aan het ontmoedigen van gebruik van tabak. Als Internationale norm wordt hiervoor 3 Euro aangehouden (1). Ook zou er meer geld uitgetrokken moeten worden voor behandeling van rookverslaafden.

 

Bronnen

  1. Willemsen, M., Stimulerende middelen: tabak. In alcohol en drugs. Gebruik, Misbruik en Verslaving
  2. www.tabaksdetailhandel.nl
  3. Leurs, A. BG magazine januari 2007
  4. De Volkskrant, woensdag 6 juli
  5. Neuroscience Campus Amsterdam, Vrije Universiteit van Amsterdam. Nature Neuroscience, 2011
  6. VZinfo online (voorheen Nationaalkompas.nl)

Versie: juni 2016

Hoeveel teer mag een sigaret bevatten?

Sigaretten mogen niet meer dan:

  • 1 mg nicotine
  • 10 mg teer en
  • 10 mg koolmonoxide bevatten.

Een shagje van 750 mg mag 12 mg teer bevatten. Voor sigaren zijn er nog geen regels. Teer en koolmonoxide ontstaan bij de verbranding van het product. Deze regel is Europees en geldt voor alle lidstaten. De gehalten moeten duidelijk vermeld worden. 10% van de oppervlakte van de verpakking moet hieraan besteed worden.

Lijst met ingrediënten

Tabaksfabrikanten en importeurs moeten sinds 2007 een lijst aan de minister overleggen met ingrediënten die aan de tabak zijn toegevoegd. De ingrediënten hoeven nog niet vermeld te worden op de verpakking en zijn ook (nog) niet verboden. In de VS moet dit wel.

Tabaksfabrikanten voegen stoffen toe om de luchtpijpen te verwijden (stikstofdioxide) en om de opname van nicotine in het bloed te vergemakkelijken (ammonia). Ook worden stoffen toegevoegd om de opname van nicotine (suikers, levulinezuur) in de hersenen te vergemakkelijken (1). Bekeken zou moeten worden of toevoeging van dit soort producten verboden kan worden en wat daar de voordelen van zijn.

Zie ook de vraag: Kan Nederland de Tabakswet nog strenger maken.

 

Versie: september 2014

 

Welke teksten staan er op sigarettenpakjes?

Er moet een verplichte waarschuwing met een afschrikwekkende foto, die 65% van de voor- en achterkant beslaat opstaan. De regel is Europees. De boodschappen zijn:

  1. Roken veroorzaakt 9 van de 10 gevallen van longkanker.
  2. Roken veroorzaakt mond- en keelkanker.
  3. Roken beschadigt uw longen.
  4. Roken veroorzaakt hartaanvallen.
  5. Roken veroorzaakt beroertes en ernstige handicaps.
  6. Roken verstopt uw slagaderen.
  7. Roken vergroot de kans op blindheid.
  8. Roken beschadigt uw gebit en tandvlees.
  9. Roken kan uw ongeboren kind doden.
  10. Uw rook is schadelijk voor uw kinderen, familie en vrienden.
  11. Kinderen van rokers gaan zelf vaak ook roken.
  12. Stop nu – blijf leven voor je naaste familie en vrienden.
  13. Roken vermindert de vruchtbaarheid.

Afschrikwekkende foto’s

In Nederland komen er nu ook afschrikwekkende foto’s op de pakjes te staan. Het zijn bijvoorbeeld foto’s van een zwarte long, een vies gebit, iemand met kanker, een grafsteen of een lege kinderwagen. Hieronder een foto van een sigarettenpakje uit Australië.

Horrorverpakking Sigaretten Succes In Australië

Sigaretten pakje uit Australië

Standaardverpakking met waarschuwingen

In Australië is mogen sinds december 2012 sigaretten fabrikanten hun producten alleen maar in  een standaard verpakking op de markt brengen. Merken mogen zich dus niet meer onderscheiden. Alles wat herinnerd aan een logo of merkidentiteit is weg. Het merk staat in een olijfgroene band. Daarboven moeten dan foto’s staan van ziekten die je door roken kunt krijgen.

Zie ook de vraag: Kan Nederland de Tabakswet nog strenger maken.

 

Versie: juni 2016

Hoeveel accijns wordt er geheven op een sigaret?

In Nederland was in maart 2019 de gemiddelde gewogen kleinhandelsprijs van een pakje van 20 sigaretten €6,19, waarvan €3,81 accijns en €1,07 btw.

Accijnzen en btw per sigaret in 2020

De prijs per sigaret is in Nederland gemiddeld €6,49/20 = €0,32

In 2020 was de belastingdruk 80%.

80% van 0,32 = 0,26

Per opgerookte sigaret gaat er dus €0,26 naar de belastingen in de vorm van accijns of btw. Rook je een pakje van 20 sigaretten per dag dan betaal je per dag €5,20 aan belastingen op je sigaretten.

Buitenland

* Zie voor accijnzen in het buitenland de vraag: hoeveel accijns en btw zit er op sigaretten in het buitenland en voor alcohol de vraag: hoeveel accijns zit er op een glas alcohol

Hoe is de prijs opgebouwd?

