Hoeveel mensen zijn verslaafd aan alcohol en hoeveel komen hiervoor in behandeling?

In Nederland drinken 11,6 miljoen mensen. Er zijn 1.29 miljoen zware drinkers waarvan ruim 78.400 mensen afhankelijk zijn van alcohol. Hieronder een tabel met het aantal mensen dat zwaar drinkt, het aantal mensen met een verslaving en het aantal dat in behandeling is.

Zware Drinkers

Het CBS maakt bij zware drinkers een onderscheid tussen mannen en vrouwen. Een man is een zware drinker als hij minstens 1 keer per week 6 of meer glazen alcohol op één dag drinkt. Een vrouw is een zware drinker als zij minstens 1 keer per week 4 of meer glazen alcohol op 1 dag drinkt. Volgens het CBS (2016) heeft 80,4% van de Nederlanders ouder dan 18 alcohol het afgelopen jaar alcohol gedronken. Van deze groep is 8,5% een zware drinker (1); 10,2% van de mannen en 6,9% van de vrouwen.

Alcohol misbruikers

Misbruik van alcohol staat beschreven in de DSM V (een internationaal handboek voor de Psychiatrie waarin alle psychische stoornissen beschreven zijn). Van alcoholmisbruik is sprake als je het afgelopen jaar tenminste één van de volgende verschijnselen hebt gehad:

  • Gebruik in gevaarlijke situaties (autorijden of bedienen van gevaarlijke machines)
  • Door gebruik in aanraking komen met politie of justitie
  • Gebruik heeft nadelige gevolgen voor school of werk.
  • Doorgaan met gebruik ondanks dat dat problemen oplevert (ruzie met partner, vechtpartijen).

In 2007-2009 is vastgesteld hoeveel mensen voldeden aan de criteria voor misbruik (toen nog met de DSM IV). Van de bevolking tussen 18 en 64 jaar misbruikt 3.7% alcohol. Dit zijn 395.000 mensen (2). Bij mannen bedraagt het percentage 5.6% bij vrouwen 1.8%.

Mensen met een alcohol verslaving

Afhankelijkheid van alcohol staat ook beschreven in de DSM V. Van verslaving of afhankelijkheid is sprake als je het afgelopen tenminste drie van onderstaande verschijnselen hebt gehad:

  • Meer gebruiken dan je wilt;
  • Willen stoppen maar niet kunnen;
  • Veel tijd besteden aan gebruik of aan bijkomen van gebruik;
  • Een sterk verlangen naar en een sterke behoefte hebben om het middel te gebruiken (craving);
  • Gebruik heeft nadelige gevolgen voor school, werk, hobby’s en sociale activiteiten;
  • Doorgaan met gebruik ondanks dat je weet dat gebruik problemen veroorzaakt of verergert;
  • School, werk, hobby’s en belangrijke sociale activiteiten opgeven vanwege het gebruik;
  • Steeds maar weer het middel gebruiken, zelfs als het je in gevaar brengt;
  • Doorgaan met gebruik ondanks dat je weet dat je een fysiek of psychisch probleem hebt;
  • Ontwikkeling van tolerantie d.w.z. een behoefte aan steeds grotere hoeveelheden om onder invloed te raken;
  • Last hebben van onthoudingsverschijnselen.

In 2007-2009 is vastgesteld hoeveel mensen voldeden aan de criteria voor afhankelijkheid (toen nog met de DSM-IV). Van de bevolking tussen 18 en 64 is 0.7% afhankelijk van alcohol. Dit zijn 82.400 mensen (2). Bij mannen bedraagt het percentage 1%, bij vrouwen 0,5%.

Aantal in behandeling

In 2015 waren 29.374 mensen in behandeling voor alcohol. 72% van hen was man en 28% vrouw (3). De Stichting IVZ houdt voor heel Nederland bij hoeveel mensen zich bij de verslavingszorg aanmelden.

Bronnen

  1. Centraal Buro Statistiek, 2016
  2. Nemisis 2- 2007-2009. Trimbos Instituut.
  3. Kerncijfers 2015, IVZ (2016)

 

Versie: februari 2018