Welke bloedtests worden door het CBR gebruikt?

Het CBR gebruikt 4 bloedtesten:

  • ASAT/ALAT
  • GAMMA-GT (GGT)
  • CDT (koolhydraat deficiënt transferine)
  • MCV (mean corpusculair volume)

Deze testen meten onder andere de waarden van bepaalde enzymen (ASAT/ALAT en GAMMA_GT). Enzymen zorgen voor een goede stofwisseling.

ASAT/ALAT (normale waarde 0-45)

De ASAT/ALAT-test meet de mate van leverbeschadiging. ASAT en ALAT zijn enzymen. Een verhoging van het gehalte ASAT/ALAT kan duiden op leverbeschadiging. Leverbeschadiging kan veroorzaakt worden door alcoholgebruik, maar ook door hepatitis, medicijngebruik of een andere leverziekte.

0-45 is de normale waarde voor de ASAT en ALAT. Deze normaal- of referentiewaarden kunnen per laboratorium iets verschillen. Een waarde boven de 45 wordt als afwijkend beschouwd. Daarbij geldt: hoe hoger de waarde, hoe ernstiger de afwijking:

  • 100: iemand drinkt stevig
  • 400: iemand drinkt overmatig
  • 1000: cel-versterving
  • 2000: lever functioneert zo slecht dat acuut ingegrepen moet worden

GAMMA GT (GGT)

De normale waarde voor mannen is 10-40, voor vrouwen 6-25.

Gamma GT is een enzym dat onder andere voorkomt in de lever. Gamma GT geeft de leverschade aan door alcohol, meer dan de waarden op ASAT en ALAT.

Maar de Gamma GT kan ook verhoogd zijn door andere aandoeningen zoals lever- en galziekten of door het gebruik van bepaalde medicijnen. Na een hartinfarct of een herseninfarct kunnen de waarden ook verhoogd zijn.

Met een bloedproef meet men de waarde van Gamma GT. Gamma GT komt bij iedereen in het bloed voor. De normale waarden voor Gamma GT zijn: 10-40 voor mannen en 6-25 voor vrouwen. Afhankelijk van het laboratorium en de methode van onderzoek kunnen de normale waarden iets verschillen.

De Gamma GT is slechts een aanwijzing. Om na te gaan of iemand langdurig te veel drinkt, kan de test op Gamma GT gecombineerd worden met andere testen.

CDT: koolhydraat deficiënt transferine

Het percentage CDT ligt voor mannen en vrouwen op < 2,8 %

De test op het percentage CDT onderzoekt chronisch alcoholisme en meet ook het drankgebruik tot twee weken terug. De CDT-marker (koolhydraat deficiënt transferrine) meet de afwijking in de samenstelling van een eiwit (transferrine) die door alcoholgebruik is ontstaan.

De CDT-marker kan stijgen na twee weken gebruik van 6 glazen alcohol per dag. De halfwaardetijd wordt geschat op 14 tot 17 dagen.

Een eerdere bloedtransfusie en hepatitis B kunnen de test beïnvloeden.

Bij de tegenwoordig meest gebruikte test voor het percentage CDT is de referentiewaarde voor mannen en vrouwen dezelfde, namelijk < 2,8 %.

MCV: Mean corpusculair volume

MCV is de gemiddelde grootte van de rode bloedcel (erytrocyt). Die kan ook verhoogd zijn na langdurig overmatig alcoholgebruik.

Combinatie van testen

Een veel gebruikte combinatie van testen is de combinatie van Gamma-GT, CDT en MCV. Als alle waarden verhoogd zijn, zijn er zeer sterke aanwijzingen voor chronisch overmatig alcoholgebruik.

Het is ook mogelijk dat maar 1 of 2, of zelfs geen, van de waarden verhoogd zijn, terwijl er toch sprake is van chronisch overmatig alcoholgebruik. Daarom is er naast het bloedonderzoek een psychiatrisch onderzoek nodig om vast te stellen of iemand een alcoholprobleem heeft.

 

Versie: november 2014