De prijs van tabaksproducten is opgebouwd uit productiekosten, accijnzen, andere belastingen (zoals btw) en winst. In veel landen bestaat de helft tot drie kwart van de verkoopprijs uit belastingen.

Door de Nederlandse overheid worden accijnzen primair gezien als een bron van inkomsten. Daarnaast speelt accijnsverhoging een rol in het tabaksontmoedigingsbeleid. Een stapsgewijze verhoging van de prijs van tabaksproducten wordt in de wetenschappelijke literatuur beschouwd als de meest effectieve beleidsmaatregel om het aantal rokers en het aantal gerookte sigaretten (bij rokers die doorgaan met roken) te verlagen.

De Rijksoverheid heeft vanaf 1 april 2020 de accijns op tabak verhoogd. De accijns van een pakje sigaretten met 20 stuks is daardoor  €1,- hoger. Om een overstap naar andere tabaksproducten te beperken, is ook voor andere producten zoals shag, volumetabak en heatsticks de accijns verhoogd. Voordat de prijs van een pakje verder verhoogd kan worden naar €10,- in 2023 vindt eerst een evaluatie plaats naar mogelijke grenseffecten. Het doel van deze maatregel is roken te ontmoedigen.

 

Bronnen:

  1. Rijksoverheid
  2. NDM 2019, Trimbos-instituut

 

Versie: mei 2020

Hoeveel accijns zit er op sigaretten in het buitenland?

Hieronder een tabel met de accijns en BTW per land in 2019. De weergave is omgerekend naar een pakje van 20 sigaretten.

Land Gemiddelde prijs per 20 sigaretten Accijns BTW
Ierland 11,37 7,57 2,13
Verenigd Koninkrijk 8,77 6,57 1,46
Frankrijk 7,78 5,24 1,30
Finland 6,70 4,73 1,30
Nederland 6,18 3,81 1,07
België 6,10 3,77 1,06
Duitsland 5,63 3,19 0,90
Zweden 5,61 3,12 1,12
Denemarken 5,39 3,23 1,08
Italië 4,90 2,92 0,88
Oostenrijk 4,76 2,95 0,79
Luxemburg 4,64 2,54 0,67
Spanje 4,52 2,80 0,78
Portugal 4,49 2,60 0,84
Griekenland 4,18 2,74 0,81

 

Zie ook de vraag : Hoeveel accijns wordt er geheven op een sigaret 

 

Bron: NDM 2019, Trimbos-instituut (2020)

 

Versie: mei 2020

Welke invloed heeft tabak op het verkeer?

Nicotine heeft voor zover bekend geen invloed op het rijgedrag. Wel kan het zoeken naar sigaretten in de auto en het aansteken van een sigaret de aandacht voor het verkeer afleiden. Ook is er sprake van brandgevaar wanneer een bestuurder een sigaret naar buiten aftikt en een brandend deel van een sigaret terug de auto inwaait.

 

Hoeveel kost roken per jaar?

Het blijkt dat de prijs een steeds belangrijkere rol gaat spelen in het minderen of stoppen met roken. In 2014 werden gemiddeld 13,1 sigaretten per dag gerookt, in 2011 waren dat er nog 14 en in 2008 waren dat er 15 (1).

Roken is een dure gewoonte. Als je een pakje per dag rookt kost dat bij een pakje van €8,- €2920,- per jaar. Dit is € 243,33 per maand. Rook je 10 sigaretten per dag dan kost je dat altijd nog €126,67 per maand.

 

Bron:

Factsheet continu onderzoek rookgewoonten 2014, Trimbos-instituut
Roken, een aantal feiten op een rij. Trimbos-instituut, 2015 (PDF)

 

Versie: oktober 2020

Is een werknemer die rookt duurder voor zijn baas?

Een rokende werknemer is duurder. Hij pauzeert vaker, is vaker ziek, vaker arbeidsongeschikt en overlijdt eerder. De cijfers over ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid, ziekteverzuim en sterfte zijn keihard. Daarnaast maakt een bedrijf kosten aan de ventilatie van een rookruimte.

De cijfers over pauzes berusten op de aanname dat niet-rokers altijd volop aan het werk zijn terwijl ook zij minder productieve perioden hebben. Duidelijk is echter dat een werkgever de arbeidskosten aanzienlijk kan beperken door roken te ontmoedigen.

Pauzes

Een roker last rookpauzes in. Als dat bijvoorbeeld 4 keer 10 minuten per dag is komt dat bij 45 werkwerken neer op 150 uur per jaar. Bij een uurloon van 50 euro kost dat 7500 Euro.

Ziekteverzuim

Niet-rokers melden zich gemiddeld 1 keer per jaar ziek. Bij rokers ligt dat op 1,4 per jaar. Het gemiddeld verzuimpercentage lag in 2007 op 4%. Bij zware rokers ligt dit 5,8% en bij nooit rokers op 2,4%. Bij matige rokers ligt het op 3,8% en bij ex-rokers op 3,4% (2). Door roken te ontmoedigen kan een bedrijf het ziekteverzuim beperken.

