Alcoholbeleid in de sportkantine – samen sterk voor een gezonde club
De kantine is vaak het kloppend hart van de vereniging: een plek waar spelers, ouders en supporters samenkomen. Juist daar kan alcohol een vanzelfsprekende rol spelen, terwijl duidelijke afspraken veel verschil maken.
Jellinek ondersteunt sportclubs bij het opstellen en uitvoeren van een praktisch en gedragen alcoholbeleid, met advies, trainingen en voorbeelden die direct toepasbaar zijn in de praktijk.
Waarom aandacht voor alcohol in de sportkantine?
Je geeft een goed voorbeeld aan de jeugd
Zien drinken doet drinken. In de sportkantine komen ook kinderen en jongeren. Als zij zien dat alcohol drinken de norm is, beginnen ze vaak zelf eerder. Met een duidelijk en zichtbaar beleid laat je zien dat verantwoord omgaan met alcohol belangrijk is. Dat helpt om het begin van alcoholgebruik uit te stellen en risico’s te verkleinen.
Het voorkomt gedoe en boetes bij controles
In de Alcoholwet staat dat er geen alcohol geschonken mag worden aan minderjarigen of mensen die al zichtbaar dronken zijn. Met goede afspraken en getrainde vrijwilligers wordt naleving makkelijker.
Dat geeft rust achter de bar, maakt het werk prettiger en voorkomt lastige discussies. Zo voorkom je boetes en verloopt een controle soepel en zonder stress.
Verkleint de kans op overlast of incidenten
Alcohol kan leiden tot vervelende situaties, zoals ruzies of onveilig gedrag. Door helder beleid en actief toezicht verklein je de kans op overlast in en rond de club. Dat maakt het prettiger voor leden, (bar)vrijwilligers, bezoekers en omwonenden.
Ons gratis aanbod voor sportverenigingen
Jellinek kan kosteloos:
-
Sportclubs adviseren bij het opstellen of verbeteren van hun alcoholbeleid (volgens de richtlijnen van NOC*NSF).
-
IVA-trainingen op locatie aanbieden voor barvrijwilligers, met aandacht voor draagvlak en praktische vaardigheden.
-
Meedenken over andere initiatieven rondom middelengebruik binnen de sportclub.
Adviseren bij alcoholbeleid
Wij helpen graag bij het adviseren rondom het opstellen of verbeteren van alcoholbeleid bij jullie vereniging.
- Samen kijken naar jullie bestuursreglement/alcoholbeleid en afspraken.
- Praktische tips en voorbeelden van andere clubs.
- Ondersteuning bij het schrijven of bijwerken van beleid.
Hiervoor maken wij gebruik van de Richtlijnen voor Alcoholbeleid Sportclubs, opgesteld door o.a. NOC*NSF en sportbonden.
IVA-trainingen (Instructie Verantwoord Alcohol Schenken)
Verenigingen die alcohol schenken moeten zorgen voor gekwalificeerde barvrijwilligers. De Instructie Verantwoord Alcoholschenken (IVA) helpt jouw club om aan deze regel te voldoen.
- Interactieve training van ongeveer 2,5 uur
- Vrijwilligers leren verantwoord schenken
- Barmedewerkers voelen zich zeker achter de bar
- Training kan online of op jullie eigen club
Meedenken over initiatieven rondom middelengebruik
Naast alcoholbeleid en de IVA-training denken we graag mee over andere manieren om middelengebruik binnen de club bespreekbaar te maken. Dit kan op verschillende manieren:
- Advies over het opstellen van een rookbeleid of rookvrije plekken rond de sportvelden
- Ondersteuning bij thema-avonden of ouderbijeenkomsten over alcohol, roken, vapes of andere drugs
- Praktische materialen en voorbeelden om deze onderwerpen bespreekbaar te maken binnen de club.
Zo helpen we de club om een gezonde en veilige omgeving te creëren, die past bij jullie leden en vrijwilligers.
Samen aan de slag?
