Lachgas, hoe zat het ook alweer?

Je hebt vast weleens van lachgas gehoord. Misschien heb je de patronen op straat gezien of heb je de nieuwsberichten en discussie in de media gehoord. Misschien heb je het zelf ook weleens gebruikt. Maar wat is lachgas nou eigenlijk? En waarom hoor je er nu zoveel over? 

Wat is lachgas? 

Lachgas (N2O), (distikstofmonoxide) is, zoals de naam al zegt, een gas. Het heeft geen kleur, het heeft een zoete geur en smaak, en het verdooft. Het wordt gebruikt als pijnstiller door tandartsen en in ziekenhuizen bij bijvoorbeeld bevallingen of mensen met prikangst. Het lachgas dat in de medische wereld wordt gebruikt wordt altijd gemengd met de juiste verhouding zuurstof. Daarnaast wordt lachgas gebruikt als drijfgas in de voedingsindustrie voor o.a. slagroom. 

Gebruik van lachgas 

Lachgas lijkt erg populair te zijn als drug, want je hoort er veel over. Maar is dat ook zo?
Uit onderzoek blijkt dat 9,4% van de jongeren onder de 18 jaar en 28,7% van de studenten het ooit heeft gebruikt (Nationale Drug Monitor, 2019). Dat lijkt niet direct heel veel. Waarom dan zoveel commotie? Mede omdat het middel gemakkelijk en legaal verkrijgbaar is. Lachgas heeft een onschuldig imago, jongeren denken dus dat er geen of weinig risico’s aan zitten. Maar lachgas heeft wel degelijk risico’s. Zo zijn er jongeren die hun eigen gebruik niet meer in de hand hebben en bijvoorbeeld verlammingsverschijnselen kunnen krijgen.  

Effecten van lachgas 

Lachgas heeft effect op de hersenencellen: het blokkeert de glutamaatreceptor. De normale werking van glutamaat wordt dus veranderd. Normaal activeert glutamaat de hersenen. Door lachgas wordt die werking tijdelijk geremd. Er ontstaat een soort dromerig vrolijke roes die wat lijkt op dronkenschap. Je krijgt een gevoel van bijna-bewustzijnsverlies. Geluiden klinken anders. Je veranderde waarneming kan leiden tot giechelig gedrag of lachbuien, vandaar de naam lachgas, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn.
Het kan namelijk ook onrust of angst geven. Je stemming en de plek waar je een middel gebruikt kunnen invloed hebben op het effect. Ieder lichaam, ieder mens maar ook iedere situatie is per slot van rekening anders.
Na een paar minuten ben je weer nuchter. Het lachgas is je lichaam weer uit omdat je het hebt uitgeademd. 

Risico’s van lachgas 

Zoals hierboven al genoemd is zijn er wel degelijk risico’s aan het gebruik van lachgas, zeker als je het op een onveilige manier gebruikt. Wat zijn de risico’s en wat kun je daartegen doen? 

We beginnen met het belangrijkste risico op de lange termijn: verlammingsverschijnselen. Hoe wordt dat veroorzaakt?

• Vitamine B12 tekort
  Lachgas verstoort de opname van vitamine B12. Vitamine B12 is belangrijk voor je zenuwen, om te zorgen dat ze goed blijven functioneren. Als je lichaam niet genoeg vitamine B12 opneemt, kan dit leiden tot klachten als tintelingen in tenen en vingers, langdurige duizeligheid en pijnscheuten in de ledematen. Dit noemen we neurologische stoornissen. Er kan al een tekort optreden na het gebruik van 10 ballonnen meerdere dagen achter elkaar.
  Meestal is de schade wel behandelbaar met fysiotherapie of vitamines toegediend door het ziekenhuis. Maar soms is er ook blijvende schade. Mensen kunnen dan last houden van spierzwakte, verminderde balans, verminderde conditie of van tintelingen en een dof of koud gevoel in de handen en voeten. Ook als het behandelbaar is, kan het een lang en vervelend traject zijn.
  
• Verslaving 
  Verslaving aan lachgas komt niet veel voor maar het kan niet uitgesloten worden. Hoe regelmatiger lachgas wordt gebruikt, hoe vaker craving (de zin om opnieuw te gebruiken) en gewenning worden ervaren. 

Er zijn ook risico’s op de korte termijn. 

• Zuurstoftekort in de hersenen 
  Als je blijft in– en uitademen in de ballon of wanneer je meerdere ballonnen achter elkaar gebruikt in één sessie, bestaat de kans op zuurstoftekort in de hersenen. Dit kan leiden tot duizeligheid, verwardheid en hoofdpijn. Ook kan je flauwvallen met daarbij kans op valpartijen en ongelukken. Het is daarom een goed idee lachgas altijd zittend of liggend te gebruiken. 
• Verkeer 
  Deelname aan het verkeer is zowel tijdens als na het gebruik van lachgas zeer gevaarlijk doordat het effect nog kan ‘na-ijlen’. Zorg er daarom voor dat je minstens een uur nuchter bent voor je je weer in het verkeer begeeft. 
• Bevriezen van longen 
  Lachgas moet je nooit rechtstreeks vanuit een patroon of slagroomspuit inhaleren omdat het dan zo koud is dat je longen kunnen bevriezen. Gebruik dus altijd een ballonnetje. 

Combigebruik lachgas en andere middelen 

Het combineren van verschillende soorten drugs is extra riskant en onvoorspelbaar. Bij de meeste gemelde incidenten na het gebruik van lachgas  was er sprake van combinatiegebruik. Vooral de combinatie met verdovende middelen zoals alcohol zijn gevaarlijk. Door het verdovende effect van alcohol is er geen goede, adequate ademprikkel. Dit kan er toe leiden dat iemand onvoldoende zuurstof binnenkrijgt, wat in de meest extreme gevallen kan leiden tot een hartaanval. Gelukkig komt dat maar zelden voor. Maar het combineren van verschillende verdovende middelen heeft altijd als risico dat het verdovende effect van de afzonderlijke middelen éxtra sterk wordt. Dit kan een dempende werking hebben op de bloeddruk, hartslag en ademhaling.  

Als je lachgas wilt gebruiken wees je dan bewust van de risico’s, en zorg dat je deze zoveel mogelijk beperk door middel van bovengenoemde tips. Gebruik niet te vaak en niet te veel, en zorg ervoor dat je goed in je vel zit en in een prettige omgeving bent.  

Bronnen 

https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/drugsgebruik/cijfers-context/huidige-situatie-jongeren#node-gebruik-harddrugs-paddos-en-lachgas-onder-studenten 

https://www.trimbos.nl/docs/fff0f1ee-c774-4ed0-adbb-b63493d6450f.pdf 

https://www.drugsinfoteam.nl/drugsinfo/lachgas/lachgas-feiten 

https://www.unity.nl/drug/lachgas/ 

https://www.drugsenuitgaan.nl/middelen/andere-drugs/lachgas/risico-lachgas 

https://www.drugsenuitgaan.nl/middelen/andere-drugs/lachgas/combigebruik-lachgas