Arbeidsongeschiktheid

2% van de arbeidskosten worden veroorzaakt door chronische ziekten. Dit zijn hart- en vaatziekten, ziekten van de luchtwegen, kanker, hoge bloeddruk en diabetes. Roken speelt een belangrijke rol bij deze ziekten. Als de arbeidskosten van een bepaald bedrijf 1.000.000 euro bedragen, gaat 20.000 verloren aan chronische ziekten. Door roken te ontmoedigen kan het bedrijf deze kosten omlaag brengen.

Sterfte

De kans dat rokers overlijden tussen hun 45e en 65e is drie keer zo groot als mensen die nooit gerookt hebben (3). Door roken te ontmoedigen kan een werkgever ervoor zorgen mensen langer inzetbaar zijn.

Bronnen:

  1. Trimbos.nl
  2. CBS
  3. Sloan, 2004

 

Versie: januari 2021

Welke verschillende wetten hebben met alcohol en drugs te maken?

De volgende wetten maken een verbod op drugs mogelijk:

  • de Opiumwet
  • de Geneesmiddelenwet
  • Wet voorkoming misbruik chemicaliën
  • Wetboek van Strafrecht
  • De Warenwet
  • de APV (Algemeen plaatselijke verordening)
  • de Wet Bibob.

De Opiumwet

In de Opiumwet staat beschreven welke drugs verboden zijn en welke handelingen vervolgd moeten en hoe deze bestaft moeten worden. Strafbaar zijn: productie/teelt, bezit, verkoop, import en export. In de richtlijnen behorende bij de Opiumwet staat beschreven welke straffen opgelegd mogen worden.

Gebruik staat niet genoemd als strafbaar feit. Maar om te gebruiken moet je natuurlijk bezitten. In de richtlijnen staat beschreven dat bezit van een hoeveelheid bestemd voor eigen gebruik niet vervolgd wordt.

De geneesmiddelenwet

In deze wet staat dat het bereiden en verhandelen van geneesmiddelen alleen mag worden gedaan door apothekers of apotheekhoudende artsen. Dat betekent dat als een middel in de geneesmiddelenwet staat en verkocht wordt door iemand die geen apotheker is die persoon een strafbaar feit begaat. GHB is bijvoorbeeld zo’n middel. Het kende in het verleden medische toepassingen en staat in de geneesmiddelenwet.

Wet voorkoming misbruik chemicaliën

Bepaalde chemicaliën die ook gebruikt kunnen worden voor de productie van drugs, zoals bijvoorbeeld PMK of safrol vallen onder een vergunningstelsel. Het in bezit hebben van deze stoffen zonder vergunning is strafbaar.

Wetboek van Strafrecht

Het wetboek van strafrecht verbiedt het verkopen van waren die slecht zijn voor de gezondheid.

Warenwet

De warenwet verbiedt het verhandelen van schadelijke levensmiddelen. De handelaar in een gevaarlijk product is verplicht de consument op de hoogte te brengen van dit gevaar.

APV

De APV (Algemene Plaatselijke Verordening) is een regel die de gemeente kan opleggen. Zo kan de gemeente in bepaalde gebieden een drankverbod instellen. Tot juli 2011 golden er ook blowverboden . Een blowverbod via AVP is echter niet meer mogelijk. De Raad van State oordeelde in juli 2011 dat iets dat al verboden is in de Opiumwet niet nog een keer verboden kan worden. Toch kan met hulp van het OM een blowverbod wel ingevoerd worden. In Amsterdam is in 2013 een blowverbod op schoolpleinen ingevoerd.  Het OM handhaaft het blowverbod nu via het strafrecht. Zie ook deze pagina voor meer informatie over de APV.

De Wet Bibob

De Wet Bibob (wet bevordering integriteit beoordelingen door het openbaar Bestuur) maakt het mogelijk mensen die een vergunning aanvragen te toetsen op integriteit. Als iemand bijvoorbeeld een coffeeshop wil beginnen kan bekeken of hij wel eens over de schreef is gegaan.

 

Versie: augustus 2019

Wat is de APV?

De APV (Algemene Plaatselijke Verordening) is een door de gemeente uitgevaardigde regel die voor alle burgers geldt. De gemeente heeft op basis van de gemeentewet de bevoegdheid dit soort regels uit vaardigen. De gemeentewet draagt deze taak op aan de gemeenteraad. Voorbeelden zijn: regels voor parkeren, voor het buiten zetten van afval en voor het plakken van affiches.

In de APV kunnen bepalingen worden opgenomen over bijvoorbeeld het aantal cafés, de vestigingsvoorwaarden en de sluitingstijden.

De gemeente kan ook straffen opleggen voor het overtreden van regels. Dat kan lopen via het Openbaar Ministerie of via bestuurlijke handhaving.

Bestuurlijke handhaving betekent dat de gemeente een burger aanschrijft en opdraagt om de situatie in overeenstemming te brengen met de regels. Daarbij kan een boete of dwangsom in het vooruitzicht worden gesteld, die wordt opgeëist als de overtreding voortduurt.

 

Versie: januari 2021