Wat zijn de risico’s van cocaïne?

Kortetermijnrisico’s

Er zijn de volgende kortetermijnrisico’s:

Pure of versneden cocaïne?

Zuivere cocaïne heeft ook risico’s, zeker als je versneden cocaïne gewend bent en in één keer veel te veel neemt. Bij zuivere cocaïne zal je dus een geringere dosis moeten nemen. Versneden cocaïne hoeft niet extra gevaarlijk te zijn als het versneden is met suikers zoals manitol. Meestal is het echter versneden met allerlei medicijnen.

Risico’s voor hart en bloedvatenstelsel

Cocaïne verhoogt de hartslag en vernauwt de bloedvaten. Het hart heeft meer zuurstof nodig, maar krijgt door de vernauwde bloedvaten juist minder. Het hart moet dus harder werken om aan zuurstof te komen. Daarbij komt nog eens dat in vernauwde bloedvaten het bloed langzamer stroomt. Hierdoor kunnen bloedcellen aan elkaar plakken en klontjes vormen.

Dit alles wordt erger wanneer bloedvaten door ouder worden al enigszins aangetast zijn. Het reeds vernauwde vat wordt door de cocaïne verder vernauwd.

De sterfte door hartinfarcten door cocaïne wordt niet gemeten. Sterfte door hartaandoeningen worden onder natuurlijke doodsoorzaken gecodeerd. Toch zou de sterfte best wel eens hoger kunnen zijn dan gedacht.

Volgens een artikel in de Guardian van juli 2011 zou 1 op de 4 niet-fatale hartaanvallen van mensen onder de 45 jaar in verband staan met cocaïnegebruik. Volgens de werkgroep cijfers van de Nederlandse Hartstichting bedraagt het aantal hartinfarcten tussen de 30 en 45 jaar bij mannen 2750 en bij vrouwen 1368 gevallen per jaar. Samen 4118. Als 1 op de 4 hartinfarcten veroorzaakt wordt door cocaïne zou het algauw om 1000 gevallen gaan.

Terug naar top

Neusslijmvlies

Cocaïne werkt vaatvernauwend. Coke lost zich op in het neusslijmvlies. De bloedvaten in het slijmvlies vernauwen zich. Hierdoor krijgen de cellen in het neusslijmvlies onvoldoende bloed. Het gevolg daarvan is dat de cellen onvoldoende zuurstof en onvoldoende voeding krijgen. Het slijmvlies kan hierdoor ontstoken raken.

Door de ontsteking gaat het neusslijmvlies extra slijm produceren. Gebruikers krijgen dan een loopneus. Dit wordt wel een ‘Colombiaanse verkoudheid’ genoemd. Ontstoken slijmvlies kan ook erg pijnlijk zijn.

De gesnoven coke kan ook in de voorhoofdsholte terechtkomen en daar verstoppingen en hoofdpijn veroorzaken.

Terug naar top

Vermoeidheid

Cocaïne put je uit. Je vermoeidheid wordt onderdrukt waardoor je over je grens gaat.

Terug naar top

Psychische klachten

Bij sommige cocaïnegebruikers kan depressiviteit ontstaan. Hoe vaker en hoe meer er gebruikt wordt, hoe groter de kans dat iemand zich op langere termijn depressief gaat voelen. Daarnaast zijn er klachten als gevoelens van derealisatie, angst, verminderde concentratie, vermoeidheid, gevoel van schokken in het hoofd, tintelingen, spiertrekkingen, zichtproblemen en duizelingen. Voor meer informatie zie de volgende pagina: Wat voor klachten kun je krijgen na drugsgebruik?

Moeite met seks

Cocaïne kan van invloed zijn op de seksualiteit en op de seksuele beleving:

Indirect
De stofjes die door cocaïne afgescheiden worden zijn onder ander dopamine en norepinefrine. Bij veel gebruik kunnen deze stofjes uitgeput raken. Is dat het geval dan kun je minder van seks genieten en is het moeilijker om tot een orgasme te komen. Het uitputten van de voorraden kan uiteindelijk leiden tot impotentie.

