Wat is het verschil tussen soft- en harddrugs?

Harddrugs zijn volgens de regering drugs met grote risico’s voor de gezondheid, softdrugs zijn drugs met een geringer risico. Harddrugs zijn dan stoffen die op lijst I van de Opiumwet staan, zoals heroïne, cocaïne, MDMA, LSD en amfetamine (speed). Stoffen die op lijst II staan van de Opiumwet zijn dan softdrugs. Dit zijn bijvoorbeeld paddo’s, cannabis en benzodiazepinen (slaap- en kalmeringsmiddelen).

Het onderscheid tussen soft- en harddrugs gaat op het niveau van de gebruiker niet op. Er zijn gebruikers die softdrugs op een harde manier gebruiken. Bijvoorbeeld gebruikers die elke dag blowen en een groot deel van de dag stoned zijn. Maar zijn er ook gebruikers die harddrugs op een zeer behoedzame, haast softe manier, gebruiken. Daarnaast zijn sommige harddrugs nauwelijks schadelijk. LSD bijvoorbeeld scoort laag op schadelijkheid.

Als je dus alleen naar de schadelijkheid kijkt dan klopt het onderscheid tussen hard- en softdrugs zoals dat nu gemaakt is niet helemaal. Als je kijkt naar de schadelijkheid dan is alcohol een harddrug, maar is niet verboden. Terwijl LSD wel verboden is en op lijst 1 staat van de Opiumwet.

Commissie Baan

De grondslag voor het onderscheid tussen soft- en harddrugs ligt bij een in 1972 gepubliceerd rapport van een door de regering ingestelde commissie. Deze commissie, de commissie Baan, beoordeelde drugs aan de hand van een gevarenschaal. Er werd onder andere gekeken naar lichamelijke gevolgen, naar de kans op lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid en de kans op maatschappelijke problemen.

Op grond hiervan werden hasj en wiet in een aparte groep opgedeeld. Ze werden gezien als drugs met een geringer risico ofwel, de softdrugs. Alle overige drugs werden beschouwd als harddrugs.

Opiumwet

In 1976 leidde het rapport van de commissie Baan tot een verandering van de Opiumwet. De wet kent nu twee lijsten waarop alle drugs vermeld staan. De harddrugs staan op lijst I. Hierop staan drugs als heroïne, cocaïne, amfetamine en MDMA (XTC). Hasj en wiet (en ook khat) staan op lijst II. De straffen die je kunt krijgen voor bezit, productie of handel in drugs zijn voor lijst II veel lichter dan voor lijst I. In geval van lijst II kan onder bepaalde voorwaarden zelfs afgezien worden van vervolging. Daarom kunnen coffeeshops hasj en wiet gewoon verkopen.

Beoordelingen van drugs in 2009

In opdracht van het ministerie van VWS zijn in 2009 door een commissie van experts drugs onderling met elkaar vergeleken op schadelijkheid. De drugs werden beoordeeld op

  • Toxiciteit (giftigheid);
  • Verslaving;
  • Sociale schade.

Dit zijn min of meer dezelfde criteria als die van de commissie Baan.

Alcohol, tabak, heroïne en crack scoren hoog op relatieve schadelijkheid. Paddo’s, khat en LSD scoren relatief laag. Cannabis en MDMA scoren er tussen in.

Een dergelijke beoordeling van relatieve schadelijkheid heeft ook in Engeland plaatsgevonden (Nutt, 2007). De beoordeling van de Nederlandse experts komt goed overeen met de Engelse experts.

Zie ook de vraag: Welke drug is de gevaarlijkste?

 

Bron:
Amsterdam, J. van, Ranking van drugs. RIVM, 2009.

 

Versie: juni 2020