Kan cannabis schizofrenie of een psychose veroorzaken?

Dit is een vraag die vaak gesteld wordt. Een psychose of schizofrenie zijn complexe ziektebeelden. Waarschijnlijk is cannabis niet de enige oorzaak van het ontstaan hiervan. Cannabis triggert het waarschijnlijk alleen bij mensen die hier een bepaalde aanleg voor hebben. Het probleem is alleen dat je nooit helemaal zeker weet hoeveel aanleg jij hier zelf voor hebt. Het is dus altijd goed om voorzichtig te zijn en goed op bepaalde signalen te letten.

Uit Australisch onderzoek is duidelijk geworden dat cannabisgebruik ervoor kan zorgen dat de ziekte 2,5 jaar eerder ontstaat dan wanneer je niet geblowd zou hebben (3). Het eerder ontstaan van schizofrenie is schadelijk omdat, het eerder uitbreken van de ziekte gepaard gaat met een slechter afloop.

Mensen die gevoelig zijn voor schizofrenie hebben daarnaast een grotere kans om te beginnen met cannabisgebruik. Dit cannabisgebruik kan vervolgens de schizofrenie triggeren. Vervolgens lijken de effecten van cannabis op korte termijn verlichting te geven aan de symptomen van schizofrenie. Mensen gaan het hierdoor gebruiken als zelfmedicatie. Echter verergert cannabis de klachten op de lange termijn juist (7).

Familie

Als schizofrenie in je familie voorkomt is het raadzaam om niet te blowen. In een onderzoek dat in Nederland gedaan is, is duidelijk dat broers en zussen van schizofrenen, na gebruik van cannabis, 15 keer zo gevoelig zijn voor lichte psychotische verschijnselen dan mensen die geen schizofrenie hebben (4).

Schizofrenie

Mensen met schizofrenie hebben last van hallucinaties, paranoïde denkbeelden en ernstige stoornissen in het sociale functioneren. Het is een ernstige ziekte die zich meestal uit tussen het 15e en 30e levensjaar. Het blijkt dat de combinatie van bepaalde genen (een variant van het COMT-gen) en gebruik van cannabis de kans op schizofrenie vergroten. Die kans wordt nog groter als je op jonge leeftijd begint met blowen. Bovendien is er sprake van een dosis -response relatie dat wil zeggen hoe vaker men cannabis gebruikt hoe groter het gevaar op de ziekte.

6 tot 10%

Ongeveer 6 tot 10% van alle gevallen van schizofrenie is gelinkt aan het gebruik van cannabis (1,2,5). Per jaar zijn er ongeveer 1600 nieuwe gevallen van schizofrenie. Bij 100 tot 160 gevallen speelt cannabis dus een mede bepalende rol. Hierbij is het dus niet waarschijnlijk dat de cannabis de schizofrenie heeft veroorzaakt. Wel kan cannabis de cannabis een belangrijke rol hebben gespeeld in het moment van het ontstaan van de schizofrenie.

Behandeling van schizofrenie

Bij de behandeling van schizofrenie zijn er aanwijzingen dat het gebruik van cannabis:

  • een negatieve invloed heeft op het verloop van de psychose en vaker leidt tot terugval;
  • ervoor zorgt dat de medicijnen tegen schizofrenie minder goed werken;
  • ervoor zorgt dat de bijwerkingen van de medicijnen minder gevoeld worden. Dit is vaak één van de redenen waarom patiënten toch willen blowen.
  • bepaalde symptomen van de psychose verminderen. Ook dit is vaak een van de redenen waarom patiënten toch willen blowen (6).

Bronnen

  1. Hoe schadelijk zijn softdrugs. W. van den Brink, Justitiële Verkenningen, 2006
  2. “Moderation of effect of adolescent-onset ….gen X invironment interaction”. A. Caspi e.a., 2005
  3. Archives of General Psychiatry. Large, M. Cannabis use and earlier onset on psychosis
  4. Archives of General Psychiatry. GROUP investigators. The genetic risk and outcome in psychosis
  5. NDM, 2009
  6. Handboek Verslaving 1998; Cursus ‘Blow up, blow out, kennis en vaardigheidstraining met betrekking tot cannabisgebruik. Boumanhuis.
  7. Pasman, A. et al. (2018). WAS of lifetime cannabis use reveals new risk loci, genetic overlap with psychiatric traits, and a causal influence of schizophrenia. Nature Neuroscience, 21 (1161-1170), 2018.

 

Versie: maart 2018