Hoe wordt alcohol door het lichaam afgebroken?

Alcohol wordt vooral afgebroken door de lever. De lever doet 1 tot 1,5 uur over de afbraak van 1 standaardglas alcohol. Als je 8 glazen drinkt, is de lever dus 8 tot 12 uur bezig om de alcohol af te breken. Dit betekent dat je na een avond stevig drinken ’s ochtends nog steeds alcohol in je bloed hebt.

Maag

In de maag wordt reeds een deel van de alcohol afgebroken. Dat gebeurt door het enzym ADH dat in het maagslijmvlies zit.

Lever

De lever breekt de alcohol met een snelheid van ongeveer 7 gram per uur af. Een alcoholconsumptie bevat 10 gram. De lever doet dus 1,5 uur over de afbraak van 1 standaardglas alcohol. Hierin zitten wel individuele verschillen. De ondergrens ligt bij 5 tot 6 gram per uur en de bovengrens bij 12 tot 13 gram per uur (1). De afbraak kan ook uitgedrukt worden in het promille per uur. Het lichaam breekt dan 0,002 promille per kg lichaamsgewicht per uur af. Bij de afbraak van alcohol komt energie vrij en wel 7 calorieën per gram alcohol. Van de alcohol die in het bloed komt breekt de lever 95% af. De rest verlaat via de urine, adem en zweet het lichaam.

De afbraak in stappen

De alcohol wordt in aantal stappen afgebroken.

Stap 1: De lever breekt de alcohol af tot aceetaldehyde. Aceetaldehyde is een giftige irriterende stof, het tast de organen aan en is onder andere verantwoordelijk voor de kater.
Stap 2: De lever breekt de aceetaldehyde af tot azijnzuur.
Stap 3: De azijnzuur wordt afgebroken tot water en kooldioxide. Water en kooldioxide worden via urine en ademen uitgescheiden.

Aan mensen met alcoholproblemen wordt wel disulfiram voorgeschreven. Disulfiram zorgt ervoor dat de afbraak van aceetaldehyde tot azijnzuur gestopt wordt. Aceetaldehyde hoopt zich dan op in het bloed waardoor de gebruiker zich heel beroerd voelt.

Bij de afbraak betrokken enzymsystemen

Bij de afbraak van alcohol is een aantal enzymsystemen betrokken.
De belangrijkste zijn:

  1. Het enzymsysteem ADH ofwel alcoholdehydrogenase.
  2. Het enzymsysteem MEOS ofwel het microsomaal ethanol oxyderend systeem.

A.D.H.

Het enzym A.D.H. zit in het maagslijmvlies, darmslijmvlies en de lever. A.D.H. zet de alcohol om in aceetaldehyde. De A.D.H. activiteit in de maag bij vrouwen is slechts 70% van die van de man (1). Hierdoor blijft bij vrouwen bij eenzelfde glas meer alcohol in hun bloed dan bij mannen. De alcohol die in de bloedstroom terecht komt, wordt bijna geheel door A.D.H. in de lever afgebroken tot aceetaldehyde. Een ander enzym in de lever (aldehydedehydrogenase) breekt dit weer af tot azijnzuur.

M.E.O.S.

Dit enzymsysteem wordt actief bij hoge concentraties alcohol en bij chronisch alcoholgebruik. Dit systeem zou een verklaring kunnen zijn voor het feit dat men aan alcohol went (tolerantie).

  1. Spieksma, Alcoholisme (2000)

 

Versie: juni 2020