Tabak en Nicotine: Algemene info

Wil je meer weten over tabak en nicotine? Hieronder lees je alle algemene vragen en antwoorden over dit thema. Kan je iets niet vinden? Stel dan je vraag aan een van onze medewerkers via Vraag & Antwoord.

Meer informatie over tabak en nicotine Informatie over andere middelen

 

Wat is snus? Over de effecten en risico’s van nicotinezakjes

Snus (spreek uit: ‘snuus’) is soort theezakje dat onder de bovenlip wordt gestopt. Het is een methode waarbij je nicotine binnenkrijgt zonder te roken en is van oorsprong afkomstig uit Zweden. Via bloedvaatjes in de bovenlip en mond komt de nicotine in het bloed terecht. Net zoals roken kan ook het gebruik van snus een verslavende werking hebben.

Er bestaan ook varianten zonder tabak (maar die wel nicotine bevatten). Deze worden onder de noemer nicotinezakjes, nicotine pods of nicotine pouches verkocht. Deze zijn de laatste tijd met name populair onder jongeren en worden in de volksmond ook vaak snus genoemd. Voor de leesbaarheid noemen we beide producten in dit artikel ‘snus’, tenzij onderscheid gemaakt moet worden.

Wat doet snus met je?

Het effect van snus lijkt op dat van het roken van een sigaret (of gebruik van een e-sigaret of vape). Maar het kan ook (veel) sterker voelen dan een sigaret. Dat ligt aan de tolerantie (gewenning) die iemand heeft en de hoeveelheid nicotine in de snus. In sommige varianten of merken zit meer nicotine dan andere.

Het gebruik van snus geeft een licht tintelend gevoel en mensen worden er alerter en energieker van. Bij sommigen heeft het ook een ontspannende werking. Zit er veel nicotine in de snus of heeft iemand (te) veel binnen gekregen? Dan kun je er ook misselijk of duizelig van worden. Verderop op deze pagina kun je meer lezen over de bijwerkingen van snus.

Wat is het verschil tussen snus, nicotinezakjes en snuiftabak?

Zuigtabak (snus) en snuiftabak lijken op elkaar. Het is beide fijngemalen tabak met geur en smaakstoffen erdoorheen. Het verschil zit hem in de soorten geur- en smaakstoffen. Daarnaast is de tabak is op een andere manier bewerkt. In (originele, Zweedse) snus zit bijvoorbeeld zout voor de smaak, in snuiftabak zit vaak eucalyptus voor het frisse gevoel. Echte snus is gestoomde tabak en snuiftabak is gedroogd.

Er bestaan ook varianten zonder tabak, de zogenaamde nicotinezakjes of nicotine pouches. Deze bevatten naast nicotine ook stoffen als cellulose, water, zout, zuurteregelaars en andere toevoegingen. De ingrediënten kunnen verschillen per merk en type.

Wat zijn de risico’s van snus?

Mensen vragen zich vaak af of het gevaarlijk is om snus te gebruiken. Nicotine is een giftige stof. Het is dé verslavende (werkzame) stof in tabak. Nicotine stimuleert de afgifte van adrenaline en prikkelt het zenuwstelsel waardoor het lichaam wordt opgejaagd. De hartslag gaat omhoog en de bloedvaten vernauwen zich. De temperatuur in handen en voeten gaat omlaag en de bloeddruk stijgt.

Nicotine werkt op het beloningssysteem, wat zorgt voor de verslavende werking. Het is een drug die heel snel effect heeft. Stopt men met gebruiken, dan is het nicotinegehalte in het bloed na anderhalf uur al gehalveerd. Dit maakt dat de gebruiker een leeg, onrustig gevoel krijgt. Na langere tijd zonder nicotine wordt de gebruiker nerveus, onzeker, geagiteerd en geprikkeld. Gebruikt diegene weer nicotine (snus), dan wordt snel nieuwe nicotine aangevoerd waardoor de vervelende gevoelens verdwijnen. De persoon voelt zich weer ontspannen.

Er zijn aanwijzingen dat de hersenen van jongeren gevoeliger lijken voor de belonende effecten van nicotine in vergelijking met de hersenen van volwassenen.

Is snus een veilig alternatief voor roken? Wat zijn de bijwerkingen?

Bij snus komen geen verbrandingsproducten vrij. Het is daarom minder schadelijk dan roken, maar de schadelijke werking van nicotine, namelijk verhoging van bloeddruk en schade aan de vaatwanden, blijft. Het risico op verslaving is door de nicotine bij zuigtabak (snus) groot. De kans op verslaving is echter wel iets lager dan bij roken. Als je tabak snust, komt de nicotine via het speeksel en de kleine bloedvaatjes in je mond in het bloed. Als je het rookt gaat het via de longen. De opname van nicotine in het bloed gaat via snus langzamer dan via roken. Vandaar dat snus iets minder snel verslavend is dan gewone rooktabak.

Ook zitten in (originele, Zweedse) snus maar liefst 28 kankerverwekkende stoffen. Snus verhoogt dus mogelijk de kans op neuskanker en mondkanker. Over de schadelijkheid van ingrediënten in nicotinezakjes is nog weinig bekend. Het is dus geen ‘veilig’ alternatief voor roken. Er valt echter wel een grote gezondheidswinst te verwachten als rokers massaal zouden overstappen op snus vanwege het gebrek aan verbrandingsproducten die de longen aantasten. Toch is het onverstandig om het gebruik van snus als ‘veiligere’ manier van inname te zien uit angst dat jongeren via snus makkelijker de overstap naar roken maken. Ze raken namelijk toch verslaafd aan nicotine en dat maakt de stap naar sigaretten kleiner.

Als iemand een te hoge hoeveelheid nicotine binnenkrijgt kan die persoon last krijgen van misselijkheid en duizeligheid. Dat is een lichte vorm van nicotinevergiftiging. Bij een zeer hoge hoeveelheid (ernstige vergiftiging) kan het ook zorgen voor hoofdpijn, een hoge bloeddruk en onregelmatige hartslag. In een enkel geval kan het zelfs leiden tot ademhalingsproblemen en coma.

Snus en zwangerschap

Het gebruik van snus tijdens de zwangerschap en borstvoeding brengt extra risico’s met zich mee. Uit onderzoek weten we dat dit de kans op een miskraam en vroeggeboorte vergroot en voor andere ontwikkelingsstoornissen in de pasgeboren baby kan zorgen.

Cijfers: gebruik van snus in Nederland

Er zijn duidelijke signalen dat snus de laatste jaren populairder is geworden onder jongeren in Nederland. Met het aanbod van nicotinezakjes in een grote hoeveelheid smaken, moderne verpakkingen en andere marketing-uitingen lijken producenten zich te richten op een jonge doelgroep. Omdat het nog om een vrij nieuwe trend lijkt te gaan is er nog niet zoveel onderzoek gedaan naar gebruik van snus of nicotinezakjes in Nederland.