Direct
Soms smeren mensen coke op de eikel, anus of vagina. Cocaïne verdooft plaatselijk waardoor mensen wat langer door kunnen gaan met seks. Cocaïne vernauwt ook de bloedvaten. Hierdoor kan het slijmvlies gaan ontsteken waardoor er een grotere kans is op overdracht van virussen.

De effecten van cocaïne zijn verschillend voor man en vrouw en afhankelijk van de mate en frequentie van gebruik. Hieronder volgen de effecten bij een lage dosis, hoge dosis en bij langdurig voortgezet gebruik.

Lage dosis

Mannen: een lage dosis stimuleert meestal het verlangen en het vermogen tot het krijgen van een erectie, terwijl het klaarkomen wordt uitgesteld.
Vrouwen: het effect is bij vrouwen minder eenduidig. Een lage dosis kan het verlangen zowel vergroten als verminderen. De intensiteit van het orgasme wordt vergroot.

Hoge dosis

Mannen: bij een hoge dosis kan het zijn dat de man geen erectie meer kan krijgen. Als toch een erectie optreedt, duurt deze vaak langer en wordt het klaarkomen uitgesteld. Het euforische gevoel van het gebruik van de cocaïne kan ertoe leiden, dat ‘gewone’ seks ineens minder lekker lijkt.
Vrouwen: bij hoge dosis vermindert het verlangen meestal. Intensiteit van het orgasme kan zowel vergroot als verminderd worden. Het euforische gevoel van het gebruik van de cocaïne kan ertoe leiden, dat ‘gewone’ seks ineens minder lekker lijkt.

Terug naar top

Cocaïne en alcohol

Combineer je cocaïne met alcohol dan wordt de belasting voor hart en bloedvaten groter. Cocaïne en alcohol leiden tot de vorming van een nieuwe stof: coca-ethyleen. Deze stof stimuleert de hartslag en werkt vaatvernauwend. Ook zit coca-ethyleen veel langer in het bloed dan cocaïne waardoor zij het hart langduriger belast.

Terug naar top

Spuiten

Als cocaïne gespoten wordt levert dat extra risico’s op. Er kunnen ontstekingen op de insteekplaatsen ontstaan. Gebruik van spuiten die al door een ander gebruikt zijn geeft risico op ontstekingen of besmetting met het hepatitis- of aids-virus.

Terug naar top

Dodelijke risico’s

Bij snuiven van cocaïne kan een overdosis optreden. Bij spuiten en roken of basen van coke is de kans hierop echter veel groter dan bij snuiven. Het gevolg van een overdosis coke kan variëren tussen het verkeerd vallen van de coke tot het daadwerkelijk zoveel nemen dat men overlijdt. Beide zijn bij snuiven mogelijk.

Als de cocaïne verkeerd valt, voelen gebruikers zich onrustig, angstig en achterdochtig. Soms kan deze achterdocht zo hevig worden dat het verandert in een complete waan. Gebruikers zijn dan bijvoorbeeld bang om achtervolgd te worden.

Een overdosis kan echter nog ernstiger verlopen en leiden tot hart- en ademhalingsproblemen met de dood als gevolg. Bij spuiten kan de dood zeer snel intreden, al na enkele minuten. Ook bij roken en basen kan het snel gaan.

De oorzaken van een fataal lopende overdosis cocaïne zijn:

  • storingen van het hart en vaatstelsel

Een te grote dosis coke kan leiden tot een sterke onregelmatige werking van het hart. Uiteindelijk kan de hartwerking wegvallen. Ook kan cocaïne de bloeddruk verhogen. Deze kan zo snel stijgen dat een zwak bloedvat in het hoofd knapt en de gebruiker sterft aan een hersenbloeding. Onbekend is hoeveel mensen overlijden als gevolg van hartproblemen. Overlijden aan een hartaandoening wordt meestal geregistreerd als een natuurlijke doodsoorzaak.

  • achter elkaar optreden van epileptische aanvallen

Epileptische aanvallen kunnen elkaar in zeer hoog tempo opvolgen waardoor het bewustzijn tussen de aanvallen niet meer terugkeert.

  • storingen in het ademhalingsstelsel

Deze storingen kunnen optreden met uiteindelijk een ademhalingsstilstand als gevolg.

