Bestaat seksverslaving?

Met seksverslaving wordt een sterk en onverzadigbaar seksueel verlangen bedoeld (1) dat ervaren wordt als een dwang (2). Het gedrag is niet te stoppen en leidt tot allerlei problemen: schuldgevoelens, depressie, relatieproblemen, financiële problemen of problemen met justitie.

Bij seksverslaving spreekt men ook wel van het Don Juan complex, nymfomanie en satyriasis (3). Satyr was een Griekse god die een meer dan normale drang naar seks had.

Wel of geen verslaving?

Of je van verslaving kan spreken staat ter discussie. Seksverslaving is niet opgenomen in de DSM V (Diagnostical Statistical Manual). De DSM V is een wereldwijd gebruikt boek waarin de diagnostische criteria van alle psychische stoornissen beschreven zijn. In een vorige editie van de DSM stond het nog wel vermeld.

DSM criteria verslaving

Verslaving wordt vastgesteld aan de hand van 11 criteria van de zogenaamde DSM-V* De DSM-V is een wereldwijd gebruikt boek waarin alle psychiatrische aandoeningen beschreven staan. De DSM spreekt niet van alcoholisme of verslaving maar van “stoornissen in het gebruik van middelen” (substance abuse disorders). Een “stoornis in het gebruik van middelen” kan ontstaan door gebruik van verschillende middelen zoals alcohol, cannabis, opaten, stimulerende middelen.

Voldoe je aan twee of drie criteria dan heb je een milde stoornis in het gebruik van middelen. Voldoe je aan vier of vijf criteria dan is er sprake van gematigde (moderate) stoornis en bij zes of meer symptomen is er sprake van een ernstige stoornis.

De 11 criteria zijn:

  1. Vaker en in grotere hoeveelheden gebruiken dan het plan was.
  2. Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen.
  3. Gebruik en herstel van gebruik kosten veel tijd.
  4. Sterk verlangen om te gebruiken.
  5. Door gebruik tekortschieten op het werk, school of thuis.
  6. Blijven gebruiken ondanks dat het problemen meebrengt in het relationele vlak.
  7. Door gebruik opgeven van hobby’s, sociale activiteiten of werk.
  8. Voortdurend gebruik, zelfs wanneer je daardoor in gevaar komt.
  9. Voortdurend gebruik ondanks weet hebben dat het gebruik lichamelijke of psychische problemen met zich mee brengt of verergert.
  10. Grotere hoeveelheden nodig hebben om het effect nog te voelen oftewel tolerantie.
  11. Het optreden van onthoudingsverschijnselen, die minder hevig worden door meer van de stof te gebruiken.

Seksuele en genderidentiteitsstoornissen

De DSM V benoemt wel de criteria voor seksuele stoornissen als exhibitionisme en voyeurisme.

De DSM V splitst seksuele en genderidentiteitsstoornissen op in 3 hoofdstukken: seksuele disfuncties, genderdysforie en parafiele stoornissen.

Hulp

SA Nederland probeert aandacht te vragen voor seksverslaving. Je kunt er terecht voor informatie en zelfhulp op basis van het 12 stappen model.

Bezoek ook de site Seksualiteit.nl.

Aanmelden bij Jellinek

 

Bronnen:

  1. Carnes, P Out of the shadows, understanding sexual addiction. Minneapolis 1992.
  2. Coleman, E. Is your patient suffering from sexual behaviour? Psychiatric Annual 1992.

 

 

Versie: januari 2021