Uit onderzoek in de regio Amsterdam (eind 2021) blijkt dat 6% van de jongeren op MBO-scholen de laatste 12 maanden een of meerdere keren snus heeft gebruikt. In de regio Gooi- en vechtstreek was dat 9%.

Begin 2022 deed ook NOS hier onderzoek naar. Onder 38000 minderjarige volgers op Instagram en TikTok werd gevraagd naar gebruik van snus. Een kwart gaf aan dat wel eens gebruikt te hebben, of nog steeds te doen.

Wat zegt de wet over snus?

De verkoop van snus (met tabak) is verboden in Nederland door Europese wetgeving. Grootverbruiker van snus is Zweden. Dat is het enige land binnen de Europese Unie waar snus niet verboden en dus legaal is.

Sinds november 2021 is er in Nederland een verbod op nicotinezakjes zonder tabak. Nicotinezakjes met 0,035 of meer milligram nicotine per zakje mogen niet meer verkocht of verhandeld worden in Nederland. Op de website van de Nederlandse Voedsel-en Warenautoriteit staat meer informatie.

Momenteel wordt door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport onderzocht of een totaalverbod van nicotinezakjes mogelijk is.

Bronnen / meer informatie

Meer weten over snus en nicotineproducten op scholen en binnen het onderwijs? Bekijk de gratis factsheet (PDF).

  1. Antenne onderzoek 2021
  2. Trends in maternal use of snus and smoking tobacco in pregnancy. A register study in southern Norway
  3. Verkoopverbod of niet: jongeren kopen massaal snus

Versie: augustus 2023

Wat is tabak?

Tabak bestaat uit de gedroogde bladeren en delen van de tabaksplant. De tabaksplant is een eenjarige plant die 160 tot 190 centimeter hoog kan worden. Een plant kan 18 tot 22 bladeren opleveren. Na 2 tot 3 maanden wordt de plant geoogst. De bladeren worden gedroogd in de zon of met lucht. Met lucht leveren de bladeren meer nicotine op maar minder suiker en een scherpere smaak. Gedroogd kunnen de bladeren 0,6 tot 3% nicotine bevatten. Nicotine werkt na inname op het zenuwstelsel en zorgt voor het verslavende effect van tabak. Ook werkt nicotine bloeddruk verhogend.

BROEIEN EN RUSTEN

Na het drogen worden de bladeren op stapels gelegd en zo nu en dan gekeerd. De bladeren beginnen dan te broeien. De temperatuur loopt op tot 50 graden. De tabak verandert hierdoor van smaak, samenstelling en geur. Dit heet het fermenteren (ofwel gisten) van tabak. Vervolgens laat men de tabak enige jaren rusten. Daarna kan ze gebruikt worden voor sigaren, sigaretten of shag.

EFFICIËNT TOEDIENEN VAN NICOTINE

Sigaretten bestaan maar voor een klein deel uit tabaksbladeren. Het grootste gedeelte bestaat uit vermalen plantendelen. Bij de productie van sigaretten worden aan deze vermalen plantendelen allerlei stoffen toegevoegd. Dit om er voor te zorgen dat bij het roken de nicotine zo efficiënt mogelijk toegediend wordt en de verslavingskans vergroot wordt. Ook worden stoffen toegevoegd om de smaak te verbeteren. De moderne sigaret is in feite een high-tech product (1).

KOOLMONOXIDE

Koolmonoxide ontstaat bij onvolledige verbranding van de tabak. Ook bij het roken van cannabis ontstaat koolmonoxide. 4% van de rook bestaat uit koolmonoxide. Koolmonoxide bindt zich veel sneller dan zuurstof aan de rode bloedlichaampjes. Hierdoor kunnen de rode bloedlichaampjes geen zuurstof meer vervoeren. Het prestatievermogen gaat onmiddellijk omlaag. Dit is al te merken als je je enkele minuten inspant.

TEER

Teer bestaat uit duizenden vaste en vloeibare stoffen. In tabaksrook zijn vierduizend stoffen geïdentificeerd. Teer hecht zich op het slijmvlies van de luchtwegen en gaat op de trilhaartjes zitten. Deze trilhaartjes hebben tot taak het vuil tegen de houden en naar buiten te brengen. De slijmlaag raakt ontstoken en de trilhaartjes verlammen. Het vuil komt dan diep in de longen terecht en moet opgehoest worden. Het vuil kan ook diep in het slijmvlies zelf doordringen. Dit vormt de bron van kanker. Zie hoe dit gaat de animatie drugs in het lichaam.

Voor meer informatie over welke stoffen er nog meer in tabak zitten zie de pagina’s:

 

Bron:

  1. Willemsen, M. Stimulerende middelen: tabak. In alcohol en drugs, gebruik, misbruik en verslaving (2009)

 

Versie: november 2020

Worden aan tabak stoffen toegevoegd om de kans op verslaving te vergroten?

Ja beslist. Aan tabak worden allerlei stoffen toegevoegd om de verslavingskans te vergroten. Ook worden smaak- en geur stoffen toegevoegd. De sigaret is een ‘high-tech-product’ gemaakt om op efficiënte wijze nicotine te verstrekken aan de roker.

Stoffen die toegevoegd worden zijn:

  • Luchtwegverwijders
  • Smaak- en geurstoffen

Luchtwegverwijders

Fabrikanten voegen stoffen toe die de luchtwegen verwijden (cacao-preparaten, stikstofdioxide). Hierdoor kan de rook dieper geïnhaleerd worden en kan er meer nicotine worden opgenomen.

Smaak- en geurstoffen

Fabrikanten voegen smaakstoffen (suiker, chocolade, vanille, honing) toe om de smaak milder en minder scherp te malen. Hierdoor denken beginnende rokers positiever over roken. Smaakstoffen en geurstoffen helpen ook om de rook aangenamer en makkelijker inhaleerbaar te maken. De startende roker kan dan makkelijker met roken beginnen (1).

Lijst met toegevoegde stoffen

10% van de moderne Amerikaanse sigaret bestaat uit toegevoegde stoffen. In 2000 werden tabaksfabrikanten in de Verenigde Staten bij wet verplicht om een volledige lijst met toegevoegde stoffen openbaar te maken. Het ging hier maar liefst om 599 ingrediënten (2). Vanaf 20 mei 2017 mogen sigaretten met een smaakje niet meer verkocht worden in Nederland. Met uitzondering op mentholsigaretten. Die mogen vanaf 20 mei 2020 niet meer verkocht worden (3).

Teelt

Ook bij de teelt van tabak wordt geprobeerd het nicotine gehalte te verhogen. Door verdeling en kruising zijn tabaksplanten ontstaan met een hoog nicotine gehalte. In feite wordt de roker door het toevoegen van stoffen door de tabaksindustrie gemanipuleerd. Rokers zijn zich nauwelijks bewust dat zij allerlei extra stoffen toegediend krijgen (1). Doordat de stoffen ook niet op de verpakking vermeld hoeven te worden zal die bewustwording er ook niet komen.

