Risico’s speedgebruik

• risico’s korte termijn
• risico’s lange termijn
• risico’s ten opzichte van andere middelen

Risico’s korte termijn

Oververhitting

Speed verhoogt de lichaamstemperatuur. Net zoals bij XTC kan door speedgebruik – in een warme, slecht geventileerde ruimte en dan urenlang doordansen – oververhitting ontstaan. Oververhitting is zeer gevaarlijk en moeilijk te behandelen. Het zoeken van afkoeling, het nemen van rust en het drinken van voldoende water (één glas per uur) is nodig om oververhitting te voorkomen. Beter nog is om isotone dorstlessers zoals Isostar of AA te drinken. Voor meer informatie over oververhitting bij speed gebruik zie de volgende Vraag & Antwoord pagina.

Kater

Van speed kun je vervelende na-effecten krijgen zoals vermoeidheid, slapeloosheid en depressieve gevoelens. Speed put je energievoorraden uit. Gebruikers nemen de dagen erna soms cannabis, alcohol of tranquillizers om van het vervelende gevoel af te komen. Dat helpt echter niet. Nadat de stoffen uitgewerkt zijn keert het katerige gevoel weer terug.

Hart en bloedvaten

Aan de psychische effecten van speed wen je. Dat wil zeggen: je moet na verloop van tijd meer nemen om de effecten nog te voelen. Aan het effect van bloeddrukstijging wen je echter niet. Hierdoor wordt het hart- en bloedvaten zwaar belast. Hartritmestoornissen, een hartinfarct en een hersenbloeding kunnen optreden, zeker wanneer speed gebruikt wordt in combinatie met zware lichamelijke inspanningen.

Als een regelmatige gebruiker zijn dosis steeds moet verhogen kan de bloeddruk tot gevaarlijke hoogte stijgen. Voor mensen met hartproblemen is dit een risico. Bij hoge doses kunnen ook hartritmestoornissen optreden

Gewichtsverlies

Speed remt de eetlust, zo kan gewichtsverlies ontstaan. Toch is speed geen vermageringsmiddel. Je went aan het eetlustremmende effect waardoor je steeds meer speed nodig hebt. Tegelijkertijd gaat de bloeddruk mee omhoog.

Als je stopt met speedgebruik, krijg je enorme honger. Alles wat je aan gewicht verloren hebt, eet je er dan weer snel bij.

Tanden

Speed verhoogt de spanning in de kaken en gebruikers klemmen tanden op elkaar en gaan knarsetanden. Ook maken gebruikers minder speeksel aan waardoor tanden slechter worden schoongemaakt. Voor meer informatie zie de volgende pagina.

Risico’s door manier van gebruik

De manier van gebruik brengt specifieke risico’s mee. Snuiven beschadigt het neusslijmvlies. Dat kan pijnlijk zijn. Onhygiënisch spuiten brengt ontstekingen met zich mee. Door het lenen van elkaars spuiten kan men besmet raken met hepatitis- of het aids-virus.

Combineren met andere middelen

Combineren met medicijnen, hasj en weed, alcohol, XTC of coke brengen grote risico’s met zich mee. De effecten zijn dan moeilijk te voorspellen. Het combineren met een antidepressiva kan een gevaarlijke stijging van de bloeddruk tot gevolg hebben.

Vervuilde speed

Een speed poeder kan naast amfetamine nog andere stoffen bevatten die nog schadelijker kunnen zijn dan de amfetamine zelf. Soms kan een poeder helemaal geen amfetamine bevatten. Dit komt in Nederland gelukkig niet vaak voor.

Verkeer

Deze risico’s zijn groot. Bij een geringe dosis reageert een gebruiker mogelijk alerter. Maar hij wordt ook overmoedig en prikkelbaar waardoor je onnodige risico’s neemt in het verkeer. Bij een grotere dosis raakt de coördinatie verstoord en wordt het gedrag chaotisch. Hierdoor zal het risico op verkeersongevallen sterk toenemen.

Als de speed uitgewerkt is, slaat de vermoeidheid toe. Een gebruiker kan zich plotseling volledig uitgeput voelen en in slaap vallen. De gebruiker ‘crasht’. Speed gebruik achter het stuur is dus zeer af te raden en in Nederland ook verboden, net als bij alle andere psychoactieve middelen.