Hoeveel cocaïne is dodelijk?

Of een dosis giftig of dodelijk wordt, is afhankelijk van het individu. Sommige mensen blijven in leven na een aantal grammen, terwijl bij mensen die een allergie hebben voor cocaïne een kleine dosis al te veel kan zijn.

De lichamelijke conditie en eventuele ziekten die iemand heeft, zijn hierbij natuurlijk ook van groot belang. Iemand met een hartafwijking of met een defect bloedvat in de hersenen loopt natuurlijk grote risico’s. Ook de combinatie met andere drugs, bijvoorbeeld alcohol, kan voor een extra risico zorgen. Een algemeen geldende norm voor te hoge doseringen is daarom moeilijk te geven, temeer daar cocaïne ook vaak versneden is.

Terug naar top

Langetermijnrisico’s

Naast verslaving (zie bij verslavingskans) zijn er de volgende langetermijnrisico’s:

Verandering in persoonlijkheid

Mensen die veel en regelmatig cocaïne gebruiken, kunnen veranderen in onaardige personen: koel, arrogant en egoïstisch. Bovendien zijn ze vaak prikkelbaar, geïrriteerd en rusteloos. Dit kan leiden tot allerlei ruzies. De omgeving heeft dit soort veranderingen vaak eerder in de gaten dan de gebruiker zelf.

Terug naar top

Oververmoeidheid en depressies

Cocaïne kan leiden tot oververmoeidheid, uitputting en depressieve gevoelens. Men put zichzelf volledig uit.

Terug naar top

Agressie en achterdocht

Bij zeer veel cocaïnegebruik kan een gebruiker het contact met de realiteit verliezen en zich bedreigd voelen. De gebruiker wordt paranoïde en daardoor soms agressief.

Terug naar top

Gewichtsverlies

Cocaïne kan ook leiden tot gewichtsverlies. Door gebrek aan eetlust gaat de conditie achteruit.

Terug naar top

Verminderd seksueel verlangen

Mannen: langdurig gebruik vermindert het seksuele verlangen. Het vermindert het vermogen tot het krijgen van een erectie en het klaarkomen. Bij verdere uitputting van de voorraden dopamine en norepinefrine, kan het verlangen volledig verdwijnen en kan impotentie ontstaan.

Vrouwen: langdurig gebruik vermindert het verlangen en het vermogen om een orgasme te hebben. Bij verdere uitputting kan verlangen volledig verdwijnen.

Terug naar top

Risico’s van cocaïne ten opzichte van andere middelen

Bij de beoordeling van de risico’s moet je kijken naar een aantal aspecten zoals de kans op lichamelijke schade (giftigheid), verslaving en de kans dat je door het gebruik sociale schade oploopt.

Een commissie van experts heeft in 2009 een rangorde aangebracht in drugs door ze te beoordelen op deze aspecten. Snuifcocaïne staat op de 5e plaats, basecoke op de 2e plaats.

Hieronder de tabel met de rangschikking van drugs op de verschillende aspecten.

Acute Toxiciteit Chronische Toxiciteit Verslaving Sociale schade op Individueel niveau Sociale schade op bevolkingsniveau
Heroïne Tabak Heroïne Basecoke Alcohol
Basecoke Basecoke Basecoke Heroïne Tabak
Metamf Alcohol Tabak Alcohol Basecoke
Alcohol Metamf Metamf Tabak Heroïne
Cocaïne Cocaïne Cocaïne Cocaïne Cocaïne
GHB Heroïne Alcohol Metamf Cannabis
Amf Amf Amf Amf Benzo
Ketamine Cannabis Benzo GHB Amf
Lsd Xtc GHB Cannabis Xtc
Xtc Khat Cannabis Benzo’s GHB
Benzo Ketamine Ketamine Xtc Metamf
Paddo’s Benzo Khat Ketamine Ketamine
Cannabis GHB Xtc Lsd Paddo’s
Tabak Lsd Paddo’s Paddo’s Lsd
Khat Paddo’s Lsd Khat Khat

Terug naar top

Bron

Ranking van drugs, RIVM (2009)

Versie: oktober 2019