Bronnen

  1. Wat rookt de Nederlandse jeugd en waarom? RIVM 2009
  2. Willemsen, M. e.a. Stimulerende middelen: tabak. In: Drugs en Alcohol, gebruik misbruik en verslaving (2009)
  3. Waar moet ik op letten bij de nieuwe regels op tabak en rookwaren? RIVM

 

Versie: oktober 2020

Wat is de geschiedenis van tabak?

De tabaksplant groeit in Noord- en Midden Amerika. De Indianen gebruikten al tabak. Er oudste afbeelding van gebruik dateert van 300 jaar na Christus. Mogelijk is tabak ontdekt doordat Indianen tabaksbladeren gebruiken om er vuur mee te stoken. De rook was aangenaam en geurde sterk. Indianen lieten de bladeren drogen maakten er een rol van en staken het aan. Het werd ook wel gepruimd of als pijp gerookt. Zo’n pijp werd wel Tabacco genoemd. Tabak werd door de Indianen gebruikt als genotsmiddel, als manier om met de goden in contact te komen en als medicijn.

Columbus

Columbus ontdekte met Amerika de indianen. Zij boden hem de tabaksbladeren aan. Hij was echter meer geïnteresseerd in goud. Columbus bracht de tabak mee naar Spanje. Men stond negatief tegenover het gebruik om tabak de roken. De kerk zei dat de plant afkomstig was van heidenen en dus van de duivel. Aanvankelijk dacht men dat de tabaksbladeren konden helpen tegen kwalen. De Fransman Jean Nicot die toen gezant Frankrijk in Lissabon was stuurde in 1560 de geneeskrachtige plant naar koningin Catherina Medici om haar van haar hoofdpijn af te helpen. Het enige wat ze hoefde te doen was het blad tegen haar voorhoofd te houden. Naar Jean Nicot is de tabaksplant (Nicotiana Tabacum) genoemd.

Tabak wordt populair

Na de Spanjaarden kwamen ook de Engelsen in Noord Amerika met tabak in aanraking. Daarna werd het gebruik van tabak gaandeweg ook populair in Noord Europa. Het werd gepruimd, gesnoven of als pijp gerookt. De eerste pijpen waren uit witgebakken klei gemaakt. Later kwamen er ook pijpen in porselein en hout. In het begin was pijproken vooral voor de rijken. In de loop van de 17e eeuw raakte het bekend in rest van de wereld. In 1614 waren er alleen al in Londen 7000 tabakshuizen. Koning Jacobus 1 van Engeland wilde het gebruik van tabak nog tegengaan. Hij ontkende de geneeskrachtige werking, stelde dat roken een barbaarse gewoonte was die de standvastigheid van Engelse mannen zou ondermijnen. Zijn zoon gaf Karel I liet zich minder negatief uit hief belasting op tabak en werd daarmee de uitvinder van de nationale accijns heffing op tabak. In schilderijen uit de Gouden Eeuw kun je zien dat er ook in Nederland in die tijd volop gerookt werd.

Sigaren

In 1800 deed de sigaar zijn intrede in Europa. Het roken werd nu zeer populair. Aanvankelijk werd de sigaar vooral gemaakt door thuiswerkers. Langzamerhand ontstonden er sigarenfabrieken.

Ontdekking nicotine

In 1828 ontdekte chemici de stof in plant die zorgt voor de effecten van tabak. De stof kreeg de naam Nicotine mee naar de Fransman Jean Nicot. In 1881 werd de sigarettenmachine uitgevonden. Dat maakte het roken nog populairder.

Het begin van het einde

Op eind van jaren 50 van de vorige eeuw rookte 60% van de Nederlandse bevolking. Bij mannen lag dit bijna op 90% bij de vrouwen op 30%. Eind jaren 50 begon de voorlichting over de schadelijke gevolgen langzaam op gang te komen. In de jaren 60/70 begon de dokter Meinsma te waarschuwen tegen het roken. Aanvankelijk kreeg hij weinig steun. Ook niet van artsen. Dat veranderde in 1971. Vier wetenschappelijke verenigingen van medische specialisten stuurden een notitie met de schadelijke gevolgen van roken aan de toenmalige staatssecretaris van volksgezondheid: Roelof Kruisinga. Deze stelde een commissie van de gezondheidsraad in die advies moest uitbrengen over beperkende maatregelen. Dit was het begin van het anti rook beleid.

Het tabaksgebruik is in de jaren daarna sterk gedaald. Rond 1990 rookte nog 1/3 van de bevolking. In 2006 rookte 28% van de Nederlandse bevolking, 31% mannen en 26% vrouwen.

Bekijk ook de volgende video om te zien hoe anders er met roken werd omgegaan vroeger.

Tabakswet

  • In 1990 wordt in Nederland de tabakswet ingevoerd. In ruimtes die bedoeld zijn voor gemeenschappelijk gebruik mag niet meer gerookt worden. In de loop der jaren is de tabakswet steeds aangescherpt:
  • 2002: In overheidsgebouwen mogen geen tabaksartikelen verkocht worden.
  • 2003: Tabak mag niet verkocht worden aan jongeren onder de 16.
  • 2003: Er mag geen reclame meer gemaakt worden voor tabak.
  • 2003: er moeten verplichte gezondheidswaarschuwingen op de pakjes verschijnen.
  • 2004: werkgevers moeten zorgen voor een rookvrije werkplek. Ook het openbaar vervoer moet rookvrij zijn.
  • 2008: roken in horeca verboden
  • 2009: Tabaksfabrikanten in de Verenigde Staten geen verslavende stoffen meer toevoegen aan tabak. Nog steeds bestaat 10% van een sigaret uit toegevoegde stoffen. Deze maatregel is in Nederland nog niet ingevoerd.
  • 2015: Leeftijd waarop tabak verkocht gaat worden gaat naar 18.
  • 2016: In 2016 zijn er een aantal nieuwe regels bijgekomen: Op elke verpakking moet naast een waarschuwing ook een afschrikwekkende foto staan, er mogen geen misleidende teksten gebruikt worden zoals ‘light’, er mogen geen andere smaken en geuren meer worden toegevoegd en producenten moeten transparant zijn over de inhoud van het product.

Naast al deze maatregelen is ook de accijns ingezet om tabak flink duurder te maken  en daarmee het gebruik te ontmoedigen. Kijk voor meer informatie op de pagina Tabak en de wet.

Toekomst

In de Tabakswet staat nog niks over een mogelijke verplichte bijdrage van de tabaksindustrie gezondheidskosten en over het minimale bedrag dat besteed moet worden aan voorlichting en behandeling. In de toekomst ligt deze maatregel voor de hand maar er zullen naar alle waarschijnlijkheid nog veel meer maatregelen genomen om tabaksgebruik te ontmoedigen.  Zie hiervoor en voor nog andere maatregelen de vraag: Kan Nederland de Tabakswet nog strenger maken

 

Bron:

Willemsen, M. Stimulerende middelen: tabak. In: Drugs en Alcohol, gebruik, misbruik en verslaving.