PSYCHISCHE KLACHTEN

Bij sommige gebruikers kunnen depressieve gevoelens ontstaan. Hoe vaker en hoe meer er gebruikt wordt, hoe groter de kans dat iemand zich op langere termijn depressief gaat voelen. Daarnaast zijn er klachten als gevoelens van de-realisatie, angst, verminderde concentratie, vermoeidheid, gevoel van schokken in het hoofd, tintelingen, spiertrekkingen, zichtproblemen en duizelingen. Voor meer informatie zie de volgende pagina: Wat voor klachten kun je krijgen na drugsgebruik?

Naar boven.

Risico’s lange termijn

Verslaving

Zie voor meer informatie over verslaving de pagina verslavingskans.

Depressie

Na gebruik voelen gebruikers zich de dagen erna vaak down en depressief. Na langdurig gebruik kunnen mensen bij stoppen ook in een depressie terecht komen.

Psychose

Langdurig gebruik of een zeer hoge dosis kunnen een tijdelijke psychose veroorzaken. Een blijvende psychose kan alleen optreden bij mensen die daarvoor gevoelig zijn.

Na langdurig gebruik worden gebruikers rusteloos, geagiteerd en geïrriteerd. Zij krijgen last van slapeloosheid, gewichtsverlies en raken steeds meer in een sociaal isolement. Paranoia (het gevoel achtervolgd te worden) en aanvallen van paniek kunnen optreden.

Ook kan er dan sprake zijn van levendige hallucinaties. Je ziet, voelt en hoort dingen die er niet zijn (visuele, tactiele en auditieve hallucinaties). Gebruikers hebben het gevoel dat er beestjes op, in of onder de huid kruipen. Soms wordt de huid tot bloedens toe open gekrabd. Opvallend is dat zware gebruikers soms dwangmatig allerlei bewegingen gaan herhalen.

Lichamelijke klachten

Bij langdurig gebruik raken mensen volledig uitgeput door gebrek aan slaap en teveel activiteit. Het gebrek aan eetlust kan zorgen voor een sterk gewichtsverlies.

Hersenbeschadiging

Onderzoek heeft aangetoond dat methamfetamine zenuwen kan beschadigen. Meer onderzoek lijkt echter nodig (1). Ook bij proefdieren is aangetoond dat het dagelijks injecteren met amfetamine, met name methamfetamine, de zenuwcellen met dopamine tijdelijk kunnen beschadigen (2).

Amfetamine heeft mogelijk gevolgen voor zenuwen die dopamine en serotonine bevatten. Dopamine en serotonine zijn bepaalde stofjes in de hersenen.

Bij onderzoek met dieren bleek dat de dopamine en serotonine bevattende zenuwen na een overdosering met amfetamine volledig uitgeput waren. Met name bleek amfetamine schadelijk voor de zenuwen die dopamine bevatten (3). De vraag is ook of volledig herstel optreedt.

Bij onderzoek met ratten was het effect na een jaar nog terug te vinden, bij een ander onderzoek onder apen was het effect na jaren nog terug te vinden (1).

Bij onderzoek onder mensen wordt duidelijk dat langdurig amfetamine gebruik leidt tot een veranderde doorbloeding in de hersenen. Sommige gebieden zijn beter doorbloedt, anderen minder. Mogelijk zijn sommige gebieden beter doorbloedt om de schade zoveel mogelijk te herstellen. Mogelijk hebben de veranderingen in de hersenen gevolgen voor je geheugen, denken en je motoriek.

Naar boven.

Risico’s ten opzichte van andere middelen

Bij de beoordeling van de risico’s moet je kijken naar een aantal aspecten zoals de kans op lichamelijke schade (giftigheid), verslaving en de kans dat je door het gebruik sociale schade oploopt.

Een commissie van experts heeft onlangs een rangorde aangebracht in drugs door ze beoordelen op deze aspecten (4). Amfetamine scoorde op de 7e plaats. Na drugs als alcohol en cocaïne. Cannabis en XTC worden als minder riskant beschouwd. Metamfetamine scoorde op de 3e en 4e plaats. Na drugs als heroïne, crack of alcohol.

Hieronder de tabel met de rangschikking van drugs op de verschillende aspecten:

Naar boven.

Bronnen

1. Lancet, 2000
2. Handboek Verslaving, 2000
3. Van Wilgenburg, H, Stimulerende middelen: amfetamine. In Drugs en Alcohol. Gebruik, misbruik en verslaving.
4. RIVM, ranking van Drugs, 2009

Versie: oktober 2017