Informatie over XTC/MDMA voor ouders
- Xtc: wat is het?
- Xtc: wat doet het?
- Xtc: hoe herken ik het?
- Xtc: motieven
- Xtc: hoeveel jongeren gebruiken?
- Xtc: risico’s
- Hoe de risico’s te verminderen
- Prijzen
1. XTC: wat is het?
De letters XTC staan voor het Engelse ecstasy, dat extase (verrukking/vervoering) betekent. De werkzame stof in XTC is MDMA (methyleendioxymethamfetamine). MDMA komt ook als poeder of kristal voor. Wordt de MDMA in pilvorm gedrukt dan wordt het XTC genoemd, maar de actieve stof is dus MDMA. MDMA wordt vooral in het weekend, op dance-evenementen en in clubs gebruikt.
De XTC-pillen hebben verschillende afmetingen, vormen en kleuren en ze hebben vaak een logo. De pillen worden vaak naar dat logo vernoemd. Zo zijn er Ferrari’s, Mario’s, Hartjes, Tesla’s, Trumpjes, et cetera.
Als je een pil koopt, weet je nooit zeker welke stoffen er in zitten en hoe sterk zo’n pil is. MDMA is immers verboden en de pillen komen illegaal op de markt. Omdat er toch mensen zijn die XTC willen slikken is het in Nederland mogelijk pillen te laten testen. Een gebruiker weet dan in ieder geval wat erin zit.
Meer informatie over xtc is ook te lezen bij XTC/MDMA basisinfo.
2. XTC/MDMA: wat doet het?
MDMA heeft twee effecten; een oppeppend (stimulerend) effect en een bewustzijnsveranderend effect. Het oppeppende effect maakt iemand energiek en alert. Iemand heeft meer uithoudingsvermogen en kan lang dansen. Het bewustzijnsveranderende effect zorgt voor een ontspannen, zorgeloze stemming. Je voelt je opgewekt, licht in het hoofd, opgewonden en hebt behoefte aan contact, praten en intimiteit. De waarneming wordt intenser en muziek wordt anders gehoord.
Na het slikken van MDMA duurt het zo’n 20 tot 60 minuten voordat het begint te werken. Na 4 tot 6 uur is het uitgewerkt.
3. XTC/MDMA: hoe herken ik het?
Onder invloed
Als iemand onder invloed is valt de wisseling van stemming op. Gebruikers worden opgewekt, energiek en praterig en voelen zich ontspannen en zorgeloos. De pupillen zijn vergroot. Gebruikers kunnen lang door dansen.
De dagen erna
Na het uitgaan kan een dip volgen. Gebruikers hebben soms een paar dagen nodig om bij te komen. Bij veelvuldig gebruik kan de kater heftiger zijn. Ze voelen zich dan leeg en down.
4. XTC/MDMA: motieven
XTC/MDMA wordt meestal in het uitgaanscircuit gebruikt door oudere jongeren vanaf 18 jaar.
Redenen om te gebruiken:
- Je komt in een euforische stemming;
- Je kan lekker dansen;
- Je ervaart de muziek beter;
- Je denkt creatiever;
- Je maakt makkelijker contact, iemand praat makkelijker;
- Je voelt vriendschap met anderen.
Meestal regelt, voordat er gestapt wordt, iemand uit de vriendengroep een aantal pillen. Deze verdeelt de pillen onder zijn of haar vrienden. Dit wordt ook wel een deler genoemd omdat het dan vaak niet gaat om het maken van winst maar om het delen van de ervaring. Soms speelt winst maken wel een rol, dan spreken we van een dealer.
5. XTC/MDMA: hoeveel jongeren gebruiken?
In 2017 is in een onderzoek aan scholieren gevraagd of zij ooit van hun leven XTC/MDMA gebruikt hebben en of zij dat de afgelopen maand nog gedaan hebben (1).
Percentage jongens en meisjes dat ooit of de laatste maand xtc gebruikt heeft:
| Leeftijd | 12 jaar | 13 jaar | 14 jaar | 15 jaar | 16 jaar |
| Ooit | 0,2% | 0,2% | 0,9% | 1,5% | 2,2% |
| Maand | 0,2% | 0,1% | 0,2% | 0,9% | 0,8% |
Als XTC/MDMA gebruikt wordt, gebeurt dat meestal tijdens het uitgaan in clubs, grote feesten en op festivals.
6. XTC/MDMA: risico’s
Jongeren zijn gevoeliger voor informatie over de kortetermijnrisico’s dan voor de langetermijnrisico’s. In een gesprek kun je als ouder dus beter aandacht aan de kortetermijn- dan aan de langetermijn -risico’s besteden.
Kortetermijnrisico’s
– Oververhitting.
MDMA verhoogt de lichaamstemperatuur iets. In combinatie met lang doordansen in hete en vochtige ruimten en onvoldoende rust kan de lichaamstemperatuur wel oplopen tot 41 graden. Oververhitting is zeer gevaarlijk en kan dodelijk aflopen. De meeste incidenten komen door oververhitting. Oververhitting kan voorkomen worden door zo nu en dan rust te nemen en voldoende te drinken (1 glas water per uur). Het is belangrijk ook niet te veel te drinken.