Wat zijn de voordelen van stoppen met roken?

Stoppen met roken kan tijdelijk tot klachten leiden waardoor de neiging om weer te beginnen groot kan zijn. Vergeet niet dat deze klachten zullen verdwijnen en dat je je op een gegeven moment beter gaat voelen. Stoppen kan klachten zoals somberheid of depressieve klachten geven, slapeloosheid, geïrriteerdheid, concentratieproblemen, rusteloosheid en toegenomen eetlust. Soms ga je tijdelijk meer hoesten tijdens het herstel van de trilhaarbekleding in de longen en je kan moeite hebben met ontlasten.

De een kan makkelijker stoppen met roken dan de ander. Dit kan komen door erfelijke factoren die invloed hebben op de ernst van de verslaving en het aantal sigaretten dat je rookt. Ook psychiatrische aandoeningen kunnen stoppen moeilijker maken. Ga naar je huisarts. Bij veel praktijken is een praktijkondersteuner aanwezig die de stoppoging kan begeleiden met persoonlijke hulp en je kan vertellen waar groepsaanbod is bij jou in de buurt.

Ook heeft Jellinek een online zelfhulp: zelfhulptabak.nl. Daarnaast biedt de Jellinek behandeling, maar deze wordt helaas (nog) niet vergoed. Naast begeleiding en gedragstherapie zijn er ook medische hulpmiddelen. Nicotinevervangende middelen worden verkocht bij apotheek en drogist. Die middelen en medicijnen worden vergoed als je de hulp krijgt via de huisarts mét begeleiding via de huisarts of praktijkondersteuner.

0 – 2 dagen

  • Na een dag is de koolmonoxide uit je lichaam. Je bloed kan weer makkelijker zuurstof vervoeren. Heb je astma dan merk je dit meteen;
  • De longen beginnen met de grote opruiming. Teer, slijm en stof worden verwijderd;
  • Je smaak en reukvermogen is sterk verbeterd;
  • Je bloeddruk normaliseert;
  • De temperatuur van je handen en voeten stijgt;
  • Nicotine en alle bijproducten verdwijnen uit het lichaam.

3 dagen – 2 weken

  • Je kan makkelijker ademhalen;
  • Je krijgt meer energie;
  • De longcapaciteit neemt toe.

2 – 4 weken

  • Je bent duidelijk fitter;
  • Je kan makkelijker sporten;
  • Je huid gaat er beter uitzien. De doorbloeding neemt toe en de grauwe kleur neemt af;
  • Je gaat lekkerder ruiken;
  • De effecten worden zichtbaar voor tanden en tandvlees. Je mondgezondheid verslechtert niet verder.

1 – 3 maanden

  • De longfunctie verbetert met 10 – 30%;
  • Het longweefsel begint zich te herstellen;
  • Je hebt minder last van luchtweginfecties;
  • Hoesten en benauwdheid verminderen, je stem verbetert;
  • De bloedcirculatie in het lichaam verbetert.

3 maanden – 1 jaar

  • Risico op longziektes en longkanker vermindert sterk;
  • Risico op hart- en vaatziekten vermindert met 50%;
  • Lichamelijk en geestelijk welbevinden sterk verbeterd.

3 – 4 jaar

  • Het risico op een hartinfarct is net zo groot als bij een niet-roker.

10 jaar

  • Na tien jaar is de kans op longkanker bijna gehalveerd ten opzichte van iemand die is blijven roken.

Hartinfarct

Als je een hartinfarct hebt gehad daalt de kans op een tweede hartaanval met 50%. Op elke leeftijd gaat door het stoppen met roken de levensverwachting omhoog. Rokers die voor hun 35-ste levensjaar stoppen, hebben bijna een net zo hoge levensverwachting als mensen die nooit hebben gerookt.

Financiën

Behalve voor je lichaam is stoppen met roken ook goed voor je financiën. Rook je een pakje per dag, dan heb je na een dag al €8,- uitgespaard. Dat loopt alleen maar op. Na een week al tot €56,-. Ook voor je partner, vrienden en omgeving is het stoppen goed.

 

Versie: oktober 2020

Op welke manieren kun je tabak gebruiken?

Tabak kan worden:

  • gerookt
  • gesnust
  • gesnoven
  • gepruimd

Bij al deze methoden komt de nicotine in het bloed terecht.

Roken

Tabak wordt meestal gerookt. Dat kan in de vorm van een sigaret, shag, sigaar of pijp. De nicotine komt dan met de rook in de longen terecht. Via de longblaasjes komt de nicotine in het bloed terecht.

Snussen

In Zweden is de snus een bekend verschijnsel. Bij een snus zit de tabak in een tablet of theezakje wat onder de bovenlip wordt gestopt. Via bloedvaatjes in de bovenlip komt de nicotine in het bloed terecht. Het risico op verslaving is bij zuigtabak net zo groot als bij roken. Ook in zuigtabak zitten maar liefst 28 kankerverwekkende stoffen. Ook snus is dus geen veilig alternatief (1). Lees hier meer over snus.

Snuiven

Dit wordt bijna niet gedaan. Tabakspoeder wordt in de neus gesnoven en via het neusslijmvlies in het bloed opgenomen.

Pruimen

Bij pruimen kauwt men op tabak. Ook dit wordt vrijwel niet meer gedaan. De nicotine in de tabak vermengt zich dan met het speeksel. Via bloedvaatjes in de binnenkant van de wangen en de tong komt de nicotine dan in het bloed terecht. De pruim wordt uitgespuugd. Bij doorslikken word je misselijk. Daarvoor gebruikte men wel een speciaal bakje (kwispedoor). In de Verenigde Staten komt pruimen van tabak nog wel voor (1). Pruimtabak kan mond- en keelkanker veroorzaken.

Zie ook de animatie: Drugs in het lichaam.

 

Bron:

1. Willemsen, C. e.a., Stimulerende middelen tabak. In Drugs en Alcohol. Gebruik, misbruik en verslaving.

 

Versie: oktober 2020

Hoe herken je het gebruik van tabak?

Onder invloed

  • Naar rook ruiken
  • Verminderde eetlust
  • Subtiele stemmingswisselingen. Je voelt je onrustig als je niet kan roken en je wordt weer rustig als je rookt

Bij veelvuldig gebruik/verslaving

  • Adem en kleren ruiken naar rook
  • Verouderde huid
  • Lelijke tanden
  • Helderheid stem neemt af
  • Kortademig, zeker na inspanning
  • Hoesten
  • Minder geld. Roken is een aanslag op je budget, vooral bij jongeren

 

Versie: 18-05-2012

Wat zijn de verschillende soorten en prijzen van tabak?

