Neemt het aantal coffeeshops af?
Volgens onderzoeksbureau Intraval waren er in 2018 in Nederland 567 coffeeshops, verspreid over 102 gemeenten. Ten opzichte van de voorgaande meting over 2016 – toen er nog 573 coffeeshops waren – zijn er 14 coffeeshops verdwenen en acht bijgekomen. Ook in 2019 lijkt de stabilisatie van het aantal coffeeshops door te zetten, in maart 2019 is het aantal coffeeshops iets gestegen naar 570. De coffeeshopdichtheid (gemiddeld aantal inwoners per coffeeshop) ligt eind 2018 op 33.489 voor de 102 coffeeshopgemeenten, nagenoeg gelijk met eind 2016 toen het 32.671 bedroeg.
Daarnaast zijn er in Nederland naar schatting enkele duizenden niet gedoogde verkooppunten van cannabis. Dat zijn thuisdealers op een vast adres, dealers in horeca, straatdealers en thuisbezorging na telefonische bestelling. Via coffeeshops wordt naar schatting 70% van de cannabis verkocht, via de niet gedoogde punten 30%. Hoe meer coffeeshops een gemeente heeft, hoe minder er illegaal verkocht wordt.
Daling aantal coffeeshops
Het aantal coffeeshops daalde elk jaar, maar de laatste jaren lijkt het totale aantal coffeeshops te stabiliseren. In 2018 en 2019 was er zelfs voor het eerst sinds 1999 weer een stijging van het aantal coffeeshops ten opzichte van het jaar ervoor.
- 1999: 846
- 2000: 813
- 2001: 805
- 2002: 782
- 2003: 754
- 2004: 737
- 2005: 729
- 2006: 719
- 2007: 702
- 2008: 700
- 2009: 666
- 2010: 660
- 2011: 651
- 2012: 617
- 2013: 606
- 2014: 591
- 2015: 577
- 2016: 573
- 2017: 564
- 2018: 567
- (maart) 2019: 570
Redenen voor de daling van het aantal coffeeshops zijn:
- Gebiedsgerichte aanpak ‘1012’ in Amsterdam om het winkelaanbod in de buurt diverser te maken
- Handhaving van een afstandscriterium door gemeenten: per 1 januari 2014 geldt de regel dat de afstand tussen een coffeeshop en een school tenminste 350 meter moet bedragen. Voor deze regel geldt maatwerk. Dat wil zeggen dat gemeenten de vrijheid hebben om van deze regel af te wijken.
- Sluiting als gevolg van een negatief BIBOB-advies
- Overtreding van de landelijke gedoogcriteria
- Overtreding van de lokale voorwaarden
In totaal zijn er 14 coffeeshops verdwenen in de periode 2017-2018. Tegelijkertijd zijn er in de periode 2017-2018 ook acht coffeeshops bijgekomen in acht verschillende gemeenten. Omdat het merendeel van deze acht coffeeshops in 2018 is geopend, is er van 2017 op 2018 – voor het eerst sinds 1999 – een stijging waarneembaar in het aantal coffeeshops. Een aantal nieuwe coffeeshops is in de plaats gekomen van coffeeshops die zijn gesloten. Daarnaast hebben vier gemeenten gedoogverklaringen voor coffeeshops afgegeven om het aantal coffeeshops nader in overeenstemming te brengen met het hogere maximum dat in hun gemeentelijk coffeeshopbeleid is vastgelegd. Begin 2019 blijken er – om de laatstgenoemde reden – nog eens drie coffeeshops te zijn bijgekomen.
Bron: Intraval (2019). Coffeeshops in Nederland 2018.
Versie: januari 2021