Home » Naasten » Ik maak me zorgen om mijn kind » Drugsinfo voor ouders en andere opvoeders » Informatie over energiedrankjes
Energiedrankjes zijn alcoholvrije dranken met veel cafeïne, vitaminen en andere oppeppende ingrediënten, zoals taurine, ginseng en guarana.
Energiedrank bevat altijd:
Cafeïne heeft een stimulerende werking op het zenuwstelsel, waardoor het lichaam wordt aangezet tot actie en de aandacht wordt verscherpt.
Glucose is de belangrijkste energiebron voor de hersenen en heeft mogelijk een positieve invloed op de hersenen.
Bij gecombineerde inname lijkt glucose de werking van cafeïne te ondersteunen.
Taurine is een lichaamseigen stof. Dit betekent dat het van nature in je lichaam voorkomt. Taurine stimuleert de werking van het hart. Glucuronolacton: kan beschouwd worden als een koolhydraat die een kleine extra energiebron vormt in een energiedrank, maar die naar alle waarschijnlijkheid interactie vertoont met de andere stoffen.
Er zijn geen aanwijzingen dat taurine in concentraties zoals gebruikt in energiedrank fysiologische effecten heeft bij mensen. Bij glucuronolacton is dit ook niet het geval. De effecten van energiedrank zijn dan ook geheel toe te schrijven aan de cafeïne en glucose die het bevat.
| Cafeïne g/l | Suikers g/l | Taurine g/l | Glucuro-nolacton g/l | |
| Red Bull | 0,32 | 107 | 4,0 | 2,4 |
| Red Bull sugar free | 0,32 | 4,0 | 2,4 | |
| Filterkoffie | 0,28 | |||
| Coca Cola | 0,124 | 106 | ||
| Frisdrank | 100 | |||
| Isotone sportdrank | 70 | |||
| Appelsientje | 86 |
Eén blikje energiedrank (250 – 330 ml) heeft een half uur tot anderhalf uur na inname een positief effect op:
Daarnaast stimuleert het je nieren, maag en darmen.
Negatieve effecten vanaf 2 blikjes van 250 ml per dag:
Bij gebruik om de gevolgen van slaaptekort te onderdrukken: chronisch slaaptekort en daarmee een verhoogde kans op depressie en een afname van leer- en geheugenprestaties. Energiedrank wordt gedronken. De meeste blikjes bevatten 250ml, maar er zijn ook blikken van 500ml. Energiedrank wordt ook weleens gecombineerd met alcohol. Deze combinatie brengt extra risico’s met zich mee.
In 2012 heeft Qrius in opdracht van het Voedingscentrum een quickscan uitgevoerd (1). Hierbij werden jongeren van 11 tot 18 jaar ondervraagd over energiedrankjes. Hier is onder andere gevraagd waarom ze energiedrankjes drinken.
| Totaal | 11 t/m 14 jaar | 15 t/m 18 jaar | |
| Ik vind het lekker | 75% | 76% | 74% |
| Ik word er actiever van | 21% | 19% | 23% |
| Iedereen drinkt het | 15% | 23% | 11% |
| Ik ben minder snel moe | 15% | 9% | 19% |
| Om wakker te blijven | 14% | 7% | 19% |
| Ik kan langer doorgaan | 11% | 6% | 14% |
De meeste jongeren drinken energiedrankjes omdat ze het lekker vinden. De oudere jongeren drinken het ook vanwege de stimulerende effecten, terwijl de jongere jongeren meer open staan voor groepsinvloeden.
In 2015 is in een onderzoek aan scholieren gevraagd of zij de afgelopen maand nog energiedrankjes gedronken hebben (3).
Percentage dat de laatste maand gedronken heeft
| Leeftijd | 12 jaar | 13 jaar | 14 jaar | 15 jaar | 16 jaar | 17/18 jaar |
| Jongens | 32.2% | 43,1% | 47,3% | 48,2% | 43,8% | 46,5% |
| Meisjes | 19,5% | 32,6% | 34% | 37,6% | 33,2% | 31,4% |
| Totaal | 25,5% | 38,2% | 40,9% | 43,1% | 38,6% | 35,3% |
Ruim een derde van de scholieren van 12-16 jaar heeft de afgelopen maand energiedrankjes gedronken.
Ook is gevraagd hoeveel jongeren energiedrankjes gebruiken in combinatie met alcohol.
| Leeftijd | 12 jaar | 13 jaar | 14 jaar | 15 jaar | 16 jaar | 17/18 jaar |
| Jongens | 5,7% | 6,1% | 10% | 16,2% | 18,4% | 22,5% |
| Meisjes | 1,9% | 6,4% | 8,2% | 13,2% | 14,2% | 13,3%% |
| Totaal | 3,7% | 6,2% | 9,1% | 14,7% | 16,3% | 18,3% |
Hoe ouder de jongere hoe meer er wordt gecombineerd met alcohol. Jongens doen dit vaker dan meisjes.
Omdat een energiedrankje koud is en daardoor snel gedronken kan worden, is er een grotere kans op een (te) hoog cafeïnegehalte in het bloed dan bij het drinken van koffie. En daarmee ontstaat er ook een grotere kans op de negatieve effecten van cafeïne en een cafeïnevergiftiging.
Verschijnselen van een cafeïnevergiftiging:
Verder is er een kans dat iemand minder lang en goed slaapt als hij 2 blikjes of meer per dag drinkt. Iemand is overdag moe en kan zich minder goed concentreren. Bij langer gebruik is er kans op chronisch slaaptekort met een verhoogde kans op depressie en een afname van leer- en geheugenprestaties tot gevolg.
Er vindt een verhoging van bloeddruk en hartslagfrequentie plaats. In combinatie met intensief bewegen of alcohol kunnen signalen van uitdroging onderdrukt worden. Als je stopt met het drinken van dagelijkse consumptie kun je onthoudingsverschijnselen (hoofdpijn, vermoeidheid en concentratieproblemen) krijgen.
Minder positieve effecten die jongeren zelf ervaren zijn (1):
| Totaal | 11 t/m 14 jaar | 15 t/m 18 jaar | |
| Druk gedrag/hyperactief | 32% | 35% | 29% |
| Slapeloosheid, moeilijk in slaap komen | 22% | 19% | 24% |
| Ik krijg een kick, heb meer energie, maar op een gegeven moment stort ik helemaal in | 18% | 16% | 20% |
| Hoofdpijn | 9% | 8% | 9% |
| Hartkloppingen | 7% | 2% | 10% |
| Prikkelbaarheid/overgevoeligheid | 6% | 6% | 5% |
| Trillerigheid | 4% | 2% | 6% |
| Geen van deze of nog wat anders | 33% | 31% | 35% |
Risico’s van energiedrankjes in combinatie met alcohol (2):
Er zijn blikjes van 250 ml en 500 ml. Ook zijn er zogenaamde energieshots van 50 ml die je een boost moeten geven. In één slok krijg je dezelfde hoeveelheid stoffen binnen als wanneer je een blikje van 250 ml drinkt. De meeste merken kosten zo’n € 0,90 per blikje van 250 ml. Sommige merken zijn zo goedkoop dat je al 4 blikjes voor een euro kunt krijgen.
De Warenwet adviseert jongeren tussen de 13 en 18 jaar niet meer dan één blikje energiedrank van 250 ml per dag te drinken. Ben je jonger dan 13 jaar, dan kun je beter helemaal geen energiedrank drinken.
In oktober 2014 heeft een onderzoeksgroep van de WHO de volgende aanbevelingen gedaan (2):
Versie: oktober 2020