Diverse smaken

De tabak die gerookt wordt, bestaat meestal uit een mengsel van verschillende tabakssoorten waaraan geur- en smaakstoffen zijn toegevoegd, de zogenaamde blend. Elk merk heeft zo zijn eigen geheime recept om deze blend te maken. Hierdoor ontstaat een specifiek product met steeds dezelfde smaak en geur.

Hoeveelheid nicotine, teer en koolmonoxide

Tabak komt in de vorm van sigaretten, shag of sigaren op de markt.

Een sigaret mag volgens de wet maximaal:

  • 1 mg nicotine bevatten,
  • 10 mg teer bevatten en
  • 10 mg koolmonoxide opleveren.

Een shagje van 750 mg mag niet meer dan 12 mg teer hebben.

Sigaret

De tabak in sigaretten of shag bestond vroeger uit een mengsel (blend) van verschillende soorten tabak gewikkeld in papier.

Tegenwoordig bestaat een sigaret uit:

  • Tabaksblad
  • Gemalen delen van de tabaksplant
  • Toegevoegde stoffen

Slechts een deel van de tabak in een sigaret bestaat uit tabaksblad. De rest bestaat uit de gemalen delen van de tabaksplant. Deze gemalen delen worden bespoten en met allerlei stoffen geïmpregneerd met als doel om de nicotine zo efficiënt mogelijk aan de roker toe te dienen (1). Hierdoor wordt de verslavingskans vergroot. Ook worden stoffen toegevoegd om de smaak te verbeteren.  In de VS bestaat 10% van het gewicht van een sigaret uit allerlei toegevoegde stoffen (2).

Na bewerking van de gemalen plantendelen worden ze in dezelfde vorm gesneden als het gesneden tabaksblad en samengevoegd.

Sigaren

Sigaren zijn opgerolde tabaksbladeren, meestal zonder filter. Soms zitten er opgeknipte stukken tabak ingerold en soms zijn het alleen lagen van tabaksbladeren. Het roken van een sigaar neemt meestal een stuk meer tijd in beslag dan het roken van een sigaret. Normaliter is het ook niet de bedoeling dat de sigarenrook geïnhaleerd wordt, in tegenstelling tot de sigaret. Sigaren rook is ook een stuk zwaarder dan sigaretten rook. Waar sigaretten dus vooral voor de longen schadelijk zijn, werken sigaren op de keel in. Daarnaast dient een sigaar in het algemeen niet zozeer tot bevrediging van de nicotinezucht – hoewel dit ongetwijfeld een rol speelt – maar rook je een sigaar meer voor de smaak. Voor meer informatie zie de pagina: Zijn sigaren beter dan sigaretten?

Prijzen

De prijs van tabaksproducten is opgebouwd uit productiekosten, accijnzen, andere belastingen (zoals BTW) en winst. In veel ontwikkelde landen bestaat de helft tot drie kwart van de verkoopprijs uit belastingen.

In januari 2015 was de gemiddelde gewogen kleinhandelsprijs van een pakje van 19 sigaretten € 5,55 euro, waarvan € 3,45 euro accijns en € 0,97 euro BTW. De eindverkoper houdt hier ongeveer 4 %tot 7% aan over. Er zijn landen waar de belasting op sigaretten nog veel hoger ligt. Een pakje van 19 sigaretten kost in Ierland € 8,64 en in het Verenigd Koninkrijk € 8,56. (3)

De prijs per sigaret is dus gemiddeld € 5,55/19 = € 0,29 cent

De prijsopbouw per sigaret is:
€ 0,182 accijns
€ 0,051 BTW
€ 0,057 Marge

Per opgerookte sigaret gaat er dus € 0,23 naar de belastingen in de vorm van accijns of BTW. Rook je een pakje van 19 sigaretten per dag dan maak je per dag elke € 4,43 over naar Den Haag.

Voor meer informatie over de kosten en accijns zie de volgende pagina’s:

Bronnen

  1. Willemsen, M e.a. Stimulerende middelen: tabak. In: Drugs en Alcohol, gebruik misbruik en verslaving (2009)
  2. Bates et al (2009) in: Talhout, R e.a. Wat rookt de Nederlandse jeugd en waarom, p 12, RIVM 2009.
  3. NDM 2015, Trimbos instituut.

 

Versie: januari 2016

Wat voor tabak zit er in een sigaret?

De tabak in sigaretten of shag bestond vroeger uit een mengsel (blend) van verschillende soorten tabak gewikkeld in papier.

Tegenwoordig bestaat een sigaretten uit:

  • Tabaksblad
  • Gemalen delen van de tabaksplant
  • Toegevoegde stoffen

Slechts een deel van de tabak in een sigaret bestaat uit tabaksblad. De rest bestaat uit de gemalen delen van de tabaksplant. Deze gemalen delen worden bespoten en met allerlei stoffen geïmpregneerd met als doel om de nicotine zo efficiënt mogelijk aan de roker toe te dienen (1). Hierdoor wordt de verslavingskans vergroot. Ook worden stoffen toegevoegd om de smaak te verbeteren. Per merk verschilt het hoeveel en welke toegevoegde stoffen (additieve stoffen) in een sigaret zitten.

Na bewerking van de gemalen plantendelen worden ze in dezelfde vorm gesneden als het gesneden tabaksblad en samengevoegd.  

Bronnen

  1. Willemsen, M e.a. Stimulerende middelen: tabak. In: Drugs en Alcohol, gebruik misbruik en verslaving (2009)

 

Versie: december 2017

Wat is nicotine?

Nicotine is een stof die voorkomt in de tabaksplant (Nicotiana tabacum). Nicotine werkt op ons zenuwstelsel en is de verslavende stof in tabak. Inademing zorgt voor verschillende effecten, waaronder een prettig gevoel. Deze effecten houden zo’n 20 minuten aan.

Nicotine in plant

Nicotine wordt in de wortels van de plant gemaakt en hoopt zich op in de bladeren. Voor de plant functioneert de nicotine als een middel tegen insecten en bladvreters. Nicotine vind je ook in sommige bestrijdingsmiddelen (insecticiden van het type neonicotinoïden). Het nicotine-gehalte in het blad van de tabaksplant varieert. De bladeren aan de top van de plant bevatten de meeste nicotine.

De manier van drogen is van invloed op het uiteindelijke nicotinegehalte in het blad. Tabak kan door de zon of door lucht gedroogd worden. Luchtgedroogde tabak leidt tot een hoger nicotine gehalte dan zon gedroogd. Gedroogde bladeren kunnen 0,6 tot 3% nicotine bevatten.

Door kruising en veredeling zijn tabaksplanten ontstaan die meer nicotine bevatten, minder bitter of scherp van smaak zijn, en beter bestand zijn tegen ziekten en parasieten.

Voor meer informatie over de inhoud van tabaksrook en andere tabaksproducten, zie de volgende pagina’s:

 

Versie: september 2016

Welke stoffen zitten er in tabaksrook?

Tabaksrook is zeer giftig. In tabaksrook zitten meer dan 4000 chemische stoffen, waarvan er zeker 70 kankerverwekkend zijn. De meeste stoffen zijn zeer giftig. De belangrijkste zijn koolmonoxide, teer en nicotine.