– Sterkte van de pillen.
Je weet bij XTC nooit wat er precies in een pil zit. Pillen kunnen verschillende doseringen MDMA bevatten of je kunt een vervuilde pil treffen. Het is verschillende keren voorgekomen dat XTC gevaarlijke stoffen bevatte. Iemand kan zijn pil altijd laten testen. Als ouder kun je met jouw kind naar de testservice gaan. Bij de testservice worden consumenten voorgelicht over de risico’s van de middelen die zij inleveren.
– Watervergiftiging
Voldoende water drinken is belangrijk, echter kan teveel water drinken een watervergiftiging tot gevolg hebben. Als je heel veel water drinkt dan kan dat zorgen voor een toename van het bloedvolume en een verlaging van de concentratie zouten (natrium) in je bloed. MDMA zorgt dat je nieren minder water uitscheiden via de urine (je kunt moeilijk of niet plassen). Omdat gebruikers geen honger hebben en moeilijk kunnen eten door de verlaagde speekselproductie krijgen ze ook geen zouten (natrium) binnen. Een hele lage concentratie natrium zorgt ervoor dat water van het bloed de hersencellen invloeit waardoor deze gaan opzwellen. Dat heet een hersenoedeem. Omdat de schedel niet mee kan geven ontstaat er een verhoogde druk in de schedel en dat kan leiden tot infarcten, coma en uiteindelijk de dood. Daarom kunnen gebruikers maximaal 1 glas water of fris per uur drinken.
Symptomen van watervergiftiging zijn: misselijkheid, overgeven, malaise, hoofdpijn, verminderd bewustzijn. Later: convulsies en coma.
Langetermijnrisico’s
– Hersenen.
MDMA is schadelijk voor de hersencellen die betrokken zijn bij de afgifte van serotonine, een belangrijke stof bij het bepalen van stemmingen. Vooral bij regelmatige gebruikers (mensen die in hun leven meer dan 55 pillen hebben geslikt) treedt schade op. Hun geheugen functioneert minder goed.
– Afhankelijkheid.
Sommige mensen raken geestelijk afhankelijk van XTC/MDMA. Zij kunnen niet meer van een feest genieten zonder het gebruik van XTC/MDMA.
Lees hier meer over de risico’s van XTC/MDMA.
7. Hoe de risico’s te verminderen?
Op 15/16/17-jarige leeftijd zal je kind leeftijdgenoten gaan tegenkomen die wellicht ook met XTC-pillen experimenteren. Als je kind voor het eerst met vrienden meegaat naar een feest, festival of club zal het ongetwijfeld met XTC in aanraking komen. Je kind zal dan in feite moeten beslissen of het ook gaat gebruiken. Het is goed om, voordat je kind in een dergelijke situatie komt, al een gesprek over XTC gevoerd te hebben. In een gesprek is het belangrijk rekening te houden met eventuele motieven die jongeren kunnen hebben om te gaan gebruiken. Ze zijn nieuwsgierig, willen in een roes raken en willen misschien graag bij een clubje mensen horen dat ook XTC gebruikt. Ze willen zich vaak losmaken van thuis en eigen unieke ervaringen opdoen.
Je kunt druggebruik natuurlijk verbieden maar de vraag is of dat het gewenste resultaat oplevert. Je kunt jouw kind ook helpen een beslissing in ieder geval zo doordacht mogelijk te nemen. Kent jouw kind bijvoorbeeld de risico’s en de voor- en nadelen? In het praten daarover moet je ook ruimte geven aan de voordelen. Als je het over de voordelen hebt, ontstaat er vanzelf een sfeer waarin je ook aandacht kunt besteden aan de nadelen en de risico’s.
Besteed in een gesprek ook aandacht aan het ‘nee’ kunnen of durven zeggen. Maak duidelijk dat hij kan weigeren en dat echte vrienden dat ook van hem accepteren. In het gesprek mag je best jouw mening over XTC geven. Probeer ook de afspraak te maken dat als jouw kind toch XTC wil proberen, hij/zij dat in ieder geval aan jou vertelt.
In het algemeen kan men zeggen dat er zo veilig mogelijk gebruikt wordt als iemand:
- zijn/haar XTC/MDMA laat testen;
- zelden gebruikt: alleen in het weekend en hooguit een paar keer per jaar;
- tijdig zorgt voor afkoeling. Meestal zijn er op feesten en festivals chillout-ruimtes om af te koelen. Ook moet er niet te veel water gedronken worden (maximaal 1 glas per uur);
- alleen gebruikt als hij/zij zich lichamelijk en geestelijk goed voelt.
Bij gesprekstips XTC kunt u meer tips lezen.
8. Prijzen
1 XTC-pil kost tussen de €4 en €6 (2). Bij een dealer in een club soms €10. MDMA kost meestal zo’n 25 euro per gram.
Bronnen:
- HBSC 2017 – Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland, Trimbos-instituut (2018).
- Antenne 2016, Bonger Instituut (2017).
Versie: oktober 2020
