Therapie-effectonderzoek

Behandeling van PTSS en verslaving: tegelijkertijd of na elkaar?

Problematisch middelengebruik en Posttraumatische Stressstoornis (PTSS) komt in de klinische praktijk regelmatig voor. Binnen de verslavingszorg voldoet 20%-30% van de patiënten aan een diagnose voor PTSS. Volgens de huidige standaard wordt bij deze patiëntengroep eerst het problematische middelengebruik aangepakt, gevolgd door een behandeling voor traumaverwerking. Er zijn echter aanwijzingen voor een functionele relatie tussen PTSS en middelengebruik. Zo blijkt terugval in middelengebruik vaak gerelateerd te zijn aan PTSS symptomen. Binnen Jellinek wordt momenteel een klinisch onderzoek (gerandomiseerde klinische trial) uitgevoerd, waarbij de effectiviteit van een behandeling voor PTSS en verslaving die tegelijkertijd wordt gegeven, wordt vergeleken met het effect van een behandeling waarin eerst de verslaving en daarna de PTSS wordt behandeld. Ook is er eerder al een onderzoek geweest bij Jellinek waarin een behandeling voor PTSS en verslaving werd vergeleken met een reguliere behandeling voor verslaving bestaande uit cognitieve gedragstherapie (CGT). Eén studie had betrekking op ambulante cliënten en één was gericht op dagklinische en klinische cliënten. In dit eerste onderzoek werd ook, om de detectie van PTSS bij cliënten met verslavingsproblematiek te verbeteren, een korte screeningslijst ontwikkeld en getoetst.

• Promovendi: Sera Lortye (promovendus; GZ-psycholoog Jellinek) en Joanne Will (promovendus; psycholoog Jellinek)

Overige betrokken onderzoekers:
• Prof.dr. Anneke Goudriaan (Arkin/Jellinek, AMC)
• Prof.dr. Arnoud Arntz (UvA)
• Dr. Marleen de Waal (Jellinek)
• Dr. Loes Marquenie (Jellinek)

Periode: 2019-2023
Status: klinisch onderzoek loopt (inclusie cliënten)

De prevalentie en behandeling van verslaving en ADHD

ADHD is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van een verslaving. ADHD komt dan ook vaker voor bij mensen met een verslaving dan in de algemene bevolking (Emmerik-van Oortmerssen et al, 2012). Aangezien schattingen van het vóórkomen van ADHD bij verslaving sterk verschillen, is door middel van een internationale multi-center studie onderzoek gedaan naar de prevalentie van ADHD in diverse landen en onder diverse verslaafde populaties (van de Glind et al, 2014). Er werden bijna 3600 patiënten in dit onderzoek geïncludeerd; de gemiddelde ADHD prevalentie was 14%. Jellinek heeft ook behandelonderzoek opgezet naar de behandeling van deze doelgroep. Aangezien het effect van medicatie voor ADHD bij patiënten met verslavingsproblematiek wisselend is, en cognitief-gedragstherapeutische (CGT) behandeling voor ADHD effectief is bij volwassen patiënten met ADHD zonder comorbiditeit, hebben onderzoekers en behandelaars van Jellinek een geïntegreerde behandeling ontwikkeld waarin een behandeling met cognitieve gedragstherapie voor ADHD is gecombineerd met een behandeling voor verslaving. Uit de resultaten van dit onderzoek blijkt dat dit nieuwe geïntegreerde behandelprotocol voor verslaving en ADHD effectief is: de ADHD problematiek vermindert bij de gecombineerde behandeling meer.

• Promovendus: Kathelijne van Oortsmerssen

Overige betrokken onderzoekers:
• Dr. E. Vedel (Jellinek, Sinai Centrum)
• Prof.dr. W. van den Brink (AMC)
• Prof.dr. R. Schoevers (RUG)
• Prof.dr. A. Goudriaan (Arkin, AMC)
• Dr. M. Blankers (Arkin)

Periode: 2012-2017
Status: onderzoek afgerond

Farmacotherapie voor base-cocaïne afhankelijkheid

Verslaving aan cocaine, met name wanneer gebruikt in de vorm van basen, is een van de meest problematische vormen van verslaving in Nederland. De behandelmogelijkheden voor deze groep zijn vooralsnog beperkt. In een multi-centre studie (CATCH), geinitieerd vanuit het Parnassia Addiction Research Center, werden verschillende nieuwe farmacotherapeutische behandelingen voor deze doelgroep onderzocht. Binnen Jellinek betreft het de evaluatie van het voorschrijven van modafinil in combinatie met cognitieve gedragstherapie.

• Promovendus: Mascha Nuijten

Overige betrokken onderzoekers:
• Dr V. Hendriks (PARC)
• Prof.dr. W. van den Brink (AMC)
• Prof.dr. A. Goudriaan (Arkin/Jellinek, AMC)
• Drs P. Blanken (PARC)

Periode: 2011-2016
Status: onderzoek afgerond