Koolmonoxide

Koolmonoxide ontstaat bij onvolledige verbranding van de tabak. Ook bij het roken van cannabis ontstaat koolmonoxide. 4% van de rook bestaat uit koolmonoxide. Koolmonoxide bindt zich veel sneller dan zuurstof aan de rode bloedlichaampjes. Hierdoor kunnen de rode bloedlichaampjes geen zuurstof meer vervoeren. Het prestatievermogen gaat onmiddellijk omlaag. Dit is al te merken als je je enkele minuten inspant.

Teer

Teer bestaat uit duizenden vaste en vloeibare stoffen. In tabaksrook zijn vierduizend stoffen geïdentificeerd. Teer hecht zich op het slijmvlies van de luchtwegen en gaat op de trilhaartjes zitten. Deze trilhaartjes hebben tot taak het vuil tegen de houden en naar buiten te brengen. De slijmlaag raakt ontstoken en de trilhaartjes verlammen. Het vuil komt dan diep in de longen terecht en moet opgehoest worden. Het vuil kan ook diep in het slijmvlies zelf doordringen. Dit vormt de bron van kanker. Zie hoe dit gaat de animatie drugs in het lichaam. De rokershoest komt door teer.

Nicotine

Nicotine werkt na inname op het zenuwstelsel en zorgt voor het verslavende effect van tabak. Ook werkt nicotine bloeddruk verhogend.

Benzeen

Benzeen is kankerverwekkend. Benzeen mag in Nederland niet meer worden gebruikt voor industriële doeleinden zoals het maken van inkt, rubber of verfafbijtmiddel. Benzeen speelt een rol bij het ontstaan van leukemie en veranderingen aan de chromosomen.

Nitrosaminen

Nitrosaminen zijn kankerverwekkende stoffen die alleen in tabaksproducten voorkomen. Van nitrosaminen is bekend dat zij verschillende vormen van longkanker kunnen veroorzaken.

Formaldehyde

Formaldehyde wekt irritaties op van ogen, keel, neus en longen. Bij langdurig gebruik kan kanker, bijvoorbeeld van de longen, keelholte, botten en huid ontstaan. Formaldehyde wordt gebruikt in kunstmest, textielverf, desinfecterende middelen en bacteriewerende middelen. Formaldehyde komt op natuurlijke wijze voor in het milieu, maar in een rokerige kamer liggen de concentraties al gauw zo’n 1000 keer hoger.

Waterstofcyanide

In kleine hoeveelheden veroorzaakt waterstofcyanide irritaties van het neusslijmvlies, hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid. In grotere hoeveelheden kunnen gewichtsverlies en maag-darmproblemen optreden. Waterstofcyanide wordt gebruikt voor zuiveringsmiddelen en insecticiden, in de metaalverwerkende en foto industrie.

Andere stoffen

Andere giftige stoffen die voorkomen in tabaksrook zijn:

  • Arsenicum: zeer giftig
  • Aceton: nagellakremover
  • Ammoniak: schoonmaakmiddel, bijtende stof die de ogen irriteert
  • Acetic acid: azijn
  • DDT: gif, gebruikt als bestrijdingsmiddel
  • Polonium: radioactief afval
  • Zwavelstofsulfide: gas ruikt naar rotte eieren
  • Methaan: gas, koeienscheten.

Zie de volgende pagina’s voor meer informatie over de stoffen die in tabak zitten:

Bron

Willemsen, M. stimulerende middelen: Tabak. In alcohol en drugs gebruik, misbruik en verslaving (2009)

Roken, een aantal feiten op een rij. Trimbos-instituut, 2015.

 

Versie: oktober 2020

Wat is een waterpijp of shisha?

Wat is een waterpijp?

Een waterpijp (shisha, hookah, nargileh (narghile), ghaliyan of hubble bubble) is een instrument waarmee je waterpijptabak of kruidenmengsels kan roken. In Nederland wordt waterpijp vooral gebruikt onder jongeren en gezien als sociale activiteit. In landen als Saudi-Arabië, Egypte en Libanon is waterpijp een traditionele manier van tabak roken. Waterpijp wordt thuis gebruikt maar ook in speciale café’s, ook wel shisha-lounges genoemd. Er zijn veel soorten rookwaar voor de waterpijp, zowel met als zonder tabak.

Wat is de geschiedenis van de waterpijp?

De waterpijp komt oorspronkelijk uit India en wordt al eeuwenlang gebruikt. Ongeveer 700 jaar geleden verspreidde het gebruik zich via Iran naar het Midden-Oosten. In het begin waren het vooral mannen die waterpijp gebruikten. De tabak die zij rookten bevatte nog geen smaken en zorgde voor irritatie aan de keel. Pas rond 1990 ontwikkelden fabrikanten uit het Midden-Oosten tabak met een smaakje. Dit deden zij door de tabaksbladeren te mengen met glycerine, honing, stroop en andere aromatische smaken. Hierdoor ontstond ‘melasse’, wat ‘witte honing’ betekent in het Arabisch. Melasse produceert rook wanneer het wordt verhit en kan verschillende smaken hebben. Ook is het zachter voor de keel.

Hoe gebruik je een waterpijp?

Het rookwaar wordt in een speciaal kommetje met gaatjes gelegd. Hierover wordt aluminiumfolie geplaatst en daarboven wordt een verhittingsbron geplaatst (een kooltje). Door aan het mondstuk van de slang te zuigen, wordt er lucht door de kom getrokken. De rook die dan ontstaat wordt via de pijp en de vaas met water gezogen en komt in de mond en longen terecht. De hitte van het kooltje wordt door de kom getrokken. Hierdoor wordt de tabak alleen verhit en niet verbrandt. Doordat het water de rook verkoelt, wordt er een zachte en koude rook geïnhaleerd. Hierdoor is het mogelijk meer rook te inhaleren en langere en diepere trekjes te nemen. Een waterpijpsessie duurt tussen de 20 en 60 minuten.

Hoe wordt een waterpijp verhit?

Een waterpijp kan op verschillende manieren worden verhit:

  • Quick-light of easy-light kooltjes
    Dit zijn houtkooltjes waar chemische stoffen aan zijn toegevoegd en daardoor snel vlam vatten.
  • Natuurkooltjes
    Aan natuurkooltjes zijn geen chemische stoffen toegevoegd. Voorbeelden hiervan zijn houtkooltjes, kokos of bamboe. Natuurkooltjes ontbranden langzamer dan quick-light of easy-light kooltjes.
  • Elektrische kooltjes
    Het roken van waterpijp met elektrische kooltjes is makkelijk. Er is geen externe verhitter nodig en de temperatuur kan worden ingesteld. De kooltjes worden verhit via een externe verhittingsbron met een omhulsel van materiaal wat goed geleid.

