Wat zijn de risico’s van GHB?

• korte termijn risico’s van GHB
• lange termijn risico’s van GHB
• risico’s van GHB ten opzichte van andere middelen

Korte termijn risico’s van GHB

Er zijn de volgende korte termijn risico’s:

• vervelende ervaring
• bewusteloos raken of outgaan

Vervelende ervaringen

GHB kan zowel bij hoge als bij lage doseringen naast prettige ook vervelende effecten hebben zoals vermoeidheid, vergeetachtigheid, misselijkheid, agressief gedrag, stuiptrekkingen en spraakproblemen.

Bewusteloos raken of outgaan

Out gaan (bewustzijn verliezen/ongewild in slaap gevallen) kan gemakkelijk gebeuren omdat er maar weinig verschil zit tussen de hoeveelheid GHB die het effect geeft dat de gebruiker wil en de hoeveelheid waarbij hij/zij out gaat.

Doseren is moeilijk omdat:

• je niet precies weet hoeveel GHB er in de vloeistof zit (hoe sterk de GHB is);
• mensen verschillen in wat ze kunnen verdragen; als je vrouw of klein bent kun je minder verdragen.

Doseren gaat ook mis omdat mensen soms (te snel) bijnemen of combineren met alcohol of drugs.
Er is sprake van een stapeleffect bij GHB. Als gebruikers één dosis hebben genomen is deze voor hun gevoel na een poos uitgewerkt. De GHB is dan echter nog wel actief in het lichaam. Als gebruikers dan dezelfde dosis bijnemen is er een grotere kans op outgaan, omdat er dan meer GHB in het lichaam zit.

Outgaan is riskant
Gebruikers denken veel te gemakkelijk over de risico’s van out gaan.

Out gaan op GHB is riskant omdat:

• Out gaan fataal kan aflopen. Je ademhaling wordt dan onderdrukt. Hierdoor kun je overlijden. Ook kun je stikken in je tong of in je braaksel. Elk jaar komen gebruikers op de Intensive Care (IC) terecht omdat zij teveel GHB gebruikt hebben. Hun ademhaling is verstoord of dreigt te stoppen. Op de IC wordt ademhaling ondersteund of overgenomen.
• Je afhankelijk bent van anderen.
• Nog onbekend is of frequent out gaan schadelijk is voor de hersenen.

Lange termijn risico’s van GHB

De lange termijn effecten zijn nog niet allemaal bekend, omdat er nog nauwelijks onderzoek naar gedaan is. De volgende lange termijn risico’s zijn bekend:

• Verslaving
• Mogelijke lichamelijke schade
• Schade van regelmatig out gaan op GHB

Verslaving

GHB is sterk verslavend. Mensen krijgen na enkele weken dagelijks gebruik al last van onthoudingsverschijnselen zoals angst, slapeloosheid en trillen. De onthoudingsverschijnselen zijn zwaar.

In 2015 werden 837 mensen voor GHB bij de verslavingszorg behandeld (1). Hun gemiddelde leeftijd was 30 jaar. 32% is vrouw en 68% man.

Mogelijke lichamelijke schade

GHB komt van nature in het lichaam voor en wordt afgebroken in voor het lichaam onschadelijke stoffen. Schadelijkheid heeft echter vooral te maken met hoeveelheid. Toediening van GHB is niet iets waar het lichaam om vraagt. De vele ongelukken die met GHB gebeuren maken duidelijk dat toediening van deze stof veel problemen met zich mee kan brengen.

De lange termijn effecten van regelmatige toediening zijn weinig onderzocht. Voorzichtigheid blijft dus geboden.

Schade van regelmatig out gaan op GHB

Mogelijk is regelmatig out gaat op GHB schadelijk voor de hersenen.

Risico’s van GHB ten opzichte van andere middelen

Een commissie van experts heeft in 2009 een rangorde aangebracht in drugs door ze beoordelen op de ze aspecten (2). GHB staat op de 6e plaats wat betreft acute giftigheid.

Beoordeling risico GHB

Bij de beoordeling van de risico’s moet je kijken naar een aantal aspecten zoals de kans op lichamelijke schade (giftigheid), verslaving en de kans dat je door het gebruik sociale schade oploopt.

Een commissie van experts heeft onlangs een rangorde aangebracht in drugs door ze beoordelen op de ze aspecten. GHB staat op de 6e plaats wat betreft acute giftigheid.

Hieronder de tabel met de rangschikking van drugs op de verschillende aspecten. Dit onderzoek komt uit 2009. Toen was er minder over GHB bekend dan nu. Als GHB nu opnieuw beoordeeld zou worden is de kans groot dat GHB hoger in bepaalde lijsten komt te staan.

Acute toxiciteit	Chronische toxiciteit	Verslaving	Sociale schade individueel	Sociale schade bevolking
Heroïne	Tabak	Heroïne	Crack	Alcohol
Crack	Crack	Crack	Heroïne	Tabak
Methamfetamine	Alcohol	Tabak	Alcohol	Crack
Alcohol	Methamfetamine	Methamfetamine	Tabak	Heroïne
Cocaïne	Cocaïne	Cocaïne	Cocaïne	Cocaïne
GHB	Heroïne	Alcohol	Methamfetamine	Cannabis
Amfetamine	Amfetamine	Amfetamine	Amfetamine	Benzo’s
Ketamine	Cannabis	Benzo’s	GHB	Amfetamine
LSD	XTC	GHB	Cannabis	XTC
XTC	Khat	Cannabis	Benzo’s	GHB
Benzo’s	Ketamine	Ketamine	XTC	Methamfetamine
Paddo’s	Benzo’s	Khat	Ketamine	Ketamine
Cannabis	GHB	XTC	LSD	Paddo’s
Tabak	LSD	Paddo’s	Paddo’s	LSD
Khat	Paddo’s	LSD	Khat	Khat

Bronnen

1. NDM 2018, Trimbos-instituut
2. Ranking van drugs, RIVM (2009)

 Versie: maart 2019