Medicijnen en alcohol of andere drugs kunnen elkaars werking versterken of juist verminderen. Als het ene middel het andere middel op deze manier beïnvloedt, noemen we dat ook wel een interactie.
Los van de directe interacties van een drug met een medicijn kunnen drugs ook op een indirecte manier gevolgen hebben voor het effect van medicijnen. Als het gebruik bijvoorbeeld zorgt voor slaaptekort, maaltijden overslaan of het vergeten of niet volgens voorschrift innemen van jouw medicatie, kan dit onverwachte gevolgen hebben.
Interacties tabak/nicotine en hoofdpijnmedicatie
Roken zorgt voor een snellere afbraak van anti-migrainepillen zoals naratriptan en zolmitriptan. Wanneer je stopt met roken kan het zijn dat deze middelen in dosering verlaagd moeten worden. Overleg dit altijd met je voorschrijvend arts.
Er zijn verder momenteel geen ernstige interacties bekend. Alleen helemaal zeker weten we het niet, omdat er weinig onderzoek gedaan is naar deze combinatie. Check het bij twijfel altijd bij je huis- of voorschrijvend-arts of bij de apotheek.
Hoofdpijnmedicatie
Hoofdpijn komt veel voor, bijna iedereen heeft er wel eens last van [1]. Naast de veel voorkomende spanningshoofdpijn en migraine bestaat er ook medicatie-afhankelijke hoofdpijn en clusterhoofdpijn.
Spanningshoofdpijn
Spanningshoofdpijn kun je herkennen aan een constante drukkende of knellende pijn. Meestal zit deze hoofdpijn aan beide kanten van het hoofd en heb je geen last van misselijkheid en braken. Spanningshoofdpijn wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een voortdurende spanning van de hoofd- en nekspieren. Zenuwen raken hierdoor geïrriteerd en gaan pijnsignalen afgeven wat voor hoofdpijn zorgt [1].
Migraine
Migraine is een kloppende, bonzende pijn, meestal aan één kant van het hoofd [1]. Het gaat meestal samen met misselijkheid en overgevoeligheid voor licht en geluid [2]. Nog altijd is de oorzaak van migraine onzeker. Waarschijnlijk gaat het om tijdelijke een verstoring van de samenwerking tussen bloedvaten en zenuwbanen in de hersenen [1]. Vaak wordt beweerd dat de bloedvaten verwijd zijn, maar dit is niet het geval [3]. De duur van een aanval kan variëren van vier uur tot drie dagen.
Medicatieafhankelijke hoofdpijn
Medicatieafhankelijke hoofdpijn, de naam zegt het eigenlijk al, wordt veroorzaakt door afhankelijkheid van pijnstillers of migrainemiddelen. Als je deze medicijnen te vaak gebruikt en je wilt ermee stoppen, kan er hoofdpijn ontstaan. Je kunt hier zelfs dagelijks last van hebben. Meestal verdwijnt deze hoofdpijn binnen een maand na het stoppen van het medicijngebruik [1,2].
Clusterhoofdpijn
Clusterhoofdpijn is een zeldzame vorm van hoofdpijn. Het uit zich in extreem stekende of bonzende eenzijdige pijn rondom een oog of de slapen (de zijkanten van het hoofd). Een pijnaanval kan meerdere malen per dag voorkomen en duurt maximaal twee uur. Van misselijkheid is geen sprake, maar de volgende klachten zijn wel kenmerkend: een rood tranend oog, een verstopte neus, zweten en bewegingsdrang. De oorzaak van clusterhoofdpijn is nog onbekend [1,2].
Hoofdpijnmedicatie
Als de hoofdpijn blijft aanhouden, kun je een pijnstiller innemen. Ook kan de huisarts hoofdpijnmedicatie voorschrijven met als doel de aanvallen te verkorten en/of de pijn te verminderen. Medicijnen die werkzaam zijn tegen hoofdpijn, zijn op te splitsen in verschillende groepen:
Pijnstillers
Sommige pijnstillers hebben behalve een pijnstillend ook een koortsverlagend effect.
Voorbeeld: paracetamol (Kinderparacetamol®, Panadol® en Sinaspril-Paracetamol®).
Ontstekingsremmers
Ontstekingsremmende middelen (NSAID’s) werken zowel pijnstillend en koortsverlagend als ontstekingsremmend. Ze worden ingenomen tegen hoofdpijn vanwege het pijnstillende effect.
Voorbeelden: ibuprofen (Advil®, Antigrippine Ibuprofen®, Brufen®, Nurofen®, Sarixell®, Spidifen® en Zafen®), naproxen (Aleve Classic®, Aleve Feminax®, Naprovite®) en diclofenac (Voltaren® en Cataflam®).
