Gesprekstips Tabak

Gesprekstips: mijn naaste rookt te veel

Teveel roken is hetzelfde als verslaafd roken. De adviezen voor teveel en verslaafd roken zijn dan ook dezelfde. Doel van het gesprek is: motiveren dat iemand stopt met roken. Hieronder een aantal tips over hoe je zo’n gesprek kunt voeren en waarover je het kunt hebben.

Hoe begin ik een gesprek?

Redenen waarom je wilt praten, kunnen zijn: nieuwsgierigheid naar redenen van gebruik, je hebt er last van of je maakt je zorgen.

Je kunt dus zeggen: ik wil eens over je gebruik praten, omdat

  • ik wil weten waarom je het doet
  • ik je niet leuk vind als je zoveel rookt
  • ik me zorgen maak

Hoe ga ik verder?

Geef de roker een positief gevoel.
Geef de roker een positief gevoel over zichzelf. Als hij/zij te negatief over zichzelf denkt, vindt hij/zij het ook niet de moeite waard om te veranderen.

Vraag ook eens naar de voordelen van gebruik
Heel veel rokers willen stoppen en kennen de nadelen. Daarover beginnen heeft niet veel zin. Vraag ook eens wat het hem/haar brengt, wat er zo lekker aan is. Als je het voldoende over de voordelen hebt gehad, ontstaat er vanzelf ruimte om over de nadelen te praten.

Relativeer de voordelen van het roken.
Grote kans dat de roker zegt dat hij/zij er zich rustig door gaat voelen. Relativeer dit voordeel. Maak duidelijk dat onrust een onthoudingsverschijnsel is. Door te roken verdwijnt de onrust even om later weer terug te komen. Zo blijf je aan de gang. De enige manier voor iemand om zich altijd rustig te voelen is door te stoppen met roken.

Heb het niet over roken of tabak maar over wat jou irriteert.
Noem jouw eigen ergernis als jouw naaste gerookt heeft. Dus dat zijn/haar kleren of adem naar tabak ruiken. Je hebt het dan niet zo zeer over tabak maar over jouw ergernis.

Confronteer de roker met gevolgen.
Laat geen kans voorbij gaan om de roker te confronteren met de negatieve gevolgen van het roken. Dus heb het niet over het roken zelf, maar noem bij elke gelegenheid de negatieve gevolgen. Is hij snel buiten adem, zeg dan dat het door het roken komt. Ruik je het, zeg dat dan. Moet hij weer geld uitgeven voor een pakje, zeg dat dan. Confronteer hem met de rokershuid, enz. Zorg dat de roker de nadelen van het roken voortdurend ervaart.

Zorg dat je niet meerookt.
Verlang dat er niet gerookt wordt in huis of in jouw directe omgeving. De rest van de familie rookt dan immers mee. Jaarlijks overlijden er duizenden mensen door meeroken.

Onderwerpen van gesprek

Wat brengt roken jou? Wat zijn de voordelen van roken?
Motivatie ontstaat wanneer de roker inziet dat de nadelen groter zijn dan de voordelen. Je kunt in gesprek over roken die voor- en nadelen op een rij zetten. Begin met de voordelen, dat haalt de spanning uit het gesprek.

Wat zijn iemands motieven om te roken?
Waarom vindt de roker het zo lekker? Relativeer de voordelen en leg uit hoe ze ontstaan.  

Bestaat volgens de roker verantwoord gebruik?
Verantwoord gebruik bestaat niet. Ook weinig roken is riskant.

Wat zijn volgens de roker de risico’s van tabak?
Bespreek met name de kortetermijnrisico’s zoals: stinken naar rook, vieze adem, verslechterde conditie en de kosten. Kortetermijnrisico’s maken meer indruk dan de langetermijnrisico’s

Zou de roker een tijdje bij willen houden hoeveel en wanneer hij/zij rookt. 
Vraag eens aan een roker om een tijdje op te schrijven wanneer hij/zij rookt. Op welke momenten rookt hij/zij. Bespreek dat na een week eens met elkaar. Kijk dan naar de momenten waarop hij/zij rookt. Bespreek of de roker op die momenten iets anders kan doen dan roken.

Hoe denkt de naaste over de hulpverlening?
Probeer de drempel voor de hulpverlening te verlagen. Vraag of iemand op eigen kracht kan minderen of stoppen of dat hij/zij daarbij hulp nodig heeft.

Jouw naaste is echt niet de enige die hulp kan gebruiken bij minderen of stoppen. Nicotine is een van de moeilijkste middelen om mee te stoppen en veel mensen hebben hier ondersteuning bij nodig.. 

Afspraken maken over gebruik
Probeer afspraken te maken over het roken. Wanneer wel, wanneer niet. Kom na een aantal weken terug op de afspraken.

Overige tips

Zoek steun voor jezelf (en jullie kind(eren)).

  • Probeer iemand te vinden met wie je kunt praten. Dat kan een hele opluchting zijn.
  • Zorg goed voor jezelf. Het is pijnlijk wat je doormaakt. Doe regelmatig iets aardigs voor jezelf, je verdient het en hebt het ook nodig om door te zetten.
  • Doe de gratis online cursus Samen Nuchter. Voor iedereen die zich zorgen maakt over het alcohol- of drugsgebruik van partner, kind (18+) of familielid en effectief gedrag wil aanleren om met dit middelengebruik om te gaan, de ander te motiveren om in behandeling te gaan en de eigen kwaliteit van leven te verbeteren.
  • Zijn er kinderen in het spel? Er bestaan groepen waarin ze hun hart kunnen luchten en ondersteuning krijgen. Zie voor adressen KOPP/KOV groepen het aanbod voor naasten in Amsterdam, Amersfoort, Utrecht, Bunschoten en andere regio’s.
  • Bezoek een zelfhulpgroep van lotgenoten. Dat zijn mensen die hetzelfde als jij doormaken of hebben doorgemaakt.
  • Je kunt ook bellen met de Jellinek Advieslijn: 088 – 505 1220, elke werkdag bereikbaar van 8:30 tot 17:00. Je laat je naam en vraag achter. Tussen 13:00 en 17:00 word je teruggebeld. Zij kunnen jou ook inplannen voor een gratis persoonlijk adviesgesprek.
  • Bezoek de gratis themabijeenkomsten in Amsterdam, Utrecht of Amersfoort.
  • Je kunt op werkdagen tussen 13:00 en 17:00 chatten. Hier chat je met een medewerker van één van de verslavingszorginstellingen in Nederland (niet alleen Jellinek).