Is een paar keer MDMA/xtc gebruiken schadelijk voor je nieren?
Xtc kan inderdaad schadelijk zijn voor je nieren en je lever. De nieren en de lever zijn de ‘grote schoonmakers’ van je lichaam. De kans op schade aan deze organen neemt toe als je lichaamstemperatuur stijgt. Het komt dan ook vaak voor in combinatie met hyperthermie (oververhitting). Nierfalen komt niet vaak voor in de literatuur, maar wel af en toe. De afbraak van spierweefsel wordt wel als oorzaak genoemd. De exacte rol van xtc/MDMA bij problemen met de nieren is niet bekend. Maar een aantal dingen spelen een rol. Bijvoorbeeld de invloed van xtc/MDMA op de bloeddruk en de bloedvaten in het algemeen (stolling in het bloed, vaatvernauwende eigenschappen en micro-vasculaire afsluitingen) zorgen ervoor dat er te weinig zuurstof in het weefsel van de nieren terecht komt. Dit kan ervoor zorgen dat cellen afsterven of niet goed meer functioneren.
Daarnaast ontstaan soms ernstige problemen met hart en vaten (bijvoorbeeld een infarct). Soms is er een duidelijke oorzaak, zoals bestaande lichamelijke klachten. Maar niet voor ieder geval is een duidelijke oorzaak te vinden. Ernstige problemen of overlijden door MDMA gebruik zijn meestal het gevolg van de combinatie van de farmacologische eigenschappen van MDMA en de omstandigheden waarin het middel gebruikt wordt (omgevingstemperatuur, waterinname, lichamelijke activiteit en ander drugsgebruik, waaronder alcohol).
Mogelijke risico’s op de korte termijn zijn:
- Oververhitting (hyperthermie)
- Watervergiftiging (hyponatriëmie)
- Serotoninesyndroom
- Verhoogde kans op hartproblemen (cardiovasculaire problemen)
- Epileptische aanval
- Acute opwindingstoestand
- Leverschade
- Psychische klachten/kater
Een van de mogelijke risico’s op korte termijn is watervergiftiging. Bij een watervergiftiging spelen de nieren ook een rol: als je heel veel water drinkt zorgt dat voor een toename van het bloedvolume en een verlaging van de concentratie zouten (natrium) in je bloed. MDMA zorgt er ook nog eens voor dat je nieren minder water uitscheiden via de urine (je kunt moeilijk of niet plassen). Bovendien heb je door de MDMA meestal geen honger en kun je door de verlaagde speekselproductie moeilijk eten. Dat zorgt ervoor dat je ook geen zouten (natrium) binnenkrijgt. Door die lage concentratie natrium vloeit water van het bloed de hersencellen in, waardoor deze opzwellen. Als je hersencellen opzwellen, dan noemen we dat een hersenoedeem. Omdat je schedel natuurlijk niet mee kan geven ontstaat er een verhoogde druk in de schedel en dat kan leiden tot infarcten, coma en uiteindelijk de dood. De belangrijkste manier om watervergiftiging te voorkomen is niet te veel water te drinken.
Een ander risico is leverschade. Hoewel het niet vaak voorkomt, blijkt uit een aantal gevallen dat het mogelijk is dat het gebruik van xtc leidt tot een leverstoornis, en een heel enkele keer tot een acuut leverfalen. Leverstoornissen kunnen het gevolg zijn van oververhitting. Een onderliggende gevoeligheid kan ook een rol spelen. In die gevallen is er sprake van een leverstoornis zonder dat er sprake is van oververhitting. Een ernstige leverafwijking kan levensbedreigend zijn. Symptomen zijn geelzucht en buikpijn. Deze symptomen kunnen enkele dagen of weken na het xtc-gebruik optreden.
Op de langere termijn bestaan de risico’s voornamelijk uit hersenschade en psychische klachten.
Verder kan gesteld worden dat hoe hoger de dosering en hoe frequenter het gebruik, hoe meer de kans op bovenstaande risico’s toeneemt.
Versie: augustus 2019