Pijnstillers in combinatie met andere middelen
Bij migraine wordt soms aan een pijnstiller een middel tegen misselijkheid toegevoegd. Het vermindert niet alleen de misselijkheid, maar zorg er ook voor dat de pijnstiller beter wordt opgenomen. Ook coffeïne verbetert de opname van de pijnstiller en werkt pijnstillend.
Voorbeelden: paracetamol/codeïne, metoclopramide (Primperan®), domperidon (Gastrocure®, Motilium®), coffeïne (Finimal®, Panadol Plus Nieuwe Formule®, Paracetamol comp®, Witte Kruis®).
Specifieke hoofdpijnmedicijnen
Triptanen
Triptanen worden toegepast bij migraine en clusterhoofdpijn en vernauwen de bloedvaten in de hersenen. Ook kunnen zij het pijnsignaal dat naar de hersenen wordt gestuurd gedeeltelijk blokkeren en de afgifte van stoffen die ontstekingen kunnen veroorzaken remmen. Triptanen geven bijwerkingen als overgevoeligheid, een warm of drukkend gevoel en afname van het gezichtsvermogen. Voorbeelden: sumatriptan (Imigran®), zolmitriptan (Zomig®), naratriptan (Naramig®) en rizatriptan (Maxalt®).
Ergotamine
Ergotamine vernauwt de bloedvaten in de hersenen. Soms wordt er cyclizine aan toegevoegd tegen misselijkheid of coffeïne voor een betere opname. Ergotamine kan bijwerkingen geven als misselijkheid en darmkrampen.
Bètablokkers
Bètablokkers worden ingezet om aanvallen van migraine te voorkomen. Zij remmen de overdracht aan prikkels en de aanmaak van stoffen die pijn veroorzaken. Bètablokkers kunnen bijwerkingen geven als vermoeidheid. Als je diabetes hebt, kan een bètablokker een te lage bloedsuikerspiegel (hypoglykemie of hypo) maskeren.
Voorbeelden: atenolol (Tenormin®), metoprolol (Lopresor® en Selokeen®) en propranolol.
Amitriptyline
Amitriptyline (Sarotex® of Tryptizol®) wordt ingezet bij spanningshoofdpijn en medicatie-afhankelijke hoofdpijn. Amitriptyline (Sarotex® of Tryptizol®) kan dit opheffen. Hoe dit middel precies werkt is onbekend. Amitriptyline kan onder andere de volgende bijwerkingen geven: droge mond, duizeligheid, hardkloppingen, verstopping, overmatig zweten en gewichtstoename.
Estradiol
Sommige vrouwen hebben menstruele hoofdpijn: hoofdpijn in de stopweek van de pil of rond de menstruatie. Estradiol (Climara®, Estraderm®, Estradot® en Systen®) vult het tijdelijke tekort van hormonen aan. De meest voorkomende bijwerkingen zijn misselijkheid, hoofdpijn, gespannen borsten en doorbraakbloedingen.
Infobronnen hoofdpijnmedicatie
- Nederlands Huisartsen Genootschap (2004). NHG-standaard Hoofdpijn M19 (20Okt.2008).Nederlands Huisartsen Genootschap (2006). NHG-patiëntenfolder: Hoofdpijn. (23Okt.2008). NHG-ziektebeschrijvingen: Hoofdpijn. (20Okt.2008).
- Farmacotherapeutisch Kompas (2008). Onafhankelijke geneesmiddelinformatie voor professionals in de zorg. (14Okt.2008). www.fk.cvz.nl
- Pharmaceutisch Weekblad (2008). Toekomstige migrainemiddelen. Pharmaceutisch Weekblad, jaargang 38, p. 10.
- PartyAndPlay (2006). Chems & meds, wisselwerkingen algemeen. (21Okt.2008).
- Wetenschappelijk Instituut Nederlandse Apothekers (2007). Imigran. (21Okt.2008).
- Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (2007). Informatorium Medicamentorum. ’s Gravenhage: WINap
- Sijes, M. (verslavingsarts). Migrainemedicatie. (23Okt.2008). Amsterdam.
- Touw, D. (2001). Interacties tussen geneesmiddelen en drugs, een nieuw terrein voor het bewakingssysteem. Pharmaceutisch Weekblad, jaargang 136 nr. 40.
- De Wit, R. & Sijes, M. (z.d.). Alle vragen en antwoorden. (20Okt.2008). https://www.drugsinfoteam.nl
- Kerssemakers, R., Meerten, R. van, Noorlander E., & Vervaeke (2008). Drugs en alcohol: gebruik, misbruik en verslaving. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.