Wil je meer weten of direct aan de slag? Neem contact op met Nabil Ben Cherif.
We komen graag langs om kennis te maken en samen te kijken wat er bij jullie past.
De Alcoholwet en regels vanuit de gemeente
De Alcoholwet geldt voor alle plekken waar alcohol wordt verkocht of geschonken, dus ook voor sportkantines.
De wet helpt om het gezellig én veilig te houden in de club en jongeren te beschermen.
Alcoholwet: wat betekent dit voor sportverenigingen?
Voor sportverenigingen betekent dit onder andere:
- Geen alcohol voor jongeren onder de 18 jaar.
- Geen alcohol schenken aan iemand die dronken is of duidelijk onder invloed.
- Tijdens schenktijden is er altijd minstens één barvrijwilliger aanwezig die de Instructie Verantwoord Alcohol Schenken (IVA) heeft gevolgd.
- De club heeft een bestuursreglement waarin staat wie mag schenken, op welke tijden en welke afspraken er zijn rond alcohol. Dit reglement moet door de gemeente worden goedgekeurd.
Meer lezen over de wettelijke verplichtingen rondom alcohol? Bekijk het hoofdstuk Alcohol in het Handboek Wet en Regelgeving van NOC*NSF.
Wat zijn de regels vanuit de gemeente?
Gemeenten maken aanvullende afspraken over preventie en handhaving. Deze worden vastgelegd in het gemeentelijk Preventie- en Handhavingsplan.
In het Preventie- en handhavingsplan middelen 2025 – 2026 van de gemeente Amsterdam is concreet afgesproken rondom sport:
-
Extra ondersteuning van sportverenigingen bij het opstellen en handhaven van een effectief alcoholbeleid. Deze taak is belegd bij Jellinek, zij zoeken hiervoor de samenwerking met o.a. Sport & Bos en NOC*NSF.
-
Daarnaast wordt er gestreefd naar een nalevingspercentage van 100% op NIX18 in 2040, dit sluit aan op de deelstellingen van het Nationaal Preventieakkoord
Hoe gaat het nu met de naleving?
De naleving van NIX18 in sportkantines kan nog beter.
In 2024 voerde onderzoeksbureau Objectief een onderzoek* uit naar de naleving van de leeftijdsgrens van 18 jaar uit. Uit dit onderzoek blijkt dat de naleving in de sportkantines 22,4% is. Hiermee is na een lichte stijging tussen 2016 (16,7%) en 2022 (28,8%) weer sprake van een lichte daling in de naleving van de leeftijdsgrens in sportkantines. Er zijn lokaal echter grote verschillen.
In Amsterdam is de naleving stapsgewijs gedaald van 19% in 2016 naar 8% in 2024. Daarmee scoren sportclubs fors lager dan alle andere branches zoals cafetaria’s (15%), horeca (36%) en slijterijen (55%).
*Hessels, M., Geerlings, M. et. al. (2024). Landelijk onderzoek naar de naleving van de leeftijdsgrens bij alcohol- en tabaksverkoop in 2024. Nijmegen: Bureau Objectief, in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Hoe staat het er nu voor in Amsterdam?
8%
van sportclubs voldoet aan de regels van NIX18 (in 2024)
22%
is het landelijk gemiddelde
100%
is de doelstelling voor 2040
8%
van sportclubs voldoet aan de regels van NIX18 (in 2024)
22%
is het landelijk gemiddelde
100%
is de doelstelling voor 2040
Meer lezen of materialen bestellen?
- Leeftijdschecker van NIX - Trimbos-instituut
- Infosheet verantwoord alcoholbeleid in sportkantines (PDF)
- Alcohol in sportkantines - Expertisecentrum Alcohol
- Alcohol en kantine van de sportverenging - NOC*NSF
- Richtlijnen alcoholbeleid sport (NOC*NSF)
- Model bestuursreglement alcohol in sportkantines (PDF)
- Online IVA voor sportverenigingen