Soorten en prijzen waterpijp

Waterpijpen zijn er in verschillende soorten en maten en de prijzen lopen dan ook erg uiteen. Een waterpijp met meerdere mondstukken is duurder dan een waterpijp met maar één mondstuk. Een kleine waterpijp kan je vanaf ongeveer 15,- kopen, een wat grotere of sterkere kost ongeveer 40,- tot 60,-. Een doosje tabak kost tussen de 6,50 en 10,50.

Er zijn verschillende soorten rookwaar voor een waterpijp:

  • Niet gearomatiseerde waterpijp tabak
    Dit is de traditionele waterpijptabak en wordt ook wel ‘tumbak’, ‘tunbak’ of ‘ajami’ genoemd. Deze tabak bestaat uit gedroogde tabaksbladeren en bevat nicotine. Voor het gebruik worden de bladeren vochtig gemaakt.
  • Gearomatiseerde waterpijp tabak
    Deze soort, ook wel ‘molasse’ genoemd, bevat ook nicotine en bestaat uit een combinatie van tabak met stroop, honing, sap van suikerriet extracten, smaakstoffen en/of bevochtigingsmiddelen maar kan ook verschillende kruiden of vruchten bevatten.
  • Kruiden -en vruchtenmengsels
    Deze soort wordt ‘herbal molasses’ genoemd. Ze bevatten vaak dezelfde mix als wat er in de gearomatiseerde waterpijp zit, maar dan zonder tabaksbladeren en nicotine.
  • Aromatische stoomsteentjes
    Dit zijn steentjes waar geurstoffen overheen zitten en die verdampen wanneer het wordt verhit. Het wordt gezien als alternatief voor waterpijp tabak. De steentjes zijn er in verschillende smaken en wordt verkocht met en zonder nicotine.
  • Wiet of hasj
    Wiet en hasj worden ook gerookt via een waterpijp.

Wat zijn de effecten van waterpijp?

Wat voor effect een middel heeft, heeft met een aantal factoren te maken. De drug (het middel zelf, de dosering, de manier van inname), de set (factoren in de persoon die het neemt, zoals geslacht, gewicht, psychische gesteldheid, etc.) en de setting (factoren in de fysieke en sociale omgeving) bepalen samen de werking van een bepaald middel. Lees hier meer over bij: https://www.jellinek.nl/vraag-antwoord/effecten-van-drugs/

De volgende effecten zijn direct na het gebruik merkbaar:

  • Verhoogde hartslag
    Dit effect is alleen merkbaar wanneer waterpijp met nicotine wordt gerookt en treedt gelijk op na het gebruik van de waterpijp. De verhoogde hartslag wordt mogelijk veroorzaakt door de nicotine. Bij het roken van waterpijp met kruidenmengsels is dit effect niet merkbaar.
  • Verhoogde bloeddruk
    Ook dit is een mogelijk effect van het gebruik van nicotine en treedt niet op wanneer je waterpijp met kruidenmengsels rookt.
  • Versnelde ademhaling
    Direct na het gebruik versnelt de ademhaling.
  • Verminderde longfunctie
    Door het roken van waterpijp werken de longen minder goed. Dit komt omdat de werking van de kleinste vertakkingen van de luchtpijp worden verstoord. De kracht waarmee je uitademt neemt dus af.

Werking van waterpijp

Als je waterpijptabak rookt komt er nicotine, teer en koolmonoxide vrij. De teer die ontstaat bestaat uit zogenaamde ‘polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) en zijn kankerverwekkend. Andere stoffen die vrijkomen zijn nitrosamines en zware metalen, zoals arsenicum, nikkel, cadmium, chroom en lood. Als je het roken van één sigaret vergelijkt met één waterpijpsessie wordt er 124 keer meer tabaksrook, 2 keer meer nicotine (als er tabak wordt gebruikt) en 11 keer meer koolstofmonoxide (uitgezonderd elektrische kooltjes) geïnhaleerd.

De rook die wordt geïnhaleerd komt via de longen in het bloed terecht en bereikt zo het hart. Het hart pompt het bloed naar de rest van het lichaam. Op deze manier komt het bij organen als de hersenen, lever en de nieren terecht. Deze organen zorgen voor de effecten, afbraak en de uitscheiding. Meer informatie daarover kunt u hier vinden.

Risico’s van waterpijp

Korte termijn:

  • Koolmonoxide of CO vergiftiging
    Bij het gebruik van houtskooltjes als verhittingsbron is de kans groot dat er koolmonoxidevergiftiging optreedt. Dit vanwege een onvolledige verbranding van de kooltjes. Hierdoor komt er koolmonoxide vrij. Symptomen van een koolmonoxide vergiftiging zijn: duizeligheid, misselijkheid, hoofdpijn en kortdurende bewusteloosheid.
  • Mogelijk infectiegevaar
    Doordat een waterpijp door meerdere mensen wordt gebruikt komen er bacteriën op de slang en het mondstuk. Deze bacteriën zouden kunnen leiden tot tuberculose, hersenvliesontsteking en hepatitis C. Er is niets bekend of gebruikers van de waterpijp ook echt geïnfecteerd raken.

Lange termijn:

Wat betreft gezondheidseffecten op lange termijn blijkt het lastig aan te geven of deze enkel veroorzaakt worden door het roken van waterpijp of dat deze effecten optreden door als gevolg van het roken van waterpijp in combinatie met het roken van sigaretten. Ook is niet bekend of er een relatie is tussen de mate van blootstelling aan rook van een waterpijp en het ontstaan van nadelige gezondheidseffecten. De volgende langetermijnrisico’s kunnen optreden:

  • Hart- en vaataandoeningen
    Door het roken van waterpijp neemt de kans op hart- en vaatziekten op lange termijn toe in vergelijking met mensen die geen tabak roken.
  • Luchtwegaandoeningen
    Het roken van waterpijp kan leiden tot kortademigheid en hoesten maar ook tot COPD, zoals (chronische) bronchitis en longemfyseem. Het roken van waterpijp kan ook leiden tot een verminderde longfunctie. Onderzoek toont aan dat de hoeveelheid lucht die iemand binnen één seconde uitblaast, ook wel ‘forced expiratory volume’ genoemd, is verminderd bij mensen die waterpijp roken.
  • Kanker
    Het roken van waterpijp wordt in verband gebracht met verschillende vormen van kanker zoals: longkanker, slokdarm, -maag, -mond, -hoofd en halskanker. Echter: de conclusies zijn gebaseerd op een klein aantal studies en deze zijn niet van al te hoge kwaliteit.
  • Negatieve geboorte-uitkomsten
    Het roken van waterpijp tijdens de zwangerschap verhoogt het risico op negatieve geboorte-uitkomsten, waaronder een lager geboortegewicht en geboortelengte en een kleinere hoofdomtrek.
  • Overige gezondheidsproblemen
    Naast bovenstaande gevolgen, zijn ook tandvleesaandoeningen, Multiple Sclerosis, het metabool  syndroom en mentale problemen, zoals depressie  en angststoornissen, mogelijk geassocieerd met  waterpijp roken. Dit is echter gebaseerd op  een klein aantal studies.

Risico’s van waterpijp verminderen

Het beste is uiteraard om geen waterpijp te roken. Om het risico op infectieziektes te verminderen is het aan te raden een eigen mondstuk te gebruiken en deze niet te delen met anderen. Om het risico long, hart -en vaataandoeningen te verminderen kun je het beste waterpijp roken met kruiden -en vruchtenmengsels of aromatische stoomsteentjes zonder tabaksbladeren en nicotine. Maar ook dan is het gebruik niet zonder risico’s. Om het risico op koolmonoxidevergiftiging te verminderen heeft het RIVM een aantal adviezen opgesteld:

1. Voorkom de vorming van koolstofmonoxide door de waterpijp op een elektrische manier te verhitten. Er komt hierdoor geen koolstofmonoxide vrij van de verhittingsbron.
2. Weest alert op de symptomen van een koolstofmonoxidevergiftiging, zoals lichte hoofdpijn en misselijkheid.
3. Ventileer de ruimte waar je waterpijp rookt goed.
4. Verhit de kooltjes in een aparte ruimte, die goed geventileerd kan worden of waar voldoende afzuiging aanwezig is.
5. Installeer een CO-meter, als er vaker in een zelfde ruimte waterpijp wordt gerookt. De meter geeft een alarmsignaal af wanneer de CO-concentratie te hoog wordt.

Verslavingskans van waterpijp

Het roken van waterpijp met tabak is net zo verslavend als het roken van sigaretten. Veel gebruikers denken dat de waterpijp schadelijke stoffen uit de rook filtert maar dit gebeurt maar voor een heel klein deel. Het grootste deel van de nicotine blijft actief.

Hoelang is waterpijp zichtbaar?

Wanneer waterpijp met tabak wordt gebruikt is de nicotine tot 2 dagen na gebruik in de urine zichtbaar. Kijk hier voor meer informatie.

Waterpijp en de wet

Waterpijp MET tabak
Als waterpijp tabak bevat is de Tabaks -en Rookwarenwet van toepassing. De belangrijkste regels die gelden voor het gebruik van waterpijp met tabak zijn:

  • Een rookverbod in alle openbare ruimten, waaronder ook horeca en shisha-lounges. Roken van waterpijp mag wel op het terras of in een rookruimte
  • Waterpijptabak mag niet verkocht worden aan jongeren onder de 18 jaar
  • Er geldt reclame -of sponsorverbod; met uitzondering van tabaksspeciaalzaken
  • Verpakkingen van waterpijptabak bevatten afschrikwekkende foto’s met een waarschuwing
  • Misleidende teksten op verpakkingen van waterpijptabak (zoals ‘biologisch’ of ‘light’) zijn verboden omdat het dan ten onrechte minder schadelijk voor de gezondheid lijkt te zijn

Wetgeving kruidenmengsel ZONDER tabak:
Sinds mei 2016 zijn er regels gesteld aan kruidenmengsels zonder tabak. Reden hiervan is een onderzoek van het RIVM waaruit blijkt dat bij de verhitting van deze kruidenmengsels ook schadelijke stoffen vrij kunnen komen. Deze kunnen leiden tot een verhoogd risico op hart -en vaatziekten of longaandoeningen. De belangrijkste regels die gelden voor het gebruik van kruidenmengsels zonder tabak zijn:

  • De verpakkingen bevatten een veiligheidswaarschuwing dat het roken van het product de gezondheid schaadt.
  • Sinds 1 juli 2017 geldt een verbod op de verkoop van kruidenmengsels zonder tabak aan jongeren onder de 18 jaar
  • Er geldt een reclame -en sponsorverbod

Waterpijp en het verkeer

Waterpijp roken in het verkeer is toegestaan, mits er geen drugs in wordt gerookt. Wanneer dit het geval zou zijn zou de overtreding onder de Opiumwet vallen. Als een bijrijder waterpijp met drugs rookt en de bestuurder zou deze rook ingeademd krijgen, dan valt dit onder artikel 8 van de Wegenverkeerswet (rijden onder invloed van drugs).

Bron: Factsheet waterpijp, Trimbos-instituut

 

Versie: november 2020

Hoe ga je om met je kind of puber en eventueel middelengebruik tijdens de coronacrisis?

De afgelopen periode hebben we veel vragen binnen gekregen van ouders en opvoeders die het even niet meer weten: hoe moet je in deze gekke periode omgaan met je kind of puber, die nu meer thuis zit dan normaal, en hoe moet je nou omgaan met eventueel middelengebruik?! Dat je met die vragen zit is heel logisch. Wij geven je graag een aantal tips:

Blijf met elkaar in gesprek.

Houd het contact met elkaar goed, vooral nu je dagelijks zoveel bij elkaar in de buurt bent. Bespreek ook met je kind wat hij leest of hoort over roken, alcohol, andere drugs en over het coronavirus.

Bied structuur en duidelijke regels.

Betrek je kind ook hierbij, dan zijn ze eerder geneigd om de regels na te leven. Het is belangrijk om, wat betreft middelengebruik, dezelfde regels te hanteren als normaal.

Leer je kind ‘nee’ zeggen.

Nu we allemaal zoveel mogelijk thuis moeten blijven, hebben we waarschijnlijk genoeg tijd om met elkaar in gesprek te gaan. Een kind in de puberteit wil graag ‘erbij horen’ en nee zeggen kan daardoor lastiger zijn. Bespreek alvast hoe je kind nee kan zeggen in lastige situaties, die hij ongetwijfeld gaat meemaken. Bedenk dat je, juist in deze periode van onzekerheid, meer dan ooit een voorbeeld bent voor je kind. Ook al heb je een opstandige puber thuis, stiekem kijken ze toch naar jou als voorbeeld voor hun eigen gedrag. Kijk dan ook kritisch naar je eigen gebruik van tabak, alcohol en andere drugs.

Heb oog voor de weerstand van je kind.

Een goede algemene weerstand is erg belangrijk om snel te herstellen van een ziekte, vooral in deze tijd is dat erg belangrijk. We weten dat tabak, alcohol en andere drugs een invloed kan hebben op je weerstand. Met name bij mensen die roken, kan het coronavirus heftiger zijn.

Maak gebruik van betrouwbare bronnen.

Het is mogelijk dat je kind heel veel informatie binnenkrijgt via social media, zoals Instagram, Facebook, Snapchat, maar niet alles is per se waar. Bedenk ook: er gaat op dit moment veel nepnieuws rond over het coronavirus. Blijf betrouwbare bronnen bezoeken zoals het RIVM en Rijksoverheid.

Neem gerust contact met ons op voor een adviesgesprek. Dat kan telefonisch via 020 – 590 1330 of stuur een mail naar preventie@jellinek.nl.

 

En lees hier meer tips over leven met een puber in